شرح هداية المسترشدين (حجية الظن)

شرح هدایة المسترشدین (حجیة الظن)
پدیدآوران	ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین (نویسنده) ایوان کیفی، محمدتقی بن عبدالرحیم (نویسنده) نجفی اصفهانی، محمدباقر (شارح) باقری سیانی، مهدی (محقق)
عنوان‌های دیگر	معالم‌الدین و ملاذالمجتهدین. شرح هدایةالمسترشدین فی شرح معالم‌الدین. شرح.
ناشر	عطر عترت
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1385 ش یا 1427 ق
چاپ	1
شابک	‎964-7941-27-7
موضوع	ابن شهید ثانی، حسن بن زین ‎الدین، 959 - 1011ق. معالم‌الدین و ملاذ المجتهدین - نقد و تفسیر اصول فقه شیعه ایوان کیفی، محمدتقی بن محمد رحیم، - 1248ق. - هدایه المسترشدین فی شرح معالم‌الدین - نقد و تفسیر ظن (اصول فقه)
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏158‎‏/‎‏86‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏م‎‏6028
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

شرح هداية المسترشدين (حجية الظن)، اثر آيت‌الله شيخ محمدباقر اصفهانى، شرحى است به زبان عربى، بر بخش حجية الظن «هداية المسترشدين» كه خود، شرحى مفصل و مبسوط و مستدل بر كتاب «معالم الاصول» مى‌باشد.

ساختار

كتاب، داراى يك مقدمه، پانزده عنوان كلى و يك خاتمه است.

گزارش محتوا

مؤلف، در ابتداى كتاب، تصريح مى‌كند كه ادله، در بين علما منحصر در كتاب، سنت، اجماع و دليل عقل است، سپس به عنوان تمهيد، به مطالبى پنج‌گانه اشاره مى‌كند كه عبارتند از:

1. معناى دليل: دليل، در لغت به معناى راهنما و مرشد است و براى آن، تعاريف زيادى به عمل آورده‌اند كه شارح به اكثر آنها اشاره كرده است، البته بيشتر اين تعاريف، به تعريف‌هاى منطقى نزدیک ‌تر است تا اصولى.
2. اقسام دليل: دليل، بر دو قسم است: الف) فى نفسه، به‌طور مطلق حجت است، مانند ظاهر كتاب و خبر واحد. ب) فى‌نفسه، به‌طور مطلق حجت نيست، بلكه در صورت عدم قيام حجت بر خلاف آن، حجت است.
3. مدار حجيت ادله شرعيه حصول علم و يقين است نه ظن و تخمين: شارح بيان مى‌كند كه مؤلف، در اين بخش، به تأسيس اصل اولى مى‌پردازد و آن، عدم حجيت ظن من حيث هو است.
4. آيا مناط، در وجوب اخذ علم، يقين به واقع است يا يقين به وظيفه؟
5. آيا در زمان غيبت، مطلق ظنون داراى حجيت هستند يا ظنون خاصه؟

شارح، پس از بيان مطالب فوق، به شرح اينكه مراد از ظن مطلق چيست؟ و نقل اشكالاتى كه بر حجيت ظن مطلق وارد شده همراه با پاسخ آنها و ذكر پاسخ خود به پاره‌اى از اشكالات و نقل اعتراض برخى از بزرگان به ماتن و پاسخ آن و وجوه رجوع به مطلق ظن مى‌پردازد. همه اين مطالب، در ذيل عنوان «مقدمة المؤلف...» بيان مى‌شود.

مطالبى كه در ادامه مطرح مى‌شوند عبارتند از: نقل و نقد پاسخ محقق قمى به اين اشكال كه اگر حجيت مطلق ظن در زمان انسداد باب علم، به حكم عقل است، پس ديگر نمى‌توان برخى از ظنون را استثنا نمود، چون قوانين عقلى تخصيص‌بردار نيستند؛ ادله كسانى كه عمل به ظن مطلق را ممنوع مى‌دانند همراه با پاسخ آنها؛ ادله هشت‌گانه منع از عمل به ظن مطلق در نزد ماتن و...؛ حجيت ظن، همان‌گونه كه در حق مجتهد جارى است، در حق مقلد و متجزى نيز جارى مى‌باشد؛ حكم ظن در مسائل اصول فقه؛ اعتبار و عدم اعتبار ظن در مسائل اصول دين و...

وضعيت كتاب

فهرست مصادر تحقيق و نيز فهرست موضوعات، در پايان كتاب ذكر شده است.