اخباریان و تفسیر و علوم قرآن

اخباریان و تفسیر و علوم قرآن
پدیدآوران	شریفی، محمد (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	بررسی و نقد آرا
ناشر	دانشگاه علوم اسلامي رضوی. دفتر پژوهش
مکان نشر	ایران - مشهد مقدس
سال نشر	1396ش
چاپ	1
شابک	‎978-600-7044-28-5
موضوع	اخباریه - عقاید - تفاسیر شیعه - قرن ۱۴ - قرآن - بررسی و شناخت - اخباریه - دفاعیه‌ها و ردیه‌ها
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ش4الف3 239/4 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اخباریان و تفسیر و علوم قرآن: بررسی و نقد آرا، تألیف محمد شریفی (معاصر)، به بررسی رویکرد اخباریان در حوزه تفسیر و علوم قرآن می‌پردازد.

مکتب اخباری به‌عنوان گرایشی از دانش شیعی در حوزه‌های حدیث، فقه، اخلاق و تفسیر، یکی از جریان‌های فعال و تأثیرگذار بر دانش و فرهنگ شیعی بوده است. این مکتب که در طی قرن‌ها از اندیشه‌های خاصی برخوردار بوده و حرکت‌های اجتماعی چشمگیری را پدید آورده است، به التزام و تعصب شدید نسبت به ظاهر همه اخبار و روایات معروف گشته و بدین‌جهت، طرف‌داران این مکتب، «اخباری» خوانده شده‌اند. اخباریان در حوزه‌های مختلف علوم و معارف اسلامی راهی متفاوت از راه اصولیان پیموده و با آنان اختلاف عمیق و فاحشی یافته‌‌اند. این عالمان که طیف‌های گوناگونی را شامل می‌شوند، خاستگاه اندیشه‌های خود را اصول اصیل اسلام می‌دانند و عالمان کهن شیعه را هم‌راستا با خود می‌نهند و باورهای مخالفان خویش را مردود می‌شمارند‏.

نویسنده در این کتاب، پس از نگاهی کلی به تاریخ اخباریگری و شخصیت‌های برجسته آن، مبانی فکری آنان را می‌کاود و مهم‌ترین اندیشه‌هایشان را بررسی می‌کند و با دسته‌بندی اخباریان به سه گروه اخباریان محض، اخباریان اصول‌گرا و اصولی اخبارگرا، تصویری روشن از این نحله فکری ترسیم می‌نماید. نویسنده در ادامه برخی موضوعات مهم علوم قرآن همچون تحریف‌ناپذیری قرآن، آیات محکم و متشابه، تأویل قرآن، اسباب نزول، قرائات قرآن و حروف مقطعه را از منظر اخباریان بازمی‌گوید و به بررسی و نقد دیدگاه آنان می‌پردازد. تحلیل و نقد مبانی تفسیری اخباریان و روش‌های اینان در تفسیر، یکی از فصول پربار کتاب حاضر است. پایان‌بخش این کتاب نیز بررسی پیامدهای مثبت و منفی رویکرد اخباری در حوزه علوم قرآن و تفسیر است‏.

در مورد پیامدهای اندیشه اخباریگری باید گفت این مکتب که حدود دو قرن بر قلمرو دانش اسلامی سیطره یافت، آثار مثبت و منفی از خود برجای نهاد. از جمله پیامدهای مثبت اخباریگری و خدمات اخباریان می‌توان به تدوین تفاسیر روایی، تألیف جوامع حدیثی و تعمیق و گسترش مباحث فقهی و اصولی اشاره کرد و از جمله پیامدهای منفی این مکتب در حوزه علوم قرآن و تفسیر به‌طور خاص، می‌توان موارد زیر را برشمرد: بی‌اعتمادی به قرآن به دلیل وقوع تحریف در آن، بی‌اعتبار شدن بخشی از روایات معصومان(ع)، زیر سؤال رفتن جامعیت و جاودانگی قرآن علی‌رغم ادعای اخباریان و خدشه‌دار شدن اعجاز قرآن‏.

منابع مقاله

سخن ناشر و متن کتاب.

وابسته‌ها

اخباریگری (تاریخ و عقاید)

دانشنامه اصولیان شیعه