تفسیر سوره حمد (ابهام‌زدایی)

تفسیر سوره حمد عنوانی برای هر یک از کتابهای ذیل است:

• تفسیر سوره حمد به زبان فارسى، مجموعه‌اى از آثار گفتارى و نوشتارى امام خمينى(رض) و موضوعش تفسير اخلاقى و عرفانى سوره مبارکه فاتحه است كه در زمان‌ها و مكان‌هاى گوناگون پديد آمده است.

• دروس تفسیر سوره حمد، جهاد اکبر یا مبارزه با نفس، نامه‌های اخلاقی، عرفانی (موسوعه جلد 50) مشتمل بر سه بخش مختلف است كه به‌صورت جداگانه منتشر شده و اكنون به دليل حجم كم هركدام از آنها و جهت‌گيرى مشترك اخلاقى - عرفانى ميان آنها، در كنار يكديگر قرار گرفته است.

• العروة الوثقي في تفسير سورة الحمد تألیف محمد بن حسین حارثی عاملی، معروف به شیخ بهایی (953-1030ق)، با استفاده از آیات و روایات و دیگر تفاسیر، بسیار موجز به رشته تحریر درآمده است. کتاب همچنین مشتمل بر رساله «الرحلة» نوشته والد شیخ بهایی است.

• تفسیر سورة الفاتحة صورت مكتوب درس‌هاى هفتگى سيد جعفر مرتضى عاملى (متولد 1364ق) درباره تفسير سوره حمد است كه در شهر عدشيت (جنوب لبنان) ارائه شده است.

• تفسیر فاتحة الکتاب (امینی، عبدالحسین) اثر علامه عبدالحسين امينى (متوفى 1390ق)، نویسنده كتاب ارزشمند الغدير است. اين اثر در تفسير و تحليل محتواى سوره حمد با تحقيق و تعليقات فرزند ايشان رضا امينى، به زبان عربى نگارش شده است.

• تفسير فاتحة الكتاب از امام حسن عسکری سلام‌الله‌علیه و پژوهشی پیرامون آن توسط آقاى قدرت‌الله حسینى شاهمرادى در عصر حاضر از عربى به فارسى ترجمه گشته است. تفسير إمام عسكرى(ع)، شامل تفسير فاتحۀ الكتاب و بخشى از سوره بقره است، كه إمام(ع)، إملاء كرده و شيخ أبو جعفر محمّد بن علىّ بن بابويه قمى - ساكن رى - آن را از طريق (روايى) خودش، روايت كرده است.

• تفسير أم‌الكتاب تأليف سيد حسن ميرجهانى طباطبايى (متوفى 1413ق)، كتابى است در تفسير سوره حمد كه در تاريخ 1398ق، به زبان فارسى نگارش يافته است.

• تفسير الفاتحةالمسمی تفسير العلوم و المعاني‌المستودعة في السبع المثاني تألیف احمد بن معد اندلسی اقلیشی (متوفی 550ق)، از آثار کهن و دانشنامه‌ای در تفسیر سوره حمد است که با تحقیق احمد محمد جندی منتشر شده است.

• فصل الخطاب في تفسیر أم الکتاب تألیف عبدالکریم افندی وارداری (متوفای 1003ق) فقیه شافعی و مفسر ترک، در تفسیر سوره حمد با تحقیق دکتر خضر سید احمد عجلان.