الكشاف عن حقا‌ئق‌ غوامض‌ التنزیل‌ و عیون‌ الأقا‌ویل‌ فی‌ وجوه‌ التأ‌ویل‌

الكشاف عن حقا‌ئق‌ غوامض‌ التنزیل‌ و عیون‌ الأقا‌ویل‌ فی‌ وجوه‌ التأ‌ویل‌
پدیدآوران	زمخشری، محمود بن عمر (نويسنده) عبدالموجود، عادل احمد (محقق) معوض، علی محمد (محقق) حجازی، فتحی عبد الرحمن (محقق)
ناشر	مکتبة العبيکان
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1418ق - 1998م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	6
کد کنگره	/ز8ک5 94/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل مشهور به تفسیر کشاف، تألیف محمد بن عمر جارالله زمخشری (متوفی 467-538ق) از کهن‌ترین و جامع‌ترین تفاسیر قرآن در قرن ششم هجری به شمار می‌رود.

ازآنجاکه کتاب‌شناسی و شرح محتوای اثر در نسخه دارالکتاب العربی، بیروت، 1407ق، ذکر شده است، در اینجا تنها به بررسی نسخه می‌پردازیم.

این نسخه توسط عادل احمد عبدالموجود و علی‌محمد معوض تحقیق و تصحیح شده است. فتحی عبدالرحمن احمد حجازی نیز در تحقیق کتاب مشارکت داشته است. در ابتدای هر دو نسخه شرح‌حال زمخشری ارائه شده است؛ اما شرح‌حال نسخه حاضر عالمانه‌تر است؛ چراکه با ذکر عصر و روزگار زمخشری و اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و علمی زمانش او آغاز شده است.‏ سپس بزرگان عصر او در علوم مختلف معرفی شده‌اند.‏ با این مقدمه به زندگانی زمخشری ورود کرده و از ولادت تا طلب علم و اساتید و شاگردانش را مستند به منابعی چون وفیات الاعیان به بحث گذاشته است. اشاره به آثار، دیدگاه علما درباره او و وفات او پایان‌بخش شرح‌حال زمخشری است.‏

بررسی تفسیر کشاف با اشاره به مذهب و اعتقاد معتزلی او آغاز شده است. صاحب وفیات الاعیان می‌گوید: «کان الزمخشری معتزلی الاعتقاد، متظاهراً باعتزاله». سپس سبب نگارش کتاب را درخواست برخی از برادران معتزلی‌اش دانسته است. شیوه اعتزالی او در کشاف، در ادامه مقدمه مورد بررسی قرار گرفته است.‏

ذکر پانوشت‌های مفصل در توضیح عبارات کشاف از جمله ویژگی‌های این اثر است.‏

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.