تاریخ جرجان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - 'راهي' به 'راهی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۹: خط ۱۹:
| چاپ =4
| چاپ =4
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =6163
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10085
| کتابخوان همراه نور =10085
| کتابخوان همراه نور =10085
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
 
'''تاريخ جرجان'''، اثر [[سهمی، حمزه بن یوسف|ابوالقاسم حمزه بن يوسف بن ابراهیم سهمى]]، از منابع مهم و دست اول تاريخى در زمينه تاريخ محلى و منطقه‌اى جرجان، مى‌باشد كه توسط عبدالرحمن بن يحيى يمانى، تصحيح و به زبان عربى منتشر شده است.
'''تاريخ جرجان'''، اثر ابوالقاسم حمزه بن يوسف بن ابراهیم سهمى، از منابع مهم و دست اول تاريخى در زمينه تاريخ محلى و منطقه‌اى جرجان، مى‌باشد كه توسط عبدالرحمن بن يحيى يمانى، تصحيح و به زبان عربى منتشر شده است.


== انگيزه تألیف ==
== انگيزه تألیف ==
خط ۵۳: خط ۵۲:
سهمى به اشتباه تاريخ ورود هارون الرشيد به جرجان را سال 142ق دانسته، در حالى كه سال 142ق ايام خلافت منصور، دومين خليفه عباسى است. يعقوبى ورود هارون را به جرجان سال 192ق مى‌داند و مى‌نويسد: «هارون در شعبان سال 192ق رهسپار خراسان شد و در کرمانشاه فرود آمد و در ماه رمضان به آن جا رسيد و عيد اضحى را در رى بود و چون به جرجان آمد، به عيسى بن جعفر نوشت تا به سوى وى رهسپار شود، عيسى به سوى او رهسپار شد و در وسط راه درگذشت».
سهمى به اشتباه تاريخ ورود هارون الرشيد به جرجان را سال 142ق دانسته، در حالى كه سال 142ق ايام خلافت منصور، دومين خليفه عباسى است. يعقوبى ورود هارون را به جرجان سال 192ق مى‌داند و مى‌نويسد: «هارون در شعبان سال 192ق رهسپار خراسان شد و در کرمانشاه فرود آمد و در ماه رمضان به آن جا رسيد و عيد اضحى را در رى بود و چون به جرجان آمد، به عيسى بن جعفر نوشت تا به سوى وى رهسپار شود، عيسى به سوى او رهسپار شد و در وسط راه درگذشت».


بخش دوم كتاب كه در حققت قسمت اعظم كتاب را شامل مى‌شود، تراجم يا شرح حال‌ها مى‌باشد. در اين قسمت حدود 1020 شرح حال از علماء، فقها، راويان حديث، مفسرين، مصنفين، حافظان بزرگ قرآن و تعداد زيادى احاديث، حكايات و روايات از كسانى كه وارد جرجان شده و به تدريج جرجانى شده‌اند و از اهالى خود جرجان و يا از كسانى كه جرجانى بوده و به بلاد ديگر رفته‌اند، ارائه شده است كه همه اين تراجم به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است. براى مثال سهمى در شرح حال ابوعمران مهلبى مى‌نويسد: «ابوعمران ابراهیم بن هانى بن خالد بن يزيد بن عبدالله بن مهلب بن عيينه بن مهلب بن ابى صفره از فقيهان شافعى و از علماء و زهاد زمان بود و شيخ ابوبكر اسماعيلى شاگرد وى بود. مسجد وى در محله‌اى بود كه تا به امروز به محله ابوعمران بن هانى معروف است. وى در سال 301ق درگذشت و ابوبكر اسماعيلى و ابن عدى و ابراهیم بن موسى سلمى و ديگران از وى روايت كرده‌اند».
بخش دوم كتاب كه در حقیقت قسمت اعظم كتاب را شامل مى‌شود، تراجم يا شرح حال‌ها مى‌باشد. در اين قسمت حدود 1020 شرح حال از علماء، فقها، راويان حديث، مفسرين، مصنفين، حافظان بزرگ قرآن و تعداد زيادى احاديث، حكايات و روايات از كسانى كه وارد جرجان شده و به تدريج جرجانى شده‌اند و از اهالى خود جرجان و يا از كسانى كه جرجانى بوده و به بلاد ديگر رفته‌اند، ارائه شده است كه همه اين تراجم به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است. براى مثال سهمى در شرح حال ابوعمران مهلبى مى‌نويسد: «ابوعمران ابراهیم بن هانى بن خالد بن يزيد بن عبدالله بن مهلب بن عيينه بن مهلب بن ابى صفره از فقيهان شافعى و از علماء و زهاد زمان بود و شيخ ابوبكر اسماعيلى شاگرد وى بود. مسجد وى در محله‌اى بود كه تا به امروز به محله ابوعمران بن هانى معروف است. وى در سال 301ق درگذشت و ابوبكر اسماعيلى و ابن عدى و ابراهیم بن موسى سلمى و ديگران از وى روايت كرده‌اند».


بخش ديگرى از اين تراجم اختصاص به افرادى دارد كه سهمى نام آنان را نمى‌دانسته و فقط آنها را به كنيه مى‌شناخته است. در اين قسمت نيز ترتيب حروف الفبا لحاظ شده است. سهمى سپس به تراجم زنان پرداخته و شرح مجملى از زندگى زنان نام‌آور و دانشمندان جرجان را ارائه مى‌دهد.
بخش ديگرى از اين تراجم اختصاص به افرادى دارد كه سهمى نام آنان را نمى‌دانسته و فقط آنها را به كنيه مى‌شناخته است. در اين قسمت نيز ترتيب حروف الفبا لحاظ شده است. سهمى سپس به تراجم زنان پرداخته و شرح مجملى از زندگى زنان نام‌آور و دانشمندان جرجان را ارائه مى‌دهد.
خط ۶۳: خط ۶۲:
آنچه اهتمام وى را ممتاز مى‌سازد، آن است كه مؤلف هر چند با ديد اهل سنت به تألیف كتاب خويش دست زده، اما وى به دور از هرگونه تعصب و حب و بغض و ملاحظات خاص به تدوين و ارائه احاديث و روايات پرداخته است. در پايان بايد تاكيد كرد كه اين كتاب اگرچه مى‌تواند، به عنوان منبع مطالعات مفيدى براى پژوهشگران تاريخ قرار گيرد؛ اما خود كتاب چارچوب وقايع نگارى تاريخى ندارد و بدين جهت محقق براى استفاده از مطالب تاريخى آن بايد با ديد منتقدانه به آن نگاه كند.
آنچه اهتمام وى را ممتاز مى‌سازد، آن است كه مؤلف هر چند با ديد اهل سنت به تألیف كتاب خويش دست زده، اما وى به دور از هرگونه تعصب و حب و بغض و ملاحظات خاص به تدوين و ارائه احاديث و روايات پرداخته است. در پايان بايد تاكيد كرد كه اين كتاب اگرچه مى‌تواند، به عنوان منبع مطالعات مفيدى براى پژوهشگران تاريخ قرار گيرد؛ اما خود كتاب چارچوب وقايع نگارى تاريخى ندارد و بدين جهت محقق براى استفاده از مطالب تاريخى آن بايد با ديد منتقدانه به آن نگاه كند.


در پايان كتاب نيز دو خاتمه از طبع اول و دوم كتاب و كيفيت ترتيب فهارس براى تاريخ جرجان و فهارس كتاب ذكر شده است.
در پايان كتاب نيز دو خاتمه از طبع اول و دوم كتاب و کیفیت ترتيب فهارس براى تاريخ جرجان و فهارس كتاب ذكر شده است.
 
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ ایران]]