تلخيص كتاب المقولات: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن‌س' به 'ابن‌ س'
جز (جایگزینی متن - 'قديمي' به 'قدیمی')
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌س' به 'ابن‌ س')
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۸: خط ۲۸:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11613
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01753
| کتابخوان همراه نور =01753
| کد پدیدآور =00710
| کد پدیدآور =00710
| پس از =
| پس از =
خط ۴۲: خط ۴۳:
نخستین گردآوری از آثار منطقی [[ارسطو]] شامل شش کتاب بوده است: مقولات، عبارت، تحلیل اول، تحلیل ثانی، جدل و مغالطه. کتاب مقولات به‌عنوان آغازگر ارغنون جایگاه ویژه‌ای دارد. شاید مهم‌ترین ویژگی مقولات این باشد که نقش حلقه واسط بین متافیزیک و منطق [[ارسطو]] را ایفاء می‌کند‌. مروری کوتاه بر مفاد مقولات نه‌تنها این نقش میانجی بودن را نشان می‌دهد، بلکه معلوم می‌کند که [[ارسطو]] با آگاهی کامل به طرح جوهر نخستین و اعراض آن (سایر مقولات) پرداخته تا زمینه فلسفی مناسبی برای قیاس‌، حد و برهان فراهم کند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/25776/48 ر.ک: ذکیانی، غلامرضا، ص48]</ref>.
نخستین گردآوری از آثار منطقی [[ارسطو]] شامل شش کتاب بوده است: مقولات، عبارت، تحلیل اول، تحلیل ثانی، جدل و مغالطه. کتاب مقولات به‌عنوان آغازگر ارغنون جایگاه ویژه‌ای دارد. شاید مهم‌ترین ویژگی مقولات این باشد که نقش حلقه واسط بین متافیزیک و منطق [[ارسطو]] را ایفاء می‌کند‌. مروری کوتاه بر مفاد مقولات نه‌تنها این نقش میانجی بودن را نشان می‌دهد، بلکه معلوم می‌کند که [[ارسطو]] با آگاهی کامل به طرح جوهر نخستین و اعراض آن (سایر مقولات) پرداخته تا زمینه فلسفی مناسبی برای قیاس‌، حد و برهان فراهم کند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/25776/48 ر.ک: ذکیانی، غلامرضا، ص48]</ref>.


نگاه [[ارسطو]] به مقولات، صرفاً نگاهی زبان‌شناختی نیست، تقسیم چهارگانه وی از موجودات و ذکر ویژگی‌های وجود داشتن در موضوع و گفته شدن به موضوع در کنار هم حاکی از نگاه هستی‌شناسانه وی به مقولات می‌باشد‌. مقولات نزد ارسطو دریچه‌های ارتباطی عین و ذهن هستند. وی در همبستگی اندیشه با واقعیت، مسئله مقولات را مطرح می‌کند؛ بنابراین قواعد منطق ارسطو علاوه بر اینکه تحلیل شکل‌های اندیشیدن است، هدف آن شناخت واقعیت است؛ آن‌گونه که در ذهن انسان بازتاب دارد. طرح مقولات در آثار منطقی [[ارسطو]] دریچه‌ای برای ورود ذات‌گرایی در منطق و تسلط متافیزیک [[ارسطو]]یی بر منطق وی می‌باشد؛ امری که منطق [[ارسطو]] را در ارائه و تحلیل بسیاری از قضایا و قیاسات ناتوان و جنبه معنایی این منطق را در مقایسه با جنبه صوری آن پررنگ‌تر می‌نماید<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/57075/127 ر.ک: مهرخانی، پریسا، رسولی شربیانی، رضا ص 127]</ref>.
نگاه [[ارسطو]] به مقولات، صرفاً نگاهی زبان‌شناختی نیست، تقسیم چهارگانه وی از موجودات و ذکر ویژگی‌های وجود داشتن در موضوع و گفته شدن به موضوع در کنار هم حاکی از نگاه هستی‌شناسه‌گانه وی به مقولات می‌باشد‌. مقولات نزد ارسطو دریچه‌های ارتباطی عین و ذهن هستند. وی در همبستگی اندیشه با واقعیت، مسئله مقولات را مطرح می‌کند؛ بنابراین قواعد منطق ارسطو علاوه بر اینکه تحلیل شکل‌های اندیشیدن است، هدف آن شناخت واقعیت است؛ آن‌گونه که در ذهن انسان بازتاب دارد. طرح مقولات در آثار منطقی [[ارسطو]] دریچه‌ای برای ورود ذات‌گرایی در منطق و تسلط متافیزیک [[ارسطو]]یی بر منطق وی می‌باشد؛ امری که منطق [[ارسطو]] را در ارائه و تحلیل بسیاری از قضایا و قیاسات ناتوان و جنبه معنایی این منطق را در مقایسه با جنبه صوری آن پررنگ‌تر می‌نماید<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/57075/127 ر.ک: مهرخانی، پریسا، رسولی شربیانی، رضا ص 127]</ref>.


ارسطو در رسائل گوناگونی از جمله متافیزیک‌، جدل، تحلیل دوم و به‌ویژه مقولات، به بحث از مقولات می‌پردازد. وی هم در رسائل منطقی همچون مقولات، تحلیل اول و دوم‌، درباره عبارت، جدل و سوفسطیا و هم در رسائل فلسفی همچون کتاب پنجم یعنی دلتا از مقولات بحث کرده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که جایگاه مقولات از نظر [[ارسطو]] هم در فلسفه است و هم در منطق‌، چراکه روش عملی او در آثارش این را به ما نشان می‌دهد. با طرح نظریه کلیات خمس به‌عنوان مقدمه مقولات‌، مقدمه بجای ذی‌المقدمه، آغازگر کتب منطقی گشت‌. رکن اساسی ایساغوجی سلسله‌مراتب انواع و اجناس است که از جنس الأجناس تا نوع الأنواع ترتب می‌یابد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/57075/129 ر.ک: همان، ص129]</ref>.
ارسطو در رسائل گوناگونی از جمله متافیزیک‌، جدل، تحلیل دوم و به‌ویژه مقولات، به بحث از مقولات می‌پردازد. وی هم در رسائل منطقی همچون مقولات، تحلیل اول و دوم‌، درباره عبارت، جدل و سوفسطیا و هم در رسائل فلسفی همچون کتاب پنجم یعنی دلتا از مقولات بحث کرده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که جایگاه مقولات از نظر [[ارسطو]] هم در فلسفه است و هم در منطق‌، چراکه روش عملی او در آثارش این را به ما نشان می‌دهد. با طرح نظریه کلیات خمس به‌عنوان مقدمه مقولات‌، مقدمه بجای ذی‌المقدمه، آغازگر کتب منطقی گشت‌. رکن اساسی ایساغوجی سلسله‌مراتب انواع و اجناس است که از جنس الأجناس تا نوع الأنواع ترتب می‌یابد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/57075/129 ر.ک: همان، ص129]</ref>.
خط ۴۸: خط ۴۹:
این کتاب اگرچه اولین تلخیص [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر کتب [[ارسطو]] در منطق است، ولی چون [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] تلخیص بر ایساغوجی را مقدم بر آن نوشته، لذا دومین کتاب اوست. این اثر مانند مدخلی بر منطق ارسطوست؛ بنابراین محققین کتاب آن را جزء اول بر مجموعه آثار [[ارسطو]] در منطق (کتب عبارت، قیاس، برهان، جدل، سفسطه، خطابه و شعر) قرار داده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11613/1/15 ر.ک: مقدمه، ص15]</ref>.
این کتاب اگرچه اولین تلخیص [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر کتب [[ارسطو]] در منطق است، ولی چون [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] تلخیص بر ایساغوجی را مقدم بر آن نوشته، لذا دومین کتاب اوست. این اثر مانند مدخلی بر منطق ارسطوست؛ بنابراین محققین کتاب آن را جزء اول بر مجموعه آثار [[ارسطو]] در منطق (کتب عبارت، قیاس، برهان، جدل، سفسطه، خطابه و شعر) قرار داده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11613/1/15 ر.ک: مقدمه، ص15]</ref>.


در بخشی از مقدمه، رساله‌ای با عنوان شروح [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] و اهمیت آن‌ها ارائه شده است. در این رساله بر این مطلب تأکید شده که آثار فارابی و همچنین ابن‌سینا در ایضاح و روشن نمودن افکار ارسطو کافی نیستند؛ اگرچه این موضوع نباید سبب تقلیل اهمیت آثار آن‌ها شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11613/1/25 ر.ک: مقدمه، ص25]</ref>.
در بخشی از مقدمه، رساله‌ای با عنوان شروح [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] و اهمیت آن‌ها ارائه شده است. در این رساله بر این مطلب تأکید شده که آثار فارابی و همچنین ابن‌ سینا در ایضاح و روشن نمودن افکار ارسطو کافی نیستند؛ اگرچه این موضوع نباید سبب تقلیل اهمیت آثار آن‌ها شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11613/1/25 ر.ک: مقدمه، ص25]</ref>.


شروح [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر نوشته‌های ارسطو را می‌توان به‌طور عام به «جوامع» یعنی شروح مختصر، «تلاخیص» یعنی شروح متوسط و «شروح» یا «تقسیرات» یعنی شروح مفصل تقسیم کرد؛ البته محققین گذشته در به کار بردن این تقسیمات اختلاف داشتند و معتقد بودند در بین شروح [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] برای هر سه نوع مثالی یافت نمی‌شود تا این‌که توسط برخی محققین معاصر استفاده شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11613/1/27 ر.ک: همان، ص 27]</ref>.
شروح [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر نوشته‌های ارسطو را می‌توان به‌طور عام به «جوامع» یعنی شروح مختصر، «تلاخیص» یعنی شروح متوسط و «شروح» یا «تقسیرات» یعنی شروح مفصل تقسیم کرد؛ البته محققین گذشته در به کار بردن این تقسیمات اختلاف داشتند و معتقد بودند در بین شروح [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] برای هر سه نوع مثالی یافت نمی‌شود تا این‌که توسط برخی محققین معاصر استفاده شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11613/1/27 ر.ک: همان، ص 27]</ref>.
خط ۶۴: خط ۶۵:


==پانویس ==
==پانویس ==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه و متن کتاب.
#[[:noormags:1048426|مهرخانی، پریسا، رسولی شربیانی، رضا، «تطور نظریه مقولات از ارسطو تا ابن‌سینا»، پایگاه مجلات تخصصی نور: تاریخ فلسفه، زمستان 1392، شماره 15، صفحه 127 تا 150]].
#[[:noormags:1048426|مهرخانی، پریسا، رسولی شربیانی، رضا، «تطور نظریه مقولات از ارسطو تا ابن‌ سینا»، پایگاه مجلات تخصصی نور: تاریخ فلسفه، زمستان 1392، شماره 15، صفحه 127 تا 150]].
#[[:noormags:489008|ذکیانی، غلامرضا، «درآمدی بر فلسفه منطق ارسطو»، پایگاه مجلات تخصصی نور: حکمت و فلسفه، پاییز 1387، سال چهارم، شماره 3، صفحه 45 تا 62]].
#[[:noormags:489008|ذکیانی، غلامرضا، «درآمدی بر فلسفه منطق ارسطو»، پایگاه مجلات تخصصی نور: حکمت و فلسفه، پاییز 1387، سال چهارم، شماره 3، صفحه 45 تا 62]].
   
   
== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
خط ۸۰: خط ۸۲:
   
   
[[رده:عصر صاحب نظران فلسفه اسلامی]]
[[رده:عصر صاحب نظران فلسفه اسلامی]]
[[رده:خرداد(98)]]
[[رده:سال98-1اردیبهشت الی31اردیبهشت]]