العقل العملي: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا ==' به '==گزارش محتوا==') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =دراسات منهجیه فی الحسن و القبح العقلیین و البرهان فی الجزئیات و الادراکات الاعتباریه | | عنوان‌های دیگر =دراسات منهجیه فی الحسن و القبح العقلیین و البرهان فی الجزئیات و الادراکات الاعتباریه | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[سند، محمد]] ( | [[سند، محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BJ 1406 /س9ع7 | | کد کنگره =BJ 1406 /س9ع7 | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| شابک =978-964-2941-07-0 | | شابک =978-964-2941-07-0 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11351 | ||
| کتابخوان همراه نور =11351 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''العقل العملي'''، اثر [[سند، محمد|آيت‌الله محمد سند]]، مجموعه مباحث روشمندى است پيرامون حسن و قبح عقلى و برهان در جزئيات و ادراكات اعتبارى كه به زبان عربى نوشته شده است. | |||
==ساختار== | |||
كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در يك مدخل، پنج فصل و يك خاتمه، تنظيم شده است. | |||
نویسنده در ابتدا، سير و ادوار تاريخى مسئله حسن و قبح را مورد بحث قرار داده، پس از بررسى اقوال و نظريات فلاسفه هندى و يونانى پيرامون اين موضوع، تفكرات فلاسفه عهد اول، دوم و سوم اسلامى را بررسى نموده و در انتها، به تقسيمات عقل و ادله عقلى حسن و قبح، پرداخته است. | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه، به اهميت بحث حسن و قبح عقلى و نقش آن در حكمت عملى و اصول اعتقادات اشاره شده است.<ref>مقدمه، ص5</ref> | در مقدمه، به اهميت بحث حسن و قبح عقلى و نقش آن در حكمت عملى و اصول اعتقادات اشاره شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/5 مقدمه، ص5]</ref> | ||
در مدخل، سه مبحث موضوع كتاب، سير تاريخى مسئله حسن و قبح و ادوار آن، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. | در مدخل، سه مبحث موضوع كتاب، سير تاريخى مسئله حسن و قبح و ادوار آن، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. نویسنده، معتقد است كه اين مسئله، داراى سه دوره مى‌باشد: | ||
#قبل از اسلام و در فلسفه يونان، هند، فارس و....: به عقيده | #قبل از اسلام و در فلسفه يونان، هند، فارس و....: به عقيده نویسنده، مسئله حسن و قبح در اين دوره، جزء بديهيات يقينى بوده، منكر آن، سوفسطايى محسوب مى‌شده و قياس مشتمل بر آن، برهانى به شمار مى‌آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/10 مدخل، ص10]</ref> | ||
#دوره‌اى كه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] پرچم‌دار آن مى‌باشد: در اين دوره، مدح و ذم، از مشهورات محسوب مى‌گردد.<ref>همان</ref> | #دوره‌اى كه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] پرچم‌دار آن مى‌باشد: در اين دوره، مدح و ذم، از مشهورات محسوب مى‌گردد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/10 همان]</ref> | ||
#دوره‌اى كه حكيم اصفهانى، آغازگر آن بوده و بداهت و يقينى بودن حسن و قبح را زير سؤال برده و آن را جزء اعتباريات، به حساب آورده است.<ref>همان</ref> | #دوره‌اى كه حكيم اصفهانى، آغازگر آن بوده و بداهت و يقينى بودن حسن و قبح را زير سؤال برده و آن را جزء اعتباريات، به حساب آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/10 همان]</ref> | ||
در فصل اول، نظر فلاسفه هندى و يونانى پيرامون حسن و قبح و بداهت آن، مورد بحث قرار گرفته است. در اين فصل، نظريه فلاسفه‌اى همچون: سقراط، افلاطون، بروثاغوراس، [[ارسطو]]، نيقوماخوس و | در فصل اول، نظر فلاسفه هندى و يونانى پيرامون حسن و قبح و بداهت آن، مورد بحث قرار گرفته است. در اين فصل، نظريه فلاسفه‌اى همچون: سقراط، افلاطون، بروثاغوراس، [[ارسطو]]، نيقوماخوس و كتاب‌هایى مانند: «اوپانيشاد»، «بهگودگیتا»، «غورغياس»، «جمهور افلاطون»، «فلسفه افلاطون»، «نواميس افلاطون» و «اخلاق نيقوماخوس» بررسى شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/35 متن كتاب، ص35 - 82]</ref> | ||
در فصل دوم، نظريات عهد اول فلاسفه اسلامى، مورد كنكاش قرار گرفته است. اين فلاسفه، عبارتند از: [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]؛ [[مسکویه، احمد بن محمد|ابن مسكويه]]؛ [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]؛ [[سهروردی، یحیی بن حبش|شيخ اشراق]]؛ [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] و حكيم قطب رازى.<ref>همان، ص97 - 172</ref> | در فصل دوم، نظريات عهد اول فلاسفه اسلامى، مورد كنكاش قرار گرفته است. اين فلاسفه، عبارتند از: [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]؛ [[مسکویه، احمد بن محمد|ابن مسكويه]]؛ [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]؛ [[سهروردی، یحیی بن حبش|شيخ اشراق]]؛ [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] و حكيم قطب رازى.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/97 همان، ص97 - 172]</ref> | ||
نظريات و افكار عهد دوم فلاسفه اسلامى، در فصل سوم، بررسى شده است. | نظريات و افكار عهد دوم فلاسفه اسلامى، در فصل سوم، بررسى شده است. شخصيت‌هایى كه به اعتقاد نویسنده در اين دوران، جاى گرفته‌اند، عبارتند از: [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]؛ [[ملا صدراى شيرازى]]؛ [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] و [[نراقی، مهدی بن ابی‌ذر|ملا محمدمهدى نراقى]].<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/185 همان، ص185 - 239]</ref> | ||
با نظريات فلاسفه عهد سوم اسلامى، در فصل چهارم، آشنا خواهيم شد. اين فلاسفه، عبارتند از: حكيم اصفهانى و [[علامه طباطبايى]].<ref>همان، ص243 - 308</ref> | با نظريات فلاسفه عهد سوم اسلامى، در فصل چهارم، آشنا خواهيم شد. اين فلاسفه، عبارتند از: حكيم اصفهانى و [[علامه طباطبايى]].<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/243 همان، ص243 - 308]</ref> | ||
در آخرين فصل، اقوال متكلمين و فلاسفه غرب، در موضوع حسن و قبح عقلى، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.<ref>همان، ص317 - 328</ref> | در آخرين فصل، اقوال متكلمين و فلاسفه غرب، در موضوع حسن و قبح عقلى، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/317 همان، ص317 - 328]</ref> | ||
خاتمه، مشتمل بر سه امر است به شرح زير: | خاتمه، مشتمل بر سه امر است به شرح زير: | ||
در امر اول، عقل به نظرى و عملى تقسيم شده و ضمن توضيح هريك، به مغايرت آن دو با يكديگر، اشاره شده است.<ref>همان، ص327</ref> | در امر اول، عقل به نظرى و عملى تقسيم شده و ضمن توضيح هريك، به مغايرت آن دو با يكديگر، اشاره شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/327 همان، ص327]</ref> | ||
در امر دوم، اعتبارى بودن حسن و قبح و شبهات وارده بر اين نظريه، بررسى شده است.<ref>همان، ص332</ref> | در امر دوم، اعتبارى بودن حسن و قبح و شبهات وارده بر اين نظريه، بررسى شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/332 همان، ص332]</ref> | ||
به عقيده | به عقيده نویسنده، اهميت اين بحث، از جهت ابتناء بسيارى از مباحث علم كلام بر نظريه حسن و قبح عقلى مى‌باشد؛ زيرا اگر اين دو اعتبارى باشند، ادله و استدلالات مبتنى بر آن‌ها، برهانى نبوده، بلكه خطابى و شعرى خواهند بود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/332 همان]</ref> | ||
در امر سوم، آنچه منسوب بودنش به فلاسفه مشهور است، مبنى بر اعتقاد آن‌ها به اينكه حسن و قبح، از مشهورات مى‌باشند نه از يقينيات، مورد بحث قرار گرفته است. | در امر سوم، آنچه منسوب بودنش به فلاسفه مشهور است، مبنى بر اعتقاد آن‌ها به اينكه حسن و قبح، از مشهورات مى‌باشند نه از يقينيات، مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده اين نسبت را فقط از دوران [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] به بعد، صادق دانسته است، نه قبل از آن.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7345/1/332 همان]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اخلاق]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۱۶
| العقل العملی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سند، محمد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | دراسات منهجیه فی الحسن و القبح العقلیین و البرهان فی الجزئیات و الادراکات الاعتباریه |
| ناشر | الاجتهاد |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1429 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-2941-07-0 |
| موضوع | اخلاق - فلسفه
اعتباریات حسن و قبح |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BJ 1406 /س9ع7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
العقل العملي، اثر آيت‌الله محمد سند، مجموعه مباحث روشمندى است پيرامون حسن و قبح عقلى و برهان در جزئيات و ادراكات اعتبارى كه به زبان عربى نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در يك مدخل، پنج فصل و يك خاتمه، تنظيم شده است.
نویسنده در ابتدا، سير و ادوار تاريخى مسئله حسن و قبح را مورد بحث قرار داده، پس از بررسى اقوال و نظريات فلاسفه هندى و يونانى پيرامون اين موضوع، تفكرات فلاسفه عهد اول، دوم و سوم اسلامى را بررسى نموده و در انتها، به تقسيمات عقل و ادله عقلى حسن و قبح، پرداخته است.
گزارش محتوا
در مقدمه، به اهميت بحث حسن و قبح عقلى و نقش آن در حكمت عملى و اصول اعتقادات اشاره شده است.[۱]
در مدخل، سه مبحث موضوع كتاب، سير تاريخى مسئله حسن و قبح و ادوار آن، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. نویسنده، معتقد است كه اين مسئله، داراى سه دوره مى‌باشد:
- قبل از اسلام و در فلسفه يونان، هند، فارس و....: به عقيده نویسنده، مسئله حسن و قبح در اين دوره، جزء بديهيات يقينى بوده، منكر آن، سوفسطايى محسوب مى‌شده و قياس مشتمل بر آن، برهانى به شمار مى‌آمده است.[۲]
- دوره‌اى كه ابن سينا پرچم‌دار آن مى‌باشد: در اين دوره، مدح و ذم، از مشهورات محسوب مى‌گردد.[۳]
- دوره‌اى كه حكيم اصفهانى، آغازگر آن بوده و بداهت و يقينى بودن حسن و قبح را زير سؤال برده و آن را جزء اعتباريات، به حساب آورده است.[۴]
در فصل اول، نظر فلاسفه هندى و يونانى پيرامون حسن و قبح و بداهت آن، مورد بحث قرار گرفته است. در اين فصل، نظريه فلاسفه‌اى همچون: سقراط، افلاطون، بروثاغوراس، ارسطو، نيقوماخوس و كتاب‌هایى مانند: «اوپانيشاد»، «بهگودگیتا»، «غورغياس»، «جمهور افلاطون»، «فلسفه افلاطون»، «نواميس افلاطون» و «اخلاق نيقوماخوس» بررسى شده است.[۵]
در فصل دوم، نظريات عهد اول فلاسفه اسلامى، مورد كنكاش قرار گرفته است. اين فلاسفه، عبارتند از: فارابى؛ ابن مسكويه؛ ابن سينا؛ شيخ اشراق؛ خواجه نصير‌الدين طوسى و حكيم قطب رازى.[۶]
نظريات و افكار عهد دوم فلاسفه اسلامى، در فصل سوم، بررسى شده است. شخصيت‌هایى كه به اعتقاد نویسنده در اين دوران، جاى گرفته‌اند، عبارتند از: ميرداماد؛ ملا صدراى شيرازى؛ حكيم سبزوارى و ملا محمدمهدى نراقى.[۷]
با نظريات فلاسفه عهد سوم اسلامى، در فصل چهارم، آشنا خواهيم شد. اين فلاسفه، عبارتند از: حكيم اصفهانى و علامه طباطبايى.[۸]
در آخرين فصل، اقوال متكلمين و فلاسفه غرب، در موضوع حسن و قبح عقلى، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.[۹]
خاتمه، مشتمل بر سه امر است به شرح زير:
در امر اول، عقل به نظرى و عملى تقسيم شده و ضمن توضيح هريك، به مغايرت آن دو با يكديگر، اشاره شده است.[۱۰]
در امر دوم، اعتبارى بودن حسن و قبح و شبهات وارده بر اين نظريه، بررسى شده است.[۱۱]
به عقيده نویسنده، اهميت اين بحث، از جهت ابتناء بسيارى از مباحث علم كلام بر نظريه حسن و قبح عقلى مى‌باشد؛ زيرا اگر اين دو اعتبارى باشند، ادله و استدلالات مبتنى بر آن‌ها، برهانى نبوده، بلكه خطابى و شعرى خواهند بود.[۱۲]
در امر سوم، آنچه منسوب بودنش به فلاسفه مشهور است، مبنى بر اعتقاد آن‌ها به اينكه حسن و قبح، از مشهورات مى‌باشند نه از يقينيات، مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده اين نسبت را فقط از دوران ابن سينا به بعد، صادق دانسته است، نه قبل از آن.[۱۳]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است. پاورقى‌ها بسيار اندك بوده و در آن‌ها، توضيحاتى پيرامون برخى از كلمات متن داده شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.