۱۹٬۶۴۶
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'ابن عربي، محمد بن علي' به 'ابن عربی، محمد بن عبدالله') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| (۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[حسنی تلمسانی، محمد بن احمد]] (نویسنده) | ||
[[ابن عربی، محمد بن عبدالله]] (نویسنده) | [[ابن عربی، محمد بن عبدالله]] (نویسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره =/ح5ش4 / 753 BP | | کد کنگره =/ح5ش4 / 753 BP | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''شرح شطرنج العارفين''' | '''شرح شطرنج العارفين''' شرحی از [[حسنی تلمسانی، محمد بن احمد|محمد بن احمد حسنی تلمسانی]] (1298-1381ق)، صوفی، فقیه و متکلم الجزایری؛ بر کتاب شطرنج العارفین منسوب به [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|شیخ اکبر محیالدین بن عربی]] (560- 638ق)، است. که در موضوع عرفان نظری و با هدف راهنمایی بهسوی خداوند و هدایت به راه راست با نیت درست به آنچه خدا را خشنود میکند و مجاهده با نفس اماره و شناخت دسیسههای آن و فتنهها و گرفتاریهای راه نگاشته شده است تا آدمی را به آنچه خدا میخواهد هدایت نماید. | ||
از ویژگیهای این کتاب آن است که در آن نویسنده با استفاده از نمادسازی و مضامین متنوع، مفاهیم بلند عرفانی را به زبان ساده برای خوانندگان قابلفهم کردهاند. | |||
در واقع همانگونه که در شطرنج حقیقی انسان قادر است با انتخاب مهرههای درست و انتخاب حرکتی صحیح از مات شدن ایمن بماند، در اینجا هم بنده باید سعی کند تا راه ارتقا و پیشرفت را بهپیماید و عوامل ترقی و پیشرفت را بشناسد و به درجاتی بالاتر گام بردارد و در این راه با شناخت عوامل سقوط از سقوط دوری گزید. | |||
مراحل رشد و ترقی در این شطرنج به وسیله یک تیر(پیکان) نمایش داده شده و مقاماتی که صعود کننده از آنها میگذرد درجات نام دارد و در طرف مقابل قلابها به سقوط و علل آن اشاره دارد و به مقاماتی که در سقوط خود از آنجا میگذرد درکات(منازل جهنم) گویند.<ref> ر.ک: مقدمه، ص4</ref> | |||
در این شطرنج ردیف اول از یک تا ده را طبقه سفلی میگویند که همه از آن میگذرند. در این مرتبه فرد هنوز قادر به تمییز خوبی از بدی نیست و بلوغ و رشد کامل نرسیده و در این سن شرعاً مکلف نیست. | |||
اما کسی که از این مرتبه به مرتبهای بالاتر صعود میکند، باید راه تعالی را در پیش بگیرد، در نتیجه بازگشتش به مرتبه پایینتر مذموم است و بهخاطر آن سرزنش میشود، و در صورت انجام خطایی و نزول به مرتبه پایینتر، باید توبه خود را تجدید کند و پیمودن راه را از سر بگیرد و از رحمت خداوند ناامید نشود.<ref> همان</ref> | |||
نویسنده سپس به عواملی اشاره میکند که سبب میشود انسان به طبقه پایینتر سقوط نماید یا سبب رشد و صعود او به مراحل عالیتر شود.<ref> ر.ک: همان، ص4-5</ref> | |||
همچنان که شطرنج عارفین آغازی دارد که مشتمل بر عدم، سیر و سائر(مسافر راه)، منزلها و مقامات و درجات، درکات و فاعل متصرف (خداوند یکتا و توانا<ref>ر.ک: متن کتاب، ص20</ref>) و مفعول متصرف فیه (به تعبیر نویسنده عبدالایجاد<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>) است. این شطرنج تمثیلی برای ما است از وضعیت این بنده فانی که حادث است، با خالق و مولایی که قدیم و باقی است و تمثیل کرده برای ما سیر این عبد را از آغازش و میانه راه و تا پایان راه، موجودی که ممکنالوجود است و در معرض آفات و خطرات قرار دارد و با میل و اختیار خود راه را انتخاب میکند <ref> ر.ک: همان، ص5-6</ref> و در مسیر تعالی و یا انحطاط گام برمیدارد. | |||
[[حسنی تلمسانی، محمد بن احمد|تلمسانی]] سپس به اقسام عبد پرداخته و پس از تقسیم آنها بر چهار قسم، در این میان تنها عبد عبودیت (بنده بندگی) را بنده واقعی خداوند میداند که اوامر و نواهی خداوند را اطاعت میکند و تقوای الهی را در ظاهر و باطن عمل نموده و راضی به فعل و حکمت خداوند است و به عهد و پیمان وفادار و حافظ حدود الهی است و به آنچه دارد راضی است و بر آنچه از دست میدهد، شکیبا است و او برنده درجات سعادت ابدی است. <ref> ر.ک: متن کتاب، ص 6</ref> | |||
نویسنده با اشاره به این که خداوند تنها موجودی است که وجود برای او لازم و واجب است، وجود را برای شریکالباری محال میداند، و برای ممکن، وجود و عدم یکسان است. مانند سایر موجودات <ref> ر.ک: همان، ص7</ref> این مسئله را بیان داشته که تنها خداوند واجب الوجود بالذات است. او تنها موجودی است که بدون نیاز به دیگری وجود دارد.<ref> ر.ک: همان، ص9</ref> | |||
عبد در این مسیر به سمت منازل و مقامات در حرکت است. سه تا از زیباترین مقاماتی که در حرکت بهسوی کمال ایشان نام برده، ملک و ملکوت و جبروت است که در مقابل سه رکن دین یعنی اسلام و ایمان و احسان قرار دارد. مسافر راه با حرکت صعودی از ملک به سوی ملکوت و سپس به سوی جبروت در حرکت است.<ref>ر.ک: همان، ص13</ref> | |||
بیان مراتب وجود<ref> ر.ک: همان، ص11</ref> و عوالم مختلف آن<ref> ر.ک: همان، ص12</ref>، مراتب نازله<ref> ر.ک: همان، ص22</ref> و نیز کمالی وجود <ref> ر.ک: همان، ص43</ref> و عواملی که سبب این تنزلات و کمالات آدمی میگردد، از مهمترین بخشهای این کتاب است. | |||
| خط ۳۴: | خط ۵۶: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
| خط ۴۲: | خط ۶۴: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]] | [[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده1]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهرماه 1401]] | |||
[[رده:مقالات کامل مهرماه باقی زاده]] | |||