دیوان محمدشیرین مغربی

دیوان محمدشیرین مغربی
پدیدآوران	شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین (نویسنده) لوئيزان، لئونارد (محقق) محقق، مهدی (محقق)
ناشر	موسسه مطالعات اسلامي دانشگاه تهران - دانشگاه مک گيل
مکان نشر	لندن - انگلیس، تهران - ایران
سال نشر	1993م. = 1372ش.
چاپ	یکم
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏ د9 / 5513 PIR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

دیوان محمدشیرین مغربی متنی است انتقادی از دیوان شعر محمد شیرین بن عزالدین شمس مغربی (749- 809ق) که شامل غزلیات، ترجیعات، رباعیات و فهلویات وی می‌باشد.

از آنجایی که پیش از این، اصل کتاب در قالب نسخه منتشر شده توسط انتشارات «زوار»، با تحقیق ابوطالب میرعابدینی معرف گردیده، در این نوشتار، نسخه‌ای که همراه با مقدمه، حواشی و فهرست اصطلاحات عرفانی، توسط انتشارات مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران و به تصحیح و اهتمام دکتر لئونارد لوئیزان، منتشر شده، پرداخته خواهد شد.

این نسخه از کتاب، از راه گزینش قرائت‌های درست شعرهای فارسی شیرین مغربی، بر اساس پنج نسخه خطی و یک نسخه متنی که قبلا از دیوان وی به چاپ رسیده، فراهم آمده است که به منظور فراگیری تعلیل و دقت بیشتر در تعیین متن اصیل مغربی، اقدامات زیر درباره آن، انجام شده است:

1. نخست هر بیت فارسی دیوان، به دقت نوشته شده و پس از اختلاف قرائت‌های موجود در نسخه‌های دیگر، ضبط گردیده است. با این اسلوب، متنی از همه غزل‌های مغربی پدید آمده که در آن، برای هر واژه از بیت‌های دیوان این شاعر، شش قرائت پیش چشم قرار گرفته است.
2. در برخی از غزل‌ها، قرائت قابل فهم و درستی از بعضی ابیات، گاه حتی از یک غزل کامل، میسر نگردیده است. در این موارد، از دو نسخه دیگر متعلق به کتابخانه موزه بریتانیا که متأخراندف کمک گرفته شده و قرائت‌های جایگزینی فراهم آمده است. در برخی موارد نیز به منابع دیگری چون «شرح گلشن راز» محمد لاهیجی و «روضات الجنان» حافظ حسین ابن کربلایی، مراجعه شده که در آنها، قرائت‌های جایگزین قابل استفاده‌ای یافت می‌گردید.
3. پس از آنکه مجموعه کامل و جامعی از همه اختلاف نسخه‌های تک تک ابیات در سراسر دیوان (اعم از غزل، ترجیع‌بند و رباعی)، به استناد قدیمی‌ترین نسخه‌ها فراهم آمده، هر یک از ابیات فارسی شاعر، برای تقطیع به الفبای لاتین، آوانویسی شده است. همچنین هر سطر از کل دیوان، از نخستین غزل تا واپسین رباعی، به یک شیوه، آوانگاری و به الفبای لاتین، حرف‌نویسی شده است.
4. پس از اقدامات فوق، سرتاسر دیوان، واژه‌به‌واژه و بیت‌به‌بیت، تصحیح شده و بدین‌سان، معتبرترین بارنویسی ممکن از شعرهای مغربی، پدید آمده است.

منابع مقاله

1. مقدمه کتاب.
2. دیوان کامل شمس مغربی