المواعظ و المجالس

المواعظ و المجالس
پدیدآوران	ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (نویسنده) سنبل، محمد ابراهیم (مصحح)
ناشر	دار الصحابة للتراث بطنطا
مکان نشر	مصر - طنطا
سال نشر	1411ق. = 1990م.
چاپ	چاپ یکم
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

المواعظ و المجالس، نوشته ابن جوزی(597ق) و با تحقیق محمد ابراهیم سنبل است که اندرزهایی را آمیخته با سخنان رسول خدا(ص)، برخی از اصحاب و تابعین گردآوری کرده و با شعرهایی اندرزگونه زینت داده است. نویسنده در عبارت‌پردازی‌های متن از صنایع لفظی و معنوی علم معانی و بیان بهره گرفته است؛ جناس‌ها و کلمات مسجعی که بدون کلفت در متن به کار رفته است. همچنین، بهره‌گیری از استفهام‌های بلاغی –که برای توبیخ، تحذیر و گاهی هم برای هشدار و اعتراف گرفتن آورده شده است، بسیار در متن دیده می‌شوند.‏

ابن جوزی این کتاب را از فصل اول تا سوم با جهت‌گیری بنیادین اخلاقی -که سنگ بنای حرکت آدمی به سوی مکارم اخلاق است- آغاز کرده است.‏ وی بسیار از محک مرگ -که درهم‌کوبنده لذت ها است- و پیامدهای پس از آن -که گریبان انسان را در آن سرا می‌گیرد- برای هشدار به مخاطب بهره می‌برد. مرگ با الفاظی همچون موت، فنا و قبر یادآوری می‌شود.‏مصنف همچنین یاد دوزخ را نیز از عوامل پیش‌گیرنده از گناه برمی‌شمرد که به نوبۀ خود پرهیز از هوای نفس و مستی آن را به دنبال دارد.‏مقولاتی مانند پشیمانی از گناه، بازگشت به سوی خدا، پرهیز از آرزوهای دراز، جزو راهکارهای سلبی و ایجابی نجات شمرده شده اند و بهره‌گیری از نسیم سحرها شاهراهی است که بنده می‌تواند خود را با استغفار از هوای نفس رها کند و با اخلاص در عبودیت، محبوب پروردگار شود و به مکارم اخلاق دست یابد.‏ ‏

منابع مقاله

1. مقدمه کتاب
2. متن کتاب.