التعليقات (بوعلی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شيخ الرئيس' به 'شيخ الرئيس'
جز (جایگزینی متن - '== معرفى اجمالى == «(.*)»' به '== معرفى اجمالى == '''$1'''')
جز (جایگزینی متن - 'شيخ الرئيس' به 'شيخ الرئيس')
خط ۵۷: خط ۵۷:
اولين مطلبي كه بو علي، در اين كتاب، به آن پرداخته است، حقيقت علم است كه به دنبال آن، علم واجب تعالي را تبيين كرده تا تفاوت علم واجب با علم موجودات ديگر، معين گردد. اين مطلب، آغازي شده براي بيان ديگر صفات واجب همچون اراده، عنايت، قدرت، حكمت و جود.
اولين مطلبي كه بو علي، در اين كتاب، به آن پرداخته است، حقيقت علم است كه به دنبال آن، علم واجب تعالي را تبيين كرده تا تفاوت علم واجب با علم موجودات ديگر، معين گردد. اين مطلب، آغازي شده براي بيان ديگر صفات واجب همچون اراده، عنايت، قدرت، حكمت و جود.


ذاتي بودن اراده واجب و غير ذاتي بودن اراده ما، به عنوان تفاوتي بين اراده ما و اراده واجب به شمار آمده است. شيخ الرئيس، ممكنات را به سه دسته تقسيم كرده است كه عبارتند از: ممكنات علي الاطلاق، عقول و موجودات بالاضافة. او عدم را نيز به دو صورت عدم بالطبع و عدمي كه داراي نوعي وجود است، تقسيم نموده است.
ذاتي بودن اراده واجب و غير ذاتي بودن اراده ما، به عنوان تفاوتي بين اراده ما و اراده واجب به شمار آمده است. [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، ممكنات را به سه دسته تقسيم كرده است كه عبارتند از: ممكنات علي الاطلاق، عقول و موجودات بالاضافة. او عدم را نيز به دو صورت عدم بالطبع و عدمي كه داراي نوعي وجود است، تقسيم نموده است.


قواي نظريه و قواي عمليه نيز از تقسيمات قواي نفس شمرده شده‌اند. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، در مورد واجب الوجود به خواص ديگري نيز اشاره كرده است كه ما فهرست‌وار به بيان برخى از آنها مى‌پردازيم: بطلان جسميت واجب، بساطت واجب، عدم علم به حقيقت واجب، عدم انقسام واجب و...
قواي نظريه و قواي عمليه نيز از تقسيمات قواي نفس شمرده شده‌اند. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، در مورد واجب الوجود به خواص ديگري نيز اشاره كرده است كه ما فهرست‌وار به بيان برخى از آنها مى‌پردازيم: بطلان جسميت واجب، بساطت واجب، عدم علم به حقيقت واجب، عدم انقسام واجب و...


مؤلف، در بخش ديگري از كتاب خود به احكام عدد پرداخته و در مورد نامتناهي بودن عدد، استدلال خاصي را بيان مى‌نمايد. شيخ الرئيس، از جمله تعريفاتي را كه ارائه نموده است، تعريف وضع، متي، أين، زمان و كيف است.
مؤلف، در بخش ديگري از كتاب خود به احكام عدد پرداخته و در مورد نامتناهي بودن عدد، استدلال خاصي را بيان مى‌نمايد. [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، از جمله تعريفاتي را كه ارائه نموده است، تعريف وضع، متي، أين، زمان و كيف است.


در ادامه، در باره اسباب اجابت دعا، رابطه بين قدرت و اختيار واجب، انحصار كمالات انسان در علم و عمل و... سخن گفته است.
در ادامه، در باره اسباب اجابت دعا، رابطه بين قدرت و اختيار واجب، انحصار كمالات انسان در علم و عمل و... سخن گفته است.
خط ۶۹: خط ۶۹:
در باره اينكه آيا جسم در هوا دچار تغيّر مى‌گردد يا نه، به كلامي از ذيمقراطيس اشاره شده كه وي قائل به عدم تغير اجسام در هوا مى‌باشد.
در باره اينكه آيا جسم در هوا دچار تغيّر مى‌گردد يا نه، به كلامي از ذيمقراطيس اشاره شده كه وي قائل به عدم تغير اجسام در هوا مى‌باشد.


از آن‌جا كه هيولا من حيث هي مستعد شيء است، فلذا تفاوت بين هيولا و استعداد، از نظر شيخ الرئيس دور نمانده و به بيان تفاوت آن دو پرداخته است.
از آن‌جا كه هيولا من حيث هي مستعد شيء است، فلذا تفاوت بين هيولا و استعداد، از نظر [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] دور نمانده و به بيان تفاوت آن دو پرداخته است.


تشخص را، به اختصاص داشتن شيء به صفتي غير مشترك، معنا مى‌كند. بعد از اين مطالب حاشيه‌اي، مؤلف، دوباره به بحث از واجب بازگشته و براهين اثبات واجب را به همراه بيان پاره‌اي از صفات او عرضه مى‌نمايد.
تشخص را، به اختصاص داشتن شيء به صفتي غير مشترك، معنا مى‌كند. بعد از اين مطالب حاشيه‌اي، مؤلف، دوباره به بحث از واجب بازگشته و براهين اثبات واجب را به همراه بيان پاره‌اي از صفات او عرضه مى‌نمايد.
خط ۷۹: خط ۷۹:
رسيدن موجودات به كمال، مقتضاي حكمت الهي بيان شده و اينكه آيا نفوس ناقصه به هنگام مفارقت، به سمت كمال خواهند رفت يا نه، نامعلوم تلقى شده است. از جمله مباحث درخور توجه، كيفيت حدوث كثرات از صادر اول است در عين واحد بودنش.
رسيدن موجودات به كمال، مقتضاي حكمت الهي بيان شده و اينكه آيا نفوس ناقصه به هنگام مفارقت، به سمت كمال خواهند رفت يا نه، نامعلوم تلقى شده است. از جمله مباحث درخور توجه، كيفيت حدوث كثرات از صادر اول است در عين واحد بودنش.


شيخ الرئيس، بحثي مبسوط نيز در مورد افلاك و حركت آنها دارد، سپس وارد پاره‌اي مباحث اعتقادي، همچون حقيقت ثواب و عقاب شده است.
[[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، بحثي مبسوط نيز در مورد افلاك و حركت آنها دارد، سپس وارد پاره‌اي مباحث اعتقادي، همچون حقيقت ثواب و عقاب شده است.


آنچه از مطالعه اين كتاب به دست مى‌آيد، اين است كه مباحثش، مباحثي مطروحه از جانب بو علي بوده است كه به خاطر اهميتش، توسط بهمنيار، مكتوب شده، اما هيچ اقدامي در راستاي تنظيم و دسته‌بندي مطالب صورت نگرفته است و به همين جهت، مباحث، پراكنده و در جاهاي مختلف، آورده شده است.
آنچه از مطالعه اين كتاب به دست مى‌آيد، اين است كه مباحثش، مباحثي مطروحه از جانب بو علي بوده است كه به خاطر اهميتش، توسط بهمنيار، مكتوب شده، اما هيچ اقدامي در راستاي تنظيم و دسته‌بندي مطالب صورت نگرفته است و به همين جهت، مباحث، پراكنده و در جاهاي مختلف، آورده شده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش