شرح فصوص الحكمة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ثـ' به 'ث'
جز (جایگزینی متن - 'فـ' به 'ف')
جز (جایگزینی متن - 'ثـ' به 'ث')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
شرح فصوص الحکمة
شرح فصوص الحکمة
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[آشتیانی، جلال‌الدین]] (شارح)
[[آشتیانی، سید جلال‌الدین]] (شارح)


[[ملکي، محمد]] (محقق)
[[ملکي، محمد]] (محقق)
خط ۲۴: خط ۲۴:
| شابک =978-964-445-894-1
| شابک =978-964-445-894-1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13836
| کتابخوان همراه نور =13836
| کتابخوان همراه نور =13836
| کد پدیدآور =04930
| کد پدیدآور =04930
خط ۳۱: خط ۳۱:
}}  
}}  


'''شرح فصوص الحكمة'''، شرح [[آشتیانی، جلال‌الدین|سید جلال‌الدین آشتیانی]] (متوفی 1384ش) است بر «[[فصوص الحكمة و شرحه|فصوص الحكمة]]» که رساله‌ای است درباره‎ مباحث‎ کلی‎ وجود به زبان عربی، نوشته [[فارابی، محمد بن محمد|ابونصر محمد بن محمد بن طرخان]]، معروف به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] (متوفی 339ق). این رساله با مقدمه تحقیقی محمد ملکی و تصحیح و تعلیقات او منتشر شده است.  
'''شرح فصوص الحكمة'''، شرح [[آشتیانی، سید جلال‌الدین|سید جلال‌الدین آشتیانی]] (متوفی 1384ش) است بر «[[فصوص الحكمة و شرحه|فصوص الحكمة]]» که رساله‌ای است درباره‎ مباحث‎ کلی‎ وجود به زبان عربی، نوشته [[فارابی، محمد بن محمد|ابونصر محمد بن محمد بن طرخان]]، معروف به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] (متوفی 339ق). این رساله با مقدمه تحقیقی محمد ملکی و تصحیح و تعلیقات او منتشر شده است.  


از فصوص فارابی به الفصوص (فصوص)، نصوص في الحكمة، الفصوص في الحكمة، فصول الحكمة (الفصول في الحكمة) و فصوص الحكم یاد شده، اما مشهورترین عنوان، «فصوص الحكمة» است. «فصوص» جمع «فص»، به معنای «اصل، حقیقت، کنه، زبده و خلاصه هر چیز» است و عنوان بخش‌های این رساله و عنوان «حکمت» بیانگر موضوع آن است<ref>ر.ک: صلواتی، عبدالله، ص26</ref>‎.  
از فصوص فارابی به الفصوص (فصوص)، نصوص في الحكمة، الفصوص في الحكمة، فصول الحكمة (الفصول في الحكمة) و فصوص الحكم یاد شده، اما مشهورترین عنوان، «فصوص الحكمة» است. «فصوص» جمع «فص»، به معنای «اصل، حقیقت، کنه، زبده و خلاصه هر چیز» است و عنوان بخش‌های این رساله و عنوان «حکمت» بیانگر موضوع آن است<ref>ر.ک: صلواتی، عبدالله، ص26</ref>‎.  


ازآنجا‎که این رساله از عمیق‎ترین رسائل [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است، عده‌ای از حکما شروحی بر این رساله نوشته‌اند که شرح خود [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از جمله آنهاست. شرح علامه [[آشتیانی، جلال‌الدین|آشتیانی]] برای اولین بار در قالب مقاله در دو قسمت، به‌گونه‌ای که متن تصحیح‌شده در یک شماره (زمستان 1353) و شرح هیجده فص در شماره بعد (بهار 54)، در مجله دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد به چاپ رسیده است<ref>ر.ک: پیشگفتار محمد ملکی، صفحات بیست‌ودو و بیست‌وسه</ref>‎. پس از آن شرح یادشده توسط آقای [[ملکي، محمد|محمد ملکی (جلال‌الدین)]] مورد بازنگری قرار گرفته و با توضیحات، ویرایش و اصلاحاتی در 1387ش، از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر گردید. شارح محترم از آغاز تا انجام این اثر با تلقی صدرایی و نگرشی عرفانی به شرح و تبیین فص‎ها پرداخته است<ref>ر.ک: صلواتی، عبدالله، ص26</ref>‎.  
ازآنجا‎که این رساله از عمیق‎ترین رسائل [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است، عده‌ای از حکما شروحی بر این رساله نوشته‌اند که شرح خود [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از جمله آنهاست. شرح علامه [[آشتیانی، سید جلال‌الدین|آشتیانی]] برای اولین بار در قالب مقاله در دو قسمت، به‌گونه‌ای که متن تصحیح‌شده در یک شماره (زمستان 1353) و شرح هیجده فص در شماره بعد (بهار 54)، در مجله دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد به چاپ رسیده است<ref>ر.ک: پیشگفتار محمد ملکی، صفحات بیست‌ودو و بیست‌وسه</ref>‎. پس از آن شرح یادشده توسط آقای [[ملکي، محمد|محمد ملکی (جلال‌الدین)]] مورد بازنگری قرار گرفته و با توضیحات، ویرایش و اصلاحاتی در 1387ش، از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر گردید. شارح محترم از آغاز تا انجام این اثر با تلقی صدرایی و نگرشی عرفانی به شرح و تبیین فص‎ها پرداخته است<ref>ر.ک: صلواتی، عبدالله، ص26</ref>‎.  


رساله فصوص الحكم در‎ هفتاد‎ فصل تصنیف شده و [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در آن گزارشی از مباحث کلی وجود و الهیات به دست داده است و این رساله «یکی از رسائل مختصر منسوب به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است که از حیث‎ عبارات‎ و الفاظ‎ در حد اعلای فصاحت و از‎ جهت‎ معنا‎ بسیار عمیق و دقیق است و مدارک زیادی در دست است که از آثار [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است». منشأ تردید از آنجاست که معلم‎ ثـانی،‎ مشائی‎ است، ولی در این رساله از اصطلاحاتی که‎ در‎ حکمت ذوقی به‌کار می‌رود، استفاده شـده است. گویا اینها مقامات عارفان اشارات و تنبیهات ابن سینا را ندیده‌اند و نمی‌دانند که‎ حکمای‎ مشائی‎ از ارباب توحیدند<ref>ر.ک: ملکی، محمد، ص30</ref>‎.  
رساله فصوص الحكم در‎ هفتاد‎ فصل تصنیف شده و [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در آن گزارشی از مباحث کلی وجود و الهیات به دست داده است و این رساله «یکی از رسائل مختصر منسوب به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است که از حیث‎ عبارات‎ و الفاظ‎ در حد اعلای فصاحت و از‎ جهت‎ معنا‎ بسیار عمیق و دقیق است و مدارک زیادی در دست است که از آثار [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است». منشأ تردید از آنجاست که معلم‎ ثانی،‎ مشائی‎ است، ولی در این رساله از اصطلاحاتی که‎ در‎ حکمت ذوقی به‌کار می‌رود، استفاده شده است. گویا اینها مقامات عارفان اشارات و تنبیهات ابن سینا را ندیده‌اند و نمی‌دانند که‎ حکمای‎ مشائی‎ از ارباب توحیدند<ref>ر.ک: ملکی، محمد، ص30</ref>‎.  


علامه آشـتیانی ضمن تصحیح و شرح، مقدمه مفصلی‎ بر‎ این‎ رساله نوشته که در آن ابتدا شرح حال مختصری از [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی‎]] آورده‎ و سپس به نسخه‌شناسی و بیان شرح‎های فصوص الحكم پرداخته و در پایان اساس مکتب اشراق را، آموزه‌های فلسفه‎ ایران‎ باستان‎ دانسته است. گرچه خیلی به‌اختصار از این مطلب گذشته است<ref>ر.ک: همان</ref>‎.  
علامه آشتیانی ضمن تصحیح و شرح، مقدمه مفصلی‎ بر‎ این‎ رساله نوشته که در آن ابتدا شرح حال مختصری از [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی‎]] آورده‎ و سپس به نسخه‌شناسی و بیان شرح‎های فصوص الحكم پرداخته و در پایان اساس مکتب اشراق را، آموزه‌های فلسفه‎ ایران‎ باستان‎ دانسته است. گرچه خیلی به‌اختصار از این مطلب گذشته است<ref>ر.ک: همان</ref>‎.  


وی بر‎ اساس‎ مکتب‎ تأله و آموزه‌های آن به شرح و بسط این رساله پرداخته و بنابراین مقایسه‌ای نیز بین‎ فلسفه‎ مشاء و حکمت متعالیه به عمل آورده است. وی پس از ذکر بخشی از‎ متن‎، به‎ شرح و بسط کلمات [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] پرداخته و با تفکیک افکار مشائی [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از اصول حکمت متعالیه‎ صدرایی‎، به سیر مباحث فلسفی در ایران نیز اشاره کرده است. از ویژگی‌های این‎ شرح،‎ دقت‎، تفصیل و احاطه شارح عظیم‌الشأن آن به مبانی فلسفه مشاء، اشراق، عرفان و حکمت متعالیه است<ref>ر.ک: همان</ref>‎.  
وی بر‎ اساس‎ مکتب‎ تأله و آموزه‌های آن به شرح و بسط این رساله پرداخته و بنابراین مقایسه‌ای نیز بین‎ فلسفه‎ مشاء و حکمت متعالیه به عمل آورده است. وی پس از ذکر بخشی از‎ متن‎، به‎ شرح و بسط کلمات [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] پرداخته و با تفکیک افکار مشائی [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از اصول حکمت متعالیه‎ صدرایی‎، به سیر مباحث فلسفی در ایران نیز اشاره کرده است. از ویژگی‌های این‎ شرح،‎ دقت‎، تفصیل و احاطه شارح عظیم‌الشأن آن به مبانی فلسفه مشاء، اشراق، عرفان و حکمت متعالیه است<ref>ر.ک: همان</ref>‎.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش