آداب النفوس: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ اکتبر ۲۰۱۶
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب')
خط ۴۱: خط ۴۱:




'''آداب النفوس''' و '''كتاب التوهم'''  كه هر دو در يك جلد واقع شده‌اند، دو رساله‌ى عربى از تصنيفات [[ابو عبد الله حارث بن اسد محاسبى]]، در موضوع عرفان عملى به شمار مى‌روند.
'''آداب النفوس''' و '''کتاب التوهم'''  كه هر دو در يك جلد واقع شده‌اند، دو رساله‌ى عربى از تصنيفات [[ابو عبد الله حارث بن اسد محاسبى]]، در موضوع عرفان عملى به شمار مى‌روند.


== ساختار ==
== ساختار ==




«آداب النفوس»، داراى 27 عنوان كلى و«كتاب التوهم»، مشتمل بر 22 عنوان است.
«آداب النفوس»، داراى 27 عنوان كلى و«کتاب التوهم»، مشتمل بر 22 عنوان است.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۵۳: خط ۵۳:
مؤلف در رساله«آداب النفوس»، از دلايل معرفت خدا، حقيقت توسل به حب صالحان، سياست نفس، سياست قلب، خوف و حزن، عدل و فضل، تطهير و عمل، خصالى كه خير از آنها حاصل مى‌شود، امتحان و آزمايش، مراجعه به نفس، نزديك شدن به توبه و دور شدن از آن، مدح و ذم، يقين و عز، خير و شر، غفلت و يقظه، اخلاص و ريا، علوم نجات، محاسبه نفس و... سخن گفته است.
مؤلف در رساله«آداب النفوس»، از دلايل معرفت خدا، حقيقت توسل به حب صالحان، سياست نفس، سياست قلب، خوف و حزن، عدل و فضل، تطهير و عمل، خصالى كه خير از آنها حاصل مى‌شود، امتحان و آزمايش، مراجعه به نفس، نزديك شدن به توبه و دور شدن از آن، مدح و ذم، يقين و عز، خير و شر، غفلت و يقظه، اخلاص و ريا، علوم نجات، محاسبه نفس و... سخن گفته است.


پاره‌اى از مطالب كتاب«آداب النفوس»:
پاره‌اى از مطالب کتاب«آداب النفوس»:


#بهترين راه براى معرفت خداوند سبحان، تدبر در حسن تدبير و قدرت حق تعالى در ايجاد اشياء و مشاهده آيات و نشانه‌هاى اوست. انسان بعد از معرفت حق تعالى بايد ملتزم به فرائض و متأدب به آداب شريعت باشد و بايد در كردار و گفتار، به صالحان اقتدا كند كه اين، حقيقت توسل به حب آنهاست.
#بهترين راه براى معرفت خداوند سبحان، تدبر در حسن تدبير و قدرت حق تعالى در ايجاد اشياء و مشاهده آيات و نشانه‌هاى اوست. انسان بعد از معرفت حق تعالى بايد ملتزم به فرائض و متأدب به آداب شريعت باشد و بايد در كردار و گفتار، به صالحان اقتدا كند كه اين، حقيقت توسل به حب آنهاست.
خط ۷۲: خط ۷۲:
#شخص متوكل در تمامى حاجات دنيوى و اخروى خود به خدا تكيه دارد و از هر چه غير خداست، قطع اميد مى‌كند، چون فقط خداوند را ملجأ و پناه‌گاه خود مى‌داند. انسان متوكل هيچ‌گاه به دنيا التفات نكرده و هرگز خوف كسى را به دل راه نمى‌دهد. ايمان بدون توكل معنايى ندارد و همان‌طورى‌كه ايمان داراى مراتب است، توكل هم داراى مراتب و درجات است.
#شخص متوكل در تمامى حاجات دنيوى و اخروى خود به خدا تكيه دارد و از هر چه غير خداست، قطع اميد مى‌كند، چون فقط خداوند را ملجأ و پناه‌گاه خود مى‌داند. انسان متوكل هيچ‌گاه به دنيا التفات نكرده و هرگز خوف كسى را به دل راه نمى‌دهد. ايمان بدون توكل معنايى ندارد و همان‌طورى‌كه ايمان داراى مراتب است، توكل هم داراى مراتب و درجات است.


محاسبى در«كتاب التوهم» مى‌كوشد تا توهمات و انديشه‌هاى ناصواب و غلط را در باره‌ى معاد حذف كرده و نظريه صحيح و عالى را جاى‌گزين آن كند. وى ابتدا، در باره‌ى كيفيت نزع موت و سكرات آن، رؤيت ملك الموت و تمثل او به‌صورت‌هاى مختلف، آمدن دو ملك و نحوه‌ى سؤالات آنها بحث مى‌كند، سپس در باره‌ى نفخ صور و مردن و سپس زنده شدن تمام موجودات و قيام انسان در پيشگاه حضرت احديت و حشر و نشر و حساب و كتاب و جزاء و سؤال و ميزان و صراط و شفاعت و اعراف و بهشت و دوزخ سخن مى‌گويد و بالاخره با بحث از اكرام نمودن خداوند بندگان خويش را و وصف مائده رحمانى، كتاب را به پايان مى‌برد.
محاسبى در«کتاب التوهم» مى‌كوشد تا توهمات و انديشه‌هاى ناصواب و غلط را در باره‌ى معاد حذف كرده و نظريه صحيح و عالى را جاى‌گزين آن كند. وى ابتدا، در باره‌ى كيفيت نزع موت و سكرات آن، رؤيت ملك الموت و تمثل او به‌صورت‌هاى مختلف، آمدن دو ملك و نحوه‌ى سؤالات آنها بحث مى‌كند، سپس در باره‌ى نفخ صور و مردن و سپس زنده شدن تمام موجودات و قيام انسان در پيشگاه حضرت احديت و حشر و نشر و حساب و کتاب و جزاء و سؤال و ميزان و صراط و شفاعت و اعراف و بهشت و دوزخ سخن مى‌گويد و بالاخره با بحث از اكرام نمودن خداوند بندگان خويش را و وصف مائده رحمانى، کتاب را به پايان مى‌برد.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت کتاب ==




كتاب، توسط عبد القادر احمد عطا، تحقيق و تصحيح شده است. وى در مقدماتى كه بر چاپ اول و دوم كتاب و نيز بر دو رساله مزبور نگاشته است، از وضعيت فقه اعمال القلوب در دوران حضرت رسول و پس از آن و نيز از محاسبى و شخصيت وى و اهميت كتاب«آداب النفوس» و روش تحقيق خود سخن گفته است.
کتاب، توسط عبد القادر احمد عطا، تحقيق و تصحيح شده است. وى در مقدماتى كه بر چاپ اول و دوم کتاب و نيز بر دو رساله مزبور نگاشته است، از وضعيت فقه اعمال القلوب در دوران حضرت رسول و پس از آن و نيز از محاسبى و شخصيت وى و اهميت کتاب«آداب النفوس» و روش تحقيق خود سخن گفته است.


فهرست تحليلى«كتاب التوهم»، در آخر آن و موارد زير در پايان كتاب ذكر شده است:
فهرست تحليلى«کتاب التوهم»، در آخر آن و موارد زير در پايان کتاب ذكر شده است:


#فهرست آيات؛
#فهرست آيات؛
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش