کتب رجال اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۷۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'فارسي ' به 'فارسی'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR52744J1.jpg | عنوان =کتب رجال اهل سنت | عنوان‌های دیگر...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'فارسي ' به 'فارسی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۷: خط ۷:
[[رحمان‌ستایش، محمدکاظم]] (نویسنده)
[[رحمان‌ستایش، محمدکاظم]] (نویسنده)
|زبان  
|زبان  
| زبان =فارسي 
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏
| کد کنگره =‏
| موضوع =
| موضوع =
خط ۱۹: خط ۱۹:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =52744
| کتابخوان همراه نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =06064
| کد پدیدآور =06064
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}


'''کتب رجال اهل سنت'''، اثر محمدکاظم رحمان‌ستایش، پژوهشی است پیرامون کتاب‌های رجالی اهل سنت.
'''کتب رجال اهل سنت'''، اثر [[رحمان‌ستایش، محمدکاظم|محمدکاظم رحمان‌ستایش]]، پژوهشی است پیرامون کتاب‌های رجالی اهل سنت.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۵۲: خط ۵۲:
در جلسه‌های بعدی کتاب، درباره هریک از انواع هشت‌گانه فوق و کتب تألیف‌شده در آن، به‌صورت گسترده سخن گفته شده است. موضوع اصلی در این‌گونه تألیفات، شناخت میزان اعتبار راوی است. برخی تألیفات رجالی نیز وجود دارد که به شناخت تاریخ راویان و انساب یا شناخت اسمی آنها، مانند اسامی، کنیه‌ها، القاب، مؤتلف و مختلف، متفق و مفترق و اسامی مشابه اختصاص دارد که در آخرین جلسه به معرفی آنها پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
در جلسه‌های بعدی کتاب، درباره هریک از انواع هشت‌گانه فوق و کتب تألیف‌شده در آن، به‌صورت گسترده سخن گفته شده است. موضوع اصلی در این‌گونه تألیفات، شناخت میزان اعتبار راوی است. برخی تألیفات رجالی نیز وجود دارد که به شناخت تاریخ راویان و انساب یا شناخت اسمی آنها، مانند اسامی، کنیه‌ها، القاب، مؤتلف و مختلف، متفق و مفترق و اسامی مشابه اختصاص دارد که در آخرین جلسه به معرفی آنها پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


در جلسه ششم، فصل ششم، ضمن تعریف صحابه و اشاره به منابع شناخت صحابه و تاریخ تألیف درباره صحابی، به معرفی کتاب‌های: «الاستيعاب في معرفة الأصحاب» ابن عبدالبر، «أسد الغابة في معرفة الصحابة» ابن اثیر، «الإصابة في تمييز الصحابة» ابن حجر عسقلانی و «حياة الصحابة» کاندهلوی، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>.
در جلسه ششم، فصل ششم، ضمن تعریف صحابه و اشاره به منابع شناخت صحابه و تاریخ تألیف درباره صحابی، به معرفی کتاب‌های: «[[الاستيعاب في معرفة الأصحاب]]» [[ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله|ابن عبدالبر]]، «[[أسد الغابة في معرفة الصحابة]]» [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]]، «[[الإصابة في تمييز الصحابة]]» [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] و «[[حياة الصحابة]]» [[کاندهلوی]]، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>.


برای آشنایی با نگاشته‌های اندیشمندان اهل سنت در دانش طبقات و پیگیری طبقات‌نگاری، نخست لازم است به این دانش، نگاهی کلی افکنده شده و با تعریف طبقه، ملاک تعیین طبقه، فایده و کاربرد این دانش، آشنا شویم. لذا در جلسه هفتم، فصل هفتم و جلسه هشتم، فصل هشتم، به بحث پیرامون کتاب‌های طبقات، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص94</ref>.
برای آشنایی با نگاشته‌های اندیشمندان اهل سنت در دانش طبقات و پیگیری طبقات‌نگاری، نخست لازم است به این دانش، نگاهی کلی افکنده شده و با تعریف طبقه، ملاک تعیین طبقه، فایده و کاربرد این دانش، آشنا شویم. لذا در جلسه هفتم، فصل هفتم و جلسه هشتم، فصل هشتم، به بحث پیرامون کتاب‌های طبقات، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص94</ref>.


از میان کتاب‌های گوناگونی که در دانش طبقات نگاشته شده است، سه کتاب زیر، مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مصادر شناخت طبقات معرفی شده‌اند که در این فصل، به معرفی دقیق و مفصل این سه کتاب، پرداخته شده است:
از میان کتاب‌های گوناگونی که در دانش طبقات نگاشته شده است، سه کتاب زیر، مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مصادر شناخت طبقات معرفی شده‌اند که در این فصل، به معرفی دقیق و مفصل این سه کتاب، پرداخته شده است:
# طبقات ابن سعد؛
# [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات ابن سعد]]؛
# طبقات خلیفة بن خیاط؛
# [[كتاب الطبقات|طبقات خلیفة بن خیاط]]؛
# طبقات مسلم بن حجاج<ref>ر.ک: همان، ص97</ref>.
# [[الطبقات|طبقات مسلم بن حجاج]]<ref>ر.ک: همان، ص97</ref>.


در جلسه نهم، ادامه فصل هشتم، به بحث پیرامون کتب جامع جرح و تعدیل، پرداخته شده است. هدف دانش رجال، دستیابی به میزان اعتبار روایات راوی است که با مراجعه به کتب جرح و تعدیل و مطالعه و تحلیل اطلاعات آن می‌توان به این هدف رسید. این نوع کتاب‌ها به سه دسته کلی تقسیم شده‌اند:
در جلسه نهم، ادامه فصل هشتم، به بحث پیرامون کتب جامع جرح و تعدیل، پرداخته شده است. هدف دانش رجال، دستیابی به میزان اعتبار روایات راوی است که با مراجعه به کتب جرح و تعدیل و مطالعه و تحلیل اطلاعات آن می‌توان به این هدف رسید. این نوع کتاب‌ها به سه دسته کلی تقسیم شده‌اند:
خط ۷۲: خط ۷۲:


در جلسه دهم و یازدهم، فصل نهم، به معرفی تعدادی از کتب ضفعا پرداخته شده است. گروهی از پیشوایان جرح و تعدیل اهل سنت، در معرفی راویان ضعیف، کتاب‌هایی خاص نگاشته‌اند که افراد معرفی‌شده در این‌ کتاب‌ها به دلایل گوناگون تضعیف شده‌اند. شایان ذکر است که برخی رجال‌شناسان علل تضعیف را تا بیست نوع بر‌شمرده‌اند. تألیف کتب ضعفا، از قرن سوم هجرى آغاز شده‌ است. آنچه که از این مجموعه تألیفات، اینک موجود بوده و نشر یافته‌اند به قرار زیر است که در این فصل، به معرفی آنها پرداخته شده است:
در جلسه دهم و یازدهم، فصل نهم، به معرفی تعدادی از کتب ضفعا پرداخته شده است. گروهی از پیشوایان جرح و تعدیل اهل سنت، در معرفی راویان ضعیف، کتاب‌هایی خاص نگاشته‌اند که افراد معرفی‌شده در این‌ کتاب‌ها به دلایل گوناگون تضعیف شده‌اند. شایان ذکر است که برخی رجال‌شناسان علل تضعیف را تا بیست نوع بر‌شمرده‌اند. تألیف کتب ضعفا، از قرن سوم هجرى آغاز شده‌ است. آنچه که از این مجموعه تألیفات، اینک موجود بوده و نشر یافته‌اند به قرار زیر است که در این فصل، به معرفی آنها پرداخته شده است:
# كتاب الضعفاء الصغير، تألیف محمد بن اسماعیل بخاری؛
# كتاب [[كتاب الضعفاء الصغير و يليه كتاب الضعفاء و المتروكين|الضعفاء الصغير]]، تألیف [[بخاری، محمد بن اسماعیل|محمد بن اسماعیل بخاری]]؛
# كتاب الشجرة في أحوال الرجال، تألیف ابراهیم بن یعقوب جوزجانی؛
# كتاب [[الشجرة في أحوال الرجال]]، تألیف [[ابراهیم بن یعقوب جوزجانی]]؛
# كتاب الضعفاء والمتروكين، تألیف ابو‌زرعه رازی؛
# كتاب الضعفاء والمتروكين، تألیف ابو‌زرعه رازی؛
# كتاب الضعفاء والمتروكين، تألیف احمد بن علی نسایی؛
# [[كتاب الضعفاء الصغير و يليه كتاب الضعفاء و المتروكين|كتاب الضعفاء والمتروكين]]، تألیف [[نسائی، احمد بن علی|احمد بن علی نسایی]]؛
# كتاب الضعفاء الكبير، تألیف محمد بن عمر بن موسی عقیلی؛
# كتاب الضعفاء الكبير، تألیف [[محمد بن عمر بن موسی عقیلی]]؛
# كتاب المجروحين من المحدثين و‌الضعفاء و‌المتروكين، تألیف ابن حبان بستی؛
# كتاب [[المجروحين من المحدثين و الضعفاء و المتروكين|المجروحين من المحدثين و‌الضعفاء و‌المتروكين]]، تألیف [[ابن حبان، محمد بن حبان|ابن حبان بستی]]؛
# الضعفاء والمتروكون، تألیف ابوالحسن علی بن عمر بن احمد دارقطنی؛
# [[الضعفاء والمتروكون]]، تألیف [[دارقطنی، علی بن عمر|ابوالحسن علی بن عمر بن احمد دارقطنی]]؛
# الكامل في ضعفاء الرجال، عبدالله بن عدی بن عبدالله جرجانی؛
# [[الكامل في ضعفاء الرجال]]، [[ابن عدی، عبدالله بن عدی|عبدالله بن عدی بن عبدالله جرجانی]]؛
# المغني في الضعفاء، شمس‌الدین محمد بن احمد ذهبی؛
# [[المغني في الضعفاء]]، [[ذهبی، محمد بن احمد|شمس‌الدین محمد بن احمد ذهبی]]؛
# ميزان الاعتدال في نقد الرجال، شمس‌الدین محمد بن احمد ذهبی؛
# [[ميزان الاعتدال في نقد الرجال]]، [[ذهبی، محمد بن احمد|شمس‌الدین محمد بن احمد ذهبی]]؛
# لسان الميزان، ابن حجر عسقلانی<ref>ر.ک: همان، ص152-‌153</ref>.
# [[لسان الميزان (7 جلد)|لسان الميزان]]، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]]<ref>ر.ک: همان، ص152-‌153</ref>.


در جلسه دوازهم، فصل دهم، به سیر تألیف در ثقات، نگاهی افکنده شده است. با گسترش دانش رجال و نیاز به جستجوی احوال راویان حدیث، برخی بر‌ آن ‌شدند تا اسامی راویان ثقه را جدا کنند و آن را در کتابی مستقل گرد ‌آورند. این کار، همگام با جداسازی اسامی راویان ضعیف انجام شد. تألیف درباره ثقات، از قرن پنجم تا قرن هشتم هجری متوقف، ولی پس از قرن هشتم، تألیف در این زمینه دوباره از سر گرفته شد. تألیفات متأخر، غالباً تکمیل نشده و به‌صورت ناقص و چاپ‌نشده باقی مانده است. اما کتاب‌هایی که در موضوع ثقات باقی مانده و به چاپ رسیده‌اند، عبارتند از: «تاريخ الثقات» عجلی؛ «كتاب الثقات» ابن حبان بستی و «تاريخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم» ابن شاهین که در این فصل، به معرفی مفصل آنها پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص198</ref>.
در جلسه دوازهم، فصل دهم، به سیر تألیف در ثقات، نگاهی افکنده شده است. با گسترش دانش رجال و نیاز به جستجوی احوال راویان حدیث، برخی بر‌ آن ‌شدند تا اسامی راویان ثقه را جدا کنند و آن را در کتابی مستقل گرد ‌آورند. این کار، همگام با جداسازی اسامی راویان ضعیف انجام شد. تألیف درباره ثقات، از قرن پنجم تا قرن هشتم هجری متوقف، ولی پس از قرن هشتم، تألیف در این زمینه دوباره از سر گرفته شد. تألیفات متأخر، غالباً تکمیل نشده و به‌صورت ناقص و چاپ‌نشده باقی مانده است. اما کتاب‌هایی که در موضوع ثقات باقی مانده و به چاپ رسیده‌اند، عبارتند از: «[[تاريخ الثقات]]» [[عجلی، احمد بن عبدالله|عجلی]]؛ «كتاب [[الثقات]]» [[ابن حبان، محمد بن حبان|ابن حبان بستی]] و «[[تاريخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم]]» [[ابن شاهین، عمر بن احمد|ابن شاهین]] که در این فصل، به معرفی مفصل آنها پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص198</ref>.


در سایر جلسات و فصول کتاب، به‌ترتیب به بحث پیرامون رجال جوامع حدیثی<ref>ر.ک: همان، ص214</ref>، رجال کتب خاص<ref>ر.ک: همان، ص236</ref> و سیر نگارش رجال شهرهای خاص<ref>ر.ک: همان، ص248</ref>، تک‌نگاری‌های موضوعی خاص<ref>ر.ک: همان، ص268</ref> و کتاب «سير أعلام النبلاء» ذهبی<ref>ر.ک: همان، ص248</ref> پرداخته شده است.
در سایر جلسات و فصول کتاب، به‌ترتیب به بحث پیرامون رجال جوامع حدیثی<ref>ر.ک: همان، ص214</ref>، رجال کتب خاص<ref>ر.ک: همان، ص236</ref> و سیر نگارش رجال شهرهای خاص<ref>ر.ک: همان، ص248</ref>، تک‌نگاری‌های موضوعی خاص<ref>ر.ک: همان، ص268</ref> و کتاب «[[سير أعلام النبلاء]]» ذهبی<ref>ر.ک: همان، ص248</ref> پرداخته شده است.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۱۰۲: خط ۱۰۲:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مقالات جدید]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:حدیث]]
[[رده:علم الحدیث]]
[[رده:دی (1400)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش