دیوان اشعار فارسی مولانا حکیم ملامحمد فضولی بیاتلی: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR28632J1.jpg | عنوان = | عنوانهای دیگر = |پدیدآورندگان...» ایجاد کرد) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۲۶ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۶
دیوان اشعار فارسی مولانا حکیم ملامحمد فضولی بیاتلی | |
---|---|
پدیدآوران | [[]] (نویسنده)
[[]] (محقق) [[]] (مترجم) |
کد کنگره | |
دیوان اشعار فارسی مولانا حکیم ملامحمد فضولی بیاتلی مجموعه اشعار حکیم ملا محمد بن سلیمان فضولی بغدادی،(متوفی 990ق) شاعر سه زبانهای است که تأثیر عمیقی در تاریخ ادبیات ترکی، عربی و فارسی بر جای گذاشته با مقدمه، تصحیح و تحشیه حسین محمدزاده صدیق، به چاپ رسیده است.
اهمیت دیوان فضولی در آن است که زمینه و گستره مساعدی برای شهرو صائب تبریزی و پیدایش سبک معروف به هندی، داشته است[۱].
دیوان فارسی فضولی، در میان دواوین فارسی، از بلیغترین آنها بهشمار میرود و در تاریخ شعر فارسی، در واقع پلی میان سبک عراقی و سبک معروف به هندی شناخته میشود. وی پیش از صائب تبریزی، به این سبک روی آورده و در وی تأثیر گذاشته و در واقع آن شیوه را از امیر علیشیر نوایی اخذ کرده و به میرزا محمد علی صائب، دل سپرده است[۲].
از جمله ویژگیهای دیوان فضولی آن است که مضامین فلسفی عمیق در سراسر آن یافت میشود. وی در رباعیات، این مضامین را به صورت بسیار لطیفی میپرورد:
روزی که ز هرچه هست آثار نبود
وز خواب عدم زمانه بیدار نبود
نورم ششر و نار و گلم خار نداشت
من بودم و یار بود و اغیار نبود[۳].
فضولی مانند جامی و دیگر شاعران فارسیسرای پیش از خود، مضامین اندیشگی فلسفی را به طور تصادفی وارد شعر نکرده است. او یک شاعر صددرصد مذهبی است، اما مذهبی اندیشمند که عقاید کلامی و فلسفی عمیقی دارد:
هیچ فردی را مدان بیهوده در سلک وجود
کاین گمان، الطلاق افعال عبث بر فاعل است
نگو اگر نگری، هیچ خلقتی بد نیست
تفاوت بد و نیکی که هست، در نظر است[۴].
ویژگی دیگر این دیوان، آن است که فضولی در علم طب ید طولایی داشته است و احتمالا در روزگار خود به طبابت مشغول بوده و یا در عطاری و دارالشفاء کار میکرده است. در قصیده دوم به مطلع:
نیست اهل درد را جز درگهت دارالشفاء
بیدوا در وی کز این درگه نمییابد شفا
از اشارههای ضمنی میتوان دریافت که سراینده مطلع، از دقایق علم طب آگاه است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
پانویس