وحیدی، سید محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۰۵

وحیدی، محمد

نام	وحیدی، سید محمد
نام‌های دیگر
نام پدر	آیت‌الله حاج سید رضی‌الدین
متولد	۱۲۹۵ش
محل تولد	شبستر
رحلت	1379ش
اساتید	شیخ محمدعلی حائری قمی سید محمدتقی خوانساری آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی
برخی آثار	لنقد و التفريعات في أحكام الحدود و التعزيرات تحفة الولاة في أحكام القصاص و الديات الفلاح في مسائل النكاح مستمسكات الأحكام في شرح مستثنيات الأحكام
کد مؤلف	AUTHORCODE21383AUTHORCODE

سید محمد وحیدی (1295-‌1379ش)، از مجتهدین معاصر و از شاگردان آیت‌الله حجت کوه‌کمری و آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی می‌باشد که از جمله آثار وی، می‌توان به «تحفة الولاة في أحكام القصاص و الديات» اشاره نمود.

ولادت و نسب

آیت‌الله آقای حاج سید محمد وحیدی شبستری، در ۱۲۹۵ش، در شهرستان شبستر در استان آذربایجان شرقی به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله حاج سید رضی‌الدین، از علمای برجسته شبستر بود. پدربزرگ او حاج سید محمد و نیز جدش آیت‌الله علامه حاج سید اسماعیل شبستری، از شاگردان آیات عظام صاحب جواهر و شیخ حسن کاشف‌الغطاء، از علمای شبستر بودند که مزارش محل مراجعه عام و خاص می‌باشد^[۱].

تحصیلات

او پس از فراگیری خواندن و نوشتن و ادبیات در زادگاهش، در ۱۳۵۲ق، به تبریز رفت و در مدرسه طالبیه ساکن شد. مدت دو سال از درس خارج فقه و اصول آیات عظام آن شهر سود برد و سپس در ۱۳۵۴ق، جهت تکمیل تحصیلات دینی به قم رفت^[۲].

در حوزه علمیه قم به فراگیری سطوح عالیه نزد آیات عظام شیخ محمدعلی حائری قمی، سید محمدتقی خوانساری و میر سید علی یثربی کاشانی پرداخت و هم‌زمان فلسفه، کلام و عرفان را از حضرات آیات: شیخ مهدی مازندرانی، میرزا آقا دامغانی و میرزا محمدعلی شاه‌آبادی فراگرفت^[۳].

پس از فراغت از سطوح، به درس خارج فقه و اصول آیت‌الله حاج سید محمد حجت کوه‌کمری حاضر شد و به مدت هشت سال بهره‌های فراوان برد و از استادش آیت‌الله حجت و آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی اجازه اجتهاد داشت. در سال ۱۳۶۳ بنا به دعوت مکرر مردم زادگاهش و دستور آیت‌الله حجت، به شبستر مراجعت کرد و قریب ده سال در آن سامان به خدمات بزرگ علمی و دینی پرداخت. در سال ۱۳۷۲ق، به حوزه علمیه قم بازگشت و به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و هم‌زمان و به مدت یک سال در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله بروجردی شرکت کرد. پس از وفات آیت‌الله بروجردی (۱۳ شوال ۱۳۸۰ق)، رساله عملیه‌اش را چاپ کرد و بخشی از شهریه حوزه را برعهده گرفت و مدرسه وحیدیه (همراه با کتابخانه‌ای بزرگ) را بنیاد نهاد. مدت چهل سال، در ایام تعطیل حوزه به آذربایجان مسافرت می‌نمود و در شهرهای شبستر و میاندوآب و مناطق اطراف، به تأسیس مدارس و مساجد و حسینیه‌های بسیار اقدام می‌فرمود. او در نشر مذهب اهل‌بیت(ع) در استان‌های آذربایجان غربی و کردستان کوشش بسیار می‌نمود و همواره مبلغان بسیار به آن سامان می‌فرستاد و بنا بر دستور ایشان، مساجد و حسینیه‌های فراوان در شهرها و روستاهای آن دو استان، بنیاد نهاده شد^[۴].

با آغاز نهضت اسلامی، همگام با دیگر مراجع تقلید، به سخنرانی و صدور اعلامیه‌ها و پیام‌های متعدد پرداخت که مجموعه آنها در کتابی گرد آمده است. با طرح انجمن‌های ایالتی و ولایتی، با ارسال تلگرافی به اسدالله علم، نخست‌وزیر وقت، اعتراض خود را نسبت به تصویب آن لوایح اعلام کرد و پس از آن نیز به فعالیت‌های مبارزاتی خود در قالب صدور اعلامیه‌های انقلابی در راستای نهضت اسلامی امام خمینی(ره) ادامه داد. در چهلم شهدای فاجعه ۱۹ دی قم، با صدور اعلامیه‌ای، روز ۲۵ بهمن را عزای عمومی اعلام کرد. در ۱۱/۱۲/۱۳۵۶ با صدور اعلامیه‌ای، رژیم پهلوی را به‌خاطر سرکوب قیام مردم تبریز و قم به‌شدت مورد انتقاد قرار داد. در چهلم شهدای حوادث خونین یزد و جهرم در ۱۳/۲/۱۳۵۷ با صدور اعلامیه‌ای رژیم را به‌شدت مورد انتقاد قرار داد. در ۳۱/۲/۱۳۵۷ و در چهلمین روز قیام نوزده دی قم، روز ۲۷ خرداد را عزای عمومی اعلام کرد و مردم را به پاسداشت یاد شهدای آن روز فراخواند. در ۲۰/۷/۱۳۵۷ با صدور اعلامیه‌ای، سرکوب قیام مردم تهران در روز ۱۷ شهریور را تسلیت گفته و اقدام رژیم در سرکوب آن قیام را محکوم کرد. در پی یورش نظامیان به مردم تهران در اول محرم ۱۳۵۷ش، با صدور اعلامیه‌ای آن را محکوم کرد. در ۷/۱۰/۱۳۵۷ با صدور اعلامیه‌ای کشتار مردم سراسر کشور در جریان تظاهرات تاسوعا و عاشورا را محکوم کرد و روز ۲۹ محرم آن سال را عزای عمومی اعلام نمود. با اقدام دولت بختیار در بستن فرودگاه‌ها و ممانعت از ورود امام خمینی(ره) به کشور، با صدور اعلامیه‌ای آن را محکوم کرد^[۵].

وفات

وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم به حمایت از نظام اسلامی می‌پرداخت؛ تا اینکه در روز چهارشنبه، ۱۰ ربیع‌الثانی ۱۴۲۱ق (۲۲ تیر ۱۳۷۹ش) بدرود حیات گفت. پیکر پاکش با حضور هزاران نفر، صبح پنج‌شنبه تشییع و پس از نماز آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی بر آن، در مسجد بالاسر حرم حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد. مراسم تجلیل از مقام علمی‌اش تا مدت‌ها ادامه یافت. او به زیارت جامعه کبیره و عاشورا علاقه فراوان و تقید به قرائت داشت و بر زیارت جامعه، شرحی نگاشت^[۶].

آثار

برخی از تألیفات معظم‌له عبارتند از:

توضیح‌ المسائل؛
مناسک حج؛
حاشیه عروة الوثقی؛
حاشیه منهاج الصالحين؛
مجمع المسائل (استفتائات)؛
اللئالي المنتظمة في المسائل المستحدثة؛
الهداية إلی مسائل الإجارة؛
الوجيزة النافعة في أحكام القضاء و الشهادة؛
تحفة الولاة في أحكام القصاص و الديات؛
النقد و التفريعات في الحدود و التعزيرات؛
الفلاح في مسائل النكاح؛
مستمسكات الأحكام (در استثنائات احکام در ابواب مختلف فقه)؛
الولاية الساطعة في الموجز (در بیان مسائل اقتصاد اسلام)؛
حاکمیت پیرامون خاتمیت و رفع شبهات؛
پیام انقلاب (مجموعه اعلامیه‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها پیرامون انقلاب اسلامی از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۰)^[۷].

کتاب‌های مخطوط ایشان، عبارتند از:

تفسیر قرآن کریم (تا جزء پنجم)؛
ترجمه و شرح خصال صدوق؛
پنجاه مجلس؛
أجوبة المسائل الأرومية؛
شرح وسيلة النجاة (اجتهاد و تقلید و طهارات)^[۸].

همچنین از آثار ماندگارش در قم، بنای حسینیه قائم(ع) است.

پانویس

↑ ر.ک: بی‌نام
↑ ر.ک: همان
↑ ر.ک: همان
↑ ر.ک: همان
↑ ر.ک: همان
↑ ر.ک: همان
↑ ر.ک: همان
↑ ر.ک: همان

منابع مقاله

بی‌نام، برگرفته از «پورتال شهرداری میاندوآب»

وابسته‌ها

درآمدی بر فقه اسلامی، ضمایم احکام (1)

الهداية في مسائل الإجارة

النقد و التفريعات في أحكام الحدود و التعزيرات

تحفة الولاة في أحكام القصاص و الديات

الفلاح في مسائل النكاح

مستمسكات الأحكام في شرح مستثنيات الأحكام

احکام عمومی

احکام نماز: وقت شناسی، قبله شناسی و پوشش

احکام بانوان (وحیدی)

احکام آبها: مطهرات، نجاسات

[1] ر.ک: بی‌نام

[2] ر.ک: همان

[3] ر.ک: همان

[4] ر.ک: همان

[5] ر.ک: همان

[6] ر.ک: همان

[7] ر.ک: همان

[8] ر.ک: همان

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
-[[پرونده:NUR08733.jpg|بندانگشتی|وحیدی، محمد]]
+[[پرونده:NUR21383.jpg|بندانگشتی|وحیدی، محمد]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|وحیدی، محمد
+! نام!! data-type="authorName" |وحیدی، سید محمد
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |آیت‌الله حاج سید رضی‌الدین
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|1332 ش
+| data-type="authorbirthDate" |۱۲۹۵ش
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|شبستر
+| data-type="authorBirthPlace" |شبستر
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|
+| data-type="authorDeathDate" |1379ش
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[حائری قمی، محمدعلی|شیخ محمدعلی حائری قمی]]
+[[خوانساری، سید محمدتقی|سید محمدتقی خوانساری]]
+[[اصفهانی، سید ابوالحسن|آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[‏احکام آبها: مطهرات، نجاسات]]
+| data-type="authorWritings" |[[النقد و التفريعات في أحكام الحدود و التعزيرات|لنقد و التفريعات في أحكام الحدود و التعزيرات]]
+[[تحفة الولاة في أحكام القصاص و الديات]]
+[[الفلاح في مسائل النكاح]]
-[[درآمدی بر فقه اسلامی، ضمایم احکام (1)]]
+[[مستمسكات الأحكام في شرح مستثنيات الأحكام]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE8733AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE21383AUTHORCODE
 |}
 </div>
-'''آيت‌الله سيد محمد وحيدى''' در ماه رجب سال 1334ق در شهر شبستر ديده به جهان گشود.
-وى از هفت سالگى، تحصيلات خود را آغاز كرد. در دوازده سالگى به علوم حوزوى مشغول شد. سطوح مقدماتى را نزد والد گرامى خود و علماى شبستر گذراند.
+'''سید محمد وحیدی''' (1295-‌1379ش)، از مجتهدین معاصر و از شاگردان [[حجت کوه‌کمری، محمد|آیت‌الله حجت کوه‌کمری]] و [[اصفهانی، سید ابوالحسن|آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی]] می‌باشد که از جمله آثار وی، می‌توان به «[[تحفة الولاة في أحكام القصاص و الديات]]» اشاره نمود.
-پانزده ساله بود كه براى تحصيلات بالاتر، به تبريز رفت و در مدرسه طالبيه سكنا گزيد و با شوق و ذوق فراوان، يك لحظه از درس و بحث باز نماند و از علماى تبريز نهايت استفاده را برد. پس از دو سال اقامت در تبريز، براى تكميل دانش‌هاى خود، رهسپار شهر مقدس قم شد. در سال 1317ش، در سن 22 سالگى، براى تكميل تحصيلات و استفاده از محضر مشاهير علما، به سوى نجف اشرف رهسپار شد و از حوزه‌هاى درس مشاهير بزرگ نجف، استفاده نمود. در اين دوران، تدريس سطوح عالى را نيز آغاز كرد و جمع كثيرى از فاضلان و عالمان از حوزه درس ايشان بهره گرفتند.
+==ولادت و نسب==
+آیت‌الله آقای حاج سید محمد وحیدی شبستری، در ۱۲۹۵ش، در شهرستان شبستر در استان آذربایجان شرقی به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله حاج سید رضی‌الدین، از علمای برجسته شبستر بود. پدربزرگ او حاج سید محمد و نیز جدش آیت‌الله علامه حاج سید اسماعیل شبستری، از شاگردان آیات عظام [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] و [[کاشف‌الغطاء، حسن|شیخ حسن کاشف‌الغطاء]]، از علمای شبستر بودند که مزارش محل مراجعه عام و خاص می‌باشد<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>.
-ايشان پس از دو سال اقامت در نجف و بهره‌گيرى از مراجع بزرگ وقت در سال 1320ش، مجدداً به قم برگشت و در اين شهر اقامت گزيد و در ضمن اشتغال به تحصيلات عالى و حضور در جلسه‌هاى درس خارج مراجع وقت، خود نيز در بيشتر ساعت به تدريس سطوح مختلف علوم دينى مشغول و موفق به تربيت شاگردانى ممتازى گرديد.
+==تحصیلات==
+او پس از فراگیری خواندن و نوشتن و ادبیات در زادگاهش، در ۱۳۵۲ق، به تبریز رفت و در مدرسه طالبیه ساکن شد. مدت دو سال از درس خارج فقه و اصول آیات عظام آن شهر سود برد و سپس در ۱۳۵۴ق، جهت تکمیل تحصیلات دینی به قم رفت<ref>ر.ک: همان</ref>.
-وى سطوح مقدماتى را نزد والد گرامى و علماى شبستر گذراند و در قم، از درس‌هاى فقه و اصول آيات عظام و حضرات آيات: حاج شيخ [[حائری یزدی، عبدالکریم|عبدالكريم حائرى]]، سيد محمد حجت، حاج شيخ محمد على حائرى، [[خوانساری، محمدتقی|سيد محمدتقى خوانسارى]] و مير سيد على يثربى كاشانى و بروجردى و در فلسفه و كلام از محضر حضرات آيات: شاه آبادى، شيخ مهدى مازندرانى، ميرزا آقا دامغانى خوشه‌هاى فراوانى چيد.
+در حوزه علمیه قم به فراگیری سطوح عالیه نزد آیات عظام [[حائری قمی، محمدعلی|شیخ محمدعلی حائری قمی]]، [[خوانساری، سید محمدتقی|سید محمدتقی خوانساری]] و میر سید علی یثربی کاشانی پرداخت و هم‌زمان فلسفه، کلام و عرفان را از حضرات آیات: شیخ مهدی مازندرانی، میرزا آقا دامغانی و [[شاه‌آبادی، محمدعلی|میرزا محمدعلی شاه‌آبادی]] فراگرفت<ref>ر.ک: همان</ref>.
-از سال 1380ق، درس خارج ايشان يكى از چند درس مهم حوزه علميه قم بود.
+پس از فراغت از سطوح، به درس خارج فقه و اصول [[حجت کوه‌کمری، محمد|آیت‌الله حاج سید محمد حجت کوه‌کمری]] حاضر شد و به مدت هشت سال بهره‌های فراوان برد و از استادش [[حجت کوه‌کمری، محمد|آیت‌الله حجت]] و [[اصفهانی، سید ابوالحسن|آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی]] اجازه اجتهاد داشت. در سال ۱۳۶۳ بنا به دعوت مکرر مردم زادگاهش و دستور [[حجت کوه‌کمری، محمد|آیت‌الله حجت]]، به شبستر مراجعت کرد و قریب ده سال در آن سامان به خدمات بزرگ علمی و دینی پرداخت. در سال ۱۳۷۲ق، به حوزه علمیه قم بازگشت و به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و هم‌زمان و به مدت یک سال در درس خارج فقه و اصول [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردی]] شرکت کرد. پس از وفات [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردی]] (۱۳ شوال ۱۳۸۰ق)، رساله عملیه‌اش را چاپ کرد و بخشی از شهریه حوزه را برعهده گرفت و مدرسه وحیدیه (همراه با کتابخانه‌ای بزرگ) را بنیاد نهاد. مدت چهل سال، در ایام تعطیل حوزه به آذربایجان مسافرت می‌نمود و در شهرهای شبستر و میاندوآب و مناطق اطراف، به تأسیس مدارس و مساجد و حسینیه‌های بسیار اقدام می‌فرمود. او در نشر مذهب اهل‌بیت(ع) در استان‌های آذربایجان غربی و کردستان کوشش بسیار می‌نمود و همواره مبلغان بسیار به آن سامان می‌فرستاد و بنا بر دستور ایشان، مساجد و حسینیه‌های فراوان در شهرها و روستاهای آن دو استان، بنیاد نهاده شد<ref>ر.ک: همان</ref>.
-ايشان شناخت دين و عمل به دستورها و احكام آن را سرلوحه كار خويش قرار داده بودند، به طورى كه هيچ چيز به اندازه دين براى ايشان با اهميت نبود.
+با آغاز نهضت اسلامی، همگام با دیگر مراجع تقلید، به سخنرانی و صدور اعلامیه‌ها و پیام‌های متعدد پرداخت که مجموعه آنها در کتابی گرد آمده است. با طرح انجمن‌های ایالتی و ولایتی، با ارسال تلگرافی به اسدالله علم، نخست‌وزیر وقت، اعتراض خود را نسبت به تصویب آن لوایح اعلام کرد و پس از آن نیز به فعالیت‌های مبارزاتی خود در قالب صدور اعلامیه‌های انقلابی در راستای نهضت اسلامی [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]] ادامه داد. در چهلم شهدای فاجعه ۱۹ دی قم، با صدور اعلامیه‌ای، روز ۲۵ بهمن را عزای عمومی اعلام کرد. در ۱۱/۱۲/۱۳۵۶ با صدور اعلامیه‌ای، رژیم پهلوی را به‌خاطر سرکوب قیام مردم تبریز و قم به‌شدت مورد انتقاد قرار داد. در چهلم شهدای حوادث خونین یزد و جهرم در ۱۳/۲/۱۳۵۷ با صدور اعلامیه‌ای رژیم را به‌شدت مورد انتقاد قرار داد. در ۳۱/۲/۱۳۵۷ و در چهلمین روز قیام نوزده دی قم، روز ۲۷ خرداد را عزای عمومی اعلام کرد و مردم را به پاسداشت یاد شهدای آن روز فراخواند. در ۲۰/۷/۱۳۵۷ با صدور اعلامیه‌ای، سرکوب قیام مردم تهران در روز ۱۷ شهریور را تسلیت گفته و اقدام رژیم در سرکوب آن قیام را محکوم کرد. در پی یورش نظامیان به مردم تهران در اول محرم ۱۳۵۷ش، با صدور اعلامیه‌ای آن را محکوم کرد. در ۷/۱۰/۱۳۵۷ با صدور اعلامیه‌ای کشتار مردم سراسر کشور در جریان تظاهرات تاسوعا و عاشورا را محکوم کرد و روز ۲۹ محرم آن سال را عزای عمومی اعلام نمود. با اقدام دولت بختیار در بستن فرودگاه‌ها و ممانعت از ورود [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]] به کشور، با صدور اعلامیه‌ای آن را محکوم کرد<ref>ر.ک: همان</ref>.
-مردم‌دارى، رفق و مدارا با آنان، از ديگر ويژگى‌هاى روحى و اخلاقى وى بود. ايشان به مردم بسيار علاقه داشت و به هدايت و ارشاد آنان عشق مى‌ورزيد. هيچ‌گاه از رفع مشكلات مردم و گوش دادن به سخنان و مطالب آنان و يا تبليغ احكام دينى برايشان، خسته نمى‌شد.
+==وفات==
+وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم به حمایت از نظام اسلامی می‌پرداخت؛ تا اینکه در روز چهارشنبه، ۱۰ ربیع‌الثانی ۱۴۲۱ق (۲۲ تیر ۱۳۷۹ش) بدرود حیات گفت. پیکر پاکش با حضور هزاران نفر، صبح پنج‌شنبه تشییع و پس از نماز [[شبیری زنجانی، سید موسی|آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی]] بر آن، در مسجد بالاسر حرم حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد. مراسم تجلیل از مقام علمی‌اش تا مدت‌ها ادامه یافت. او به زیارت جامعه کبیره و عاشورا علاقه فراوان و تقید به قرائت داشت و بر زیارت جامعه، شرحی نگاشت<ref>ر.ک: همان</ref>.
-اين عالم فرزانه پس از ساليان طولانى تلاش علمى، دينى اجتماعى و سياسى براى تبليغ احكام الهى و سامان‌يابى امور مردم و خدمت‌رسانى به آنان، سرانجام در شب چهارشنبه، دهم ماه ربيع الثانى 1421ق، ديده از جهان فرو بست و پيكر پاكش را در جوار بارگاه ملكوتى حضرت معصومه(س) به خاک سپردند.
+==آثار==
+برخی از تألیفات معظم‌له عبارتند از:
+# توضیح‌ المسائل؛
+# مناسک حج؛
+# حاشیه عروة الوثقی؛
+# حاشیه منهاج الصالحين؛
+# مجمع المسائل (استفتائات)؛
+# اللئالي المنتظمة في المسائل المستحدثة؛
+# الهداية إلی مسائل الإجارة؛
+# الوجيزة النافعة في أحكام القضاء و الشهادة؛
+# تحفة الولاة في أحكام القصاص و الديات؛
+# النقد و التفريعات في الحدود و التعزيرات؛
+# الفلاح في مسائل النكاح؛
+# مستمسكات الأحكام (در استثنائات احکام در ابواب مختلف فقه)؛
+# الولاية الساطعة في الموجز (در بیان مسائل اقتصاد اسلام)؛
+# حاکمیت پیرامون خاتمیت و رفع شبهات؛
+# پیام انقلاب (مجموعه اعلامیه‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها پیرامون انقلاب اسلامی از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۰)<ref>ر.ک: همان</ref>.
-== آثار==
+کتاب‌های مخطوط ایشان، عبارتند از:
+# تفسیر قرآن کریم (تا جزء پنجم)؛
+# ترجمه و شرح خصال صدوق؛
+# پنجاه مجلس؛
+# أجوبة المسائل الأرومية؛
+# شرح وسيلة النجاة (اجتهاد و تقلید و طهارات)<ref>ر.ک: همان</ref>.
+همچنین از آثار ماندگارش در قم، بنای حسینیه قائم(ع) است.
-از جمله آثار اوست:
+==پانویس ==
+<references />
-# مستمسكات الاحكام.
+==منابع مقاله==
-# درآمدى بر فقه اسلامى.
+[http://myandoab.ir/DesktopModules/News/NewsView.aspx?TabID=1&Site=DouranPortal&ItemID=2659&mid=14112&wVersion=Staging&lang=fa-IR بی‌نام، برگرفته از «پورتال شهرداری میاندوآب»]
-# احكام عمومى.
-# تعليقة على كتاب العروة الوثقى.
-# الفلاح فى مسائل النكاح.
-# احكام نماز: وقت‌شناسى، قبله‌شناسى.
-# وجيزة النافعة.
-# النقد و التفريعات.
-# توضيح المسائل.
-# ذخيرة العباد.
-# شرح دعاى سحر.
-# مناسك حج.
-# شرح و ترجمه احاديث خصال [[شيخ صدوق]].
-# پرتو ولايت (شرح زيارت جامعه كبيره).
-== وابسته‌ها ==
+==وابسته‌ها==
 {{وابسته‌ها}}
 [[درآمدی بر فقه اسلامی، ضمایم احکام (1)]]
+[[الهداية في مسائل الإجارة]]
+[[النقد و التفريعات في أحكام الحدود و التعزيرات]]
+[[تحفة الولاة في أحكام القصاص و الديات]]
+[[الفلاح في مسائل النكاح]]
+[[مستمسكات الأحكام في شرح مستثنيات الأحكام]]
 [[احکام عمومی]]
@@ خط ۷۹: / خط ۱۱۱: @@
 [[احکام نماز: وقت شناسی، قبله شناسی و پوشش]]
-[[احکام بانوان]]
+[[احکام بانوان (وحیدی)]]
 [[احکام آبها: مطهرات، نجاسات]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:شاگردان آیت‌الله بروجردی]]