۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مدخل إلی علم التفسير (دروس منهجية) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۳۱
، ۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۲←منابع مقاله
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '==وابسته‌ها==') |
|||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| عنوان =مدخل إلی علم التفسير (دروس منهجية) | | عنوان =مدخل إلی علم التفسير (دروس منهجية) | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابوخمسين، هاشم عبدالنبي]] ( | [[ابوخمسين، هاشم عبدالنبي]] (نویسنده) | ||
[[رهيف، احمدعبدالحسين]] (محقق) | [[رهيف، احمدعبدالحسين]] (محقق) | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| شابک =978-600-213-192-8 | | شابک =978-600-213-192-8 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =40759 | ||
| کتابخوان همراه نور =40759 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۴: | ||
مؤلف در مقدمه کتاب پیرامون اهمیت مباحث تفسیری مطالبی را مطرح می‌کند. او می‌گوید تفسیر از مهم‌ترین علوم دینی است که فراگیری آن بر مسلمانان ضرورت دارد و فراگیری آن بر دانشجویان علوم اسلامی دوچندان است و به‌یقین این فراگیری باید در چارچوب قواعد و قوانین این علم باشد لذا مطالب مطرح شده در این کتاب بر این مبناست. لازم به ذکر است که محتوای این کتاب در حد استفاده دانشجویان علوم دینی و طلاب در مراحل اولیه تحصیل است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص 7-10</ref>. | مؤلف در مقدمه کتاب پیرامون اهمیت مباحث تفسیری مطالبی را مطرح می‌کند. او می‌گوید تفسیر از مهم‌ترین علوم دینی است که فراگیری آن بر مسلمانان ضرورت دارد و فراگیری آن بر دانشجویان علوم اسلامی دوچندان است و به‌یقین این فراگیری باید در چارچوب قواعد و قوانین این علم باشد لذا مطالب مطرح شده در این کتاب بر این مبناست. لازم به ذکر است که محتوای این کتاب در حد استفاده دانشجویان علوم دینی و طلاب در مراحل اولیه تحصیل است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص 7-10</ref>. | ||
درس اول از کتاب در مورد تعریف و ماهیت علم تفسیر است، تفسیر در لغت به معنای بیان و توضیح یک شیء است و در تعریف اصطلاحی اختلاف نظر در تعاریف موجود بین علمای این علم وجود دارد که نویسنده به مطرح کردن اقوال مختلف در این باب می‌پردازد سپس به هر یک از این تعاریف را مورد نقد و تحلیل قرار می‌دهد؛ و تعریف مختار خویش را چنین ارائه می‌دهد: تفسیر عبارت است از بیان معنای استعمالی آیات قرآن کریم و اظهار مراد جدی خداوند متعال از آیات. <ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-15</ref>. | درس اول از کتاب در مورد تعریف و ماهیت علم تفسیر است، تفسیر در لغت به معنای بیان و توضیح یک شیء است و در تعریف اصطلاحی اختلاف نظر در تعاریف موجود بین علمای این علم وجود دارد که نویسنده به مطرح کردن اقوال مختلف در این باب می‌پردازد سپس به هر یک از این تعاریف را مورد نقد و تحلیل قرار می‌دهد؛ و تعریف مختار خویش را چنین ارائه می‌دهد: تفسیر عبارت است از بیان معنای استعمالی آیات قرآن کریم و اظهار مراد جدی خداوند متعال از آیات.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-15</ref>. | ||
در ادامه فرق بین تفسیر و تأویل را این‌گونه بیان می‌کند که تفسیر درواقع کشف پیچیدگی‌ها و غوامض ظواهر آیات قرآن کریم به کمک شرح الفاظ و جستجوی در معانی وضعی لغات و استنتاج مفاهیم و معانی آن‌هاست، اما تأویل تطبیق صحیح مفاهیم و معانی آیات در دنیای خارج است و به‌عبارتی‌دیگر تعیین مصادیق خارجی برای معانی است<ref>ر.ک: همان، ص 15-16</ref>. | در ادامه فرق بین تفسیر و تأویل را این‌گونه بیان می‌کند که تفسیر درواقع کشف پیچیدگی‌ها و غوامض ظواهر آیات قرآن کریم به کمک شرح الفاظ و جستجوی در معانی وضعی لغات و استنتاج مفاهیم و معانی آن‌هاست، اما تأویل تطبیق صحیح مفاهیم و معانی آیات در دنیای خارج است و به‌عبارتی‌دیگر تعیین مصادیق خارجی برای معانی است<ref>ر.ک: همان، ص 15-16</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
[[تفسير القمي|تفسیر علی بن ابراهیم قمی]] که تفسیر روایی محض است و [[جامع البيان في القراءات السبع|تفسیر جامع البیان ابن جریر طبری]] دو تفسیری از شیعه و سنی هستند که در قرن چهارم هجری نوشته شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>. | [[تفسير القمي|تفسیر علی بن ابراهیم قمی]] که تفسیر روایی محض است و [[جامع البيان في القراءات السبع|تفسیر جامع البیان ابن جریر طبری]] دو تفسیری از شیعه و سنی هستند که در قرن چهارم هجری نوشته شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>. | ||
نویسنده در ادامه تفاسیر متعددی از شیعه و اهل سنت در هر قرن بر | نویسنده در ادامه تفاسیر متعددی از شیعه و اهل سنت در هر قرن بر می‌شمرد<ref>ر.ک: همان، ص46-52</ref>. | ||
درس هفتم پیرامون مکاتب مختلف تفسیری است که مؤلف محترم بر این باور است که مکاتب تفسیری منحصر در سه مکتب است: | درس هفتم پیرامون مکاتب مختلف تفسیری است که مؤلف محترم بر این باور است که مکاتب تفسیری منحصر در سه مکتب است: | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۸: | ||
و ایشان در این درس می‌گوید: مکاتب تفسیری به‌حسب اعتقادی و کلامی بر سه قسم است: | و ایشان در این درس می‌گوید: مکاتب تفسیری به‌حسب اعتقادی و کلامی بر سه قسم است: | ||
# مکتب تفسیری معتزلی که از اهم کتب تفسیری این مکتب، تفسیر مشابهة القرآن نوشته قاضی عبدالجبار، [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|تفسیر کشاف]] نوشته [[زمخشری، محمود بن عمر|محمود بن عمر زمخشری]] و [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|أنوار التنزيل و أسرار التأويل]] نوشته [[بیضاوی، عبدالله بن عمر|بیضاوی]] می‌توان نام برد. | # مکتب تفسیری معتزلی که از اهم کتب تفسیری این مکتب، تفسیر مشابهة القرآن نوشته قاضی عبدالجبار، [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|تفسیر کشاف]] نوشته [[زمخشری، محمود بن عمر|محمود بن عمر زمخشری]] و [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|أنوار التنزيل و أسرار التأويل]] نوشته [[بیضاوی، عبدالله بن عمر|بیضاوی]] می‌توان نام برد. | ||
# مکتب تفسیری اشعری که از اهم کتب تفسیری این مکتب، [[تأويلات أهل السنة|تفسیر تأویلات القرآن]] نوشته [[ماتریدی، محمد بن محمد|ابومنصور محمود ماتریدی]]، [[تفسیر النسفي| | # مکتب تفسیری اشعری که از اهم کتب تفسیری این مکتب، [[تأويلات أهل السنة|تفسیر تأویلات القرآن]] نوشته [[ماتریدی، محمد بن محمد|ابومنصور محمود ماتریدی]]، [[تفسیر النسفي|مدارک التنزيل]] نوشته [[نسفی، عبدالله بن احمد|نسفی]] و بيان المعاني نوشته آل غاری، می‌توان نام برد. | ||
# مکتب تفسیری شیعی که از اهم کتب تفسیری این مکتب، تفسیر [[أمالي المرتضی|غرر الفوائد و درر القلائد]] نوشته [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]]، [[التبيان في تفسير القرآن|تفسیر التبيان]] نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسیر مجمع‌البیان]] نوشته [[طبرسی، فضل بن حسن|مرحوم طبرسی]] و [[الميزان في تفسير القرآن|تفسیر الميزان في تفسير القرآن]] نوشته [[طباطبایی، محمدحسین|علامه سید محمدحسین طباطبایی]] می‌توان نام برد<ref>ر.ک: همان، ص 53-64</ref>. | # مکتب تفسیری شیعی که از اهم کتب تفسیری این مکتب، تفسیر [[أمالي المرتضی|غرر الفوائد و درر القلائد]] نوشته [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]]، [[التبيان في تفسير القرآن|تفسیر التبيان]] نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسیر مجمع‌البیان]] نوشته [[طبرسی، فضل بن حسن|مرحوم طبرسی]] و [[الميزان في تفسير القرآن|تفسیر الميزان في تفسير القرآن]] نوشته [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه سید محمدحسین طباطبایی]] می‌توان نام برد<ref>ر.ک: همان، ص 53-64</ref>. | ||
درس هشتم از کتاب پیرامون تفسیر به رأی است؛ تفسیر به رأی به معنای تفسیر قرآن کریم است بدون ملاحظه و مراعات قرائن عقلیه و نقلیه و تحمیل کردن رأی شخصی بر قرآن کریم است. مؤلف در ادامه بحث در طی استدلالاتی از قرآن و حدیث بر حرمت این روش انحرافی تأکید می‌کند همانند حدیث شریفه از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] که می‌فرماید: «من فسر برایه آیة من کتاب الله فقد کفر»؛ هر کس آیه‌ای از قرآن کریم را تفسیر به رأی کند به تحقیق کافر شده است<ref>ر.ک: همان، ص65-72</ref>. | درس هشتم از کتاب پیرامون تفسیر به رأی است؛ تفسیر به رأی به معنای تفسیر قرآن کریم است بدون ملاحظه و مراعات قرائن عقلیه و نقلیه و تحمیل کردن رأی شخصی بر قرآن کریم است. مؤلف در ادامه بحث در طی استدلالاتی از قرآن و حدیث بر حرمت این روش انحرافی تأکید می‌کند همانند حدیث شریفه از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] که می‌فرماید: «من فسر برایه آیة من کتاب الله فقد کفر»؛ هر کس آیه‌ای از قرآن کریم را تفسیر به رأی کند به تحقیق کافر شده است<ref>ر.ک: همان، ص65-72</ref>. | ||
| خط ۸۹: | خط ۹۰: | ||
در پاورقی‌ها توضیح برخی از جملات و آدرس مطالب ذکرشده است. | در پاورقی‌ها توضیح برخی از جملات و آدرس مطالب ذکرشده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{الگو:علوم قرآنی}} | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||