۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
كتاب غاية الاختصار في أخبار البيوتات العلوية المحفوظة من الغبار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۰:۵۷
، ۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه'
جز (جایگزینی متن - 'تـ' به 'ت') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه') |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| شابک =977-344-011-7 | | شابک =977-344-011-7 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =30526 | ||
| کتابخوان همراه نور =30526 | | کتابخوان همراه نور =30526 | ||
| کد پدیدآور =19502 | | کد پدیدآور =19502 | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
در مقدمه کتاب علم انساب در میان اعراب به‌عنوان دانشی ریشه‌دار و اصیل معرفی شده است. سپس به علم انساب در میان ایرانیان اشاره شده و از کتاب «التاجی في أخبار الدولة الديلمية»، اثر معروف ابواسحاق صابی (د. ح 381ق) نام برده شده است که البته نسخه‌ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می‌توان یافت. تلخیصی از کتاب التاجی به خامه مجدالدین ابوالفتح فضل‌الله بن عبدالحمید کرمانی (د. ح 620ق) نیز موجود است که در شرح او بر اليميني، موسوم به «جوامع الفقر و لوامع الفكر»، آمده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/9 ر.ک: مقدمه، ص9]؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/45852/27 کاظم‌بیگی، محمدعلی، ص26]</ref>. | در مقدمه کتاب علم انساب در میان اعراب به‌عنوان دانشی ریشه‌دار و اصیل معرفی شده است. سپس به علم انساب در میان ایرانیان اشاره شده و از کتاب «التاجی في أخبار الدولة الديلمية»، اثر معروف ابواسحاق صابی (د. ح 381ق) نام برده شده است که البته نسخه‌ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می‌توان یافت. تلخیصی از کتاب التاجی به خامه مجدالدین ابوالفتح فضل‌الله بن عبدالحمید کرمانی (د. ح 620ق) نیز موجود است که در شرح او بر اليميني، موسوم به «جوامع الفقر و لوامع الفكر»، آمده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/9 ر.ک: مقدمه، ص9]؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/45852/27 کاظم‌بیگی، محمدعلی، ص26]</ref>. | ||
در ادامه مقدمه، به انواع کتاب‌نگاری انساب پرداخته شده است. کتاب‌های انساب دو نوع است: مشجّر و مبسوط. در مبسوط، هریک از سلسله‌ها از بالا به پایین، از جدّ اعلا تا پدر خانواده ذکر می‌شود؛ درحالی‌که در مشجّر از پایین | در ادامه مقدمه، به انواع کتاب‌نگاری انساب پرداخته شده است. کتاب‌های انساب دو نوع است: مشجّر و مبسوط. در مبسوط، هریک از سلسله‌ها از بالا به پایین، از جدّ اعلا تا پدر خانواده ذکر می‌شود؛ درحالی‌که در مشجّر از پایین آغاز می‌گردد و به اصطلاح از «بطن اسفل»، آغاز و تدریجاً پدران تا جدّ اعلا نام برد می‌شوند<ref>ر.ک: واعظزاده خراسانی، محمد، ص5؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/11 مقدمه، ص12-11]</ref>. در رابطه با مشجر در مقدمه به حکایتی از جمال‌الدین علی بن محمد دستجرانی اشاره شده است. او چنین می‌گوید: «به شهر ساوه وارد شدم و به کتابخانه این شهر رفتم. در این کتابخانه کتاب‌های خطی ارزشمند فراوانی را که قابل وصف نبود، مشاهده کردم؛ به‌عنوان مثال کتابی از شافعی دیدم که به خلیفه هارون الرشید هدیه کرده بود و در اولین صفحه از آن نوشته بود: ای سید بطحا به تو شجره‌نامه‌ای را هدیه می‌کنم که ریشه‌های آن ثابت و شاخه‌های آن در آسمان است». سپس احتمال می‌دهد که امام شافعی مخترع نسب‌نامه مشجر باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/10 ر.ک: مقدمه، ص10]</ref>. | ||
اولین بخش کتاب با ذکر خاندان نفس زکیه آغاز شده است. نویسنده، انساب نفس زکیه را مقدم نموده؛ چراکه بیت نفس زکیه اولین بیت از بیوت حسنین است. العمری در کتابش «المجدي في أنساب الطالبيين»، تاریخ ولادت نفس زکیه را سال یکصد هجری دانسته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/15 ر.ک: متن کتاب، ص15]</ref>. | اولین بخش کتاب با ذکر خاندان نفس زکیه آغاز شده است. نویسنده، انساب نفس زکیه را مقدم نموده؛ چراکه بیت نفس زکیه اولین بیت از بیوت حسنین است. العمری در کتابش «المجدي في أنساب الطالبيين»، تاریخ ولادت نفس زکیه را سال یکصد هجری دانسته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/15 ر.ک: متن کتاب، ص15]</ref>. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
اولین خاندانی که به آن اشاره شده، بیت شریف سید رضی و مرتضی است. نویسنده در رابطه با سید مرتضی به «سید و امام شیعه، فقیه اهلبیت(ع)، عالم متکلم بی‌مانند...» تعبیر می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/48 ر.ک: همان، ص48]</ref>. حکایت مجبور کردن امام رضا(ع) به پذیرش ولایتعهدی توسط مأمون و ذکر قصیده دعبل برای امام رضا(ع)، از جمله مطالب خواندنی این بخش از کتاب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/44 ر.ک: همان، ص44]</ref>. | اولین خاندانی که به آن اشاره شده، بیت شریف سید رضی و مرتضی است. نویسنده در رابطه با سید مرتضی به «سید و امام شیعه، فقیه اهلبیت(ع)، عالم متکلم بی‌مانند...» تعبیر می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/48 ر.ک: همان، ص48]</ref>. حکایت مجبور کردن امام رضا(ع) به پذیرش ولایتعهدی توسط مأمون و ذکر قصیده دعبل برای امام رضا(ع)، از جمله مطالب خواندنی این بخش از کتاب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/44 ر.ک: همان، ص44]</ref>. | ||
«بيت الإسحاقيين»، یکی از عناوین کتاب است که به شرح حال خاندان نویسنده اختصاص دارد. از شخصیتهای برجسته این خاندان حمزة بن علی است؛ ابوالمکارم بن | «بيت الإسحاقيين»، یکی از عناوین کتاب است که به شرح حال خاندان نویسنده اختصاص دارد. از شخصیتهای برجسته این خاندان حمزة بن علی است؛ ابوالمکارم بن زهره گذشته از شخصیت علمی و نبوغ ذاتی، دارای نسبی عالی نیز هست؛ زیرا با نه واسطه به امام ششم [[امام جعفر صادق(ع)|حضرت امام صادق(ع)]] می‌پیوندد؛ بدین شرح: حمزة بن علی بن زهرة بن علی بن محمد بن ابراهیم بن احمد بن محمد بن حسین بن اسحاق بن الإمام الصادق(ع). اسحاق مردی پارسا و بافضیلت و محدث و فقیه و جلیل‌القدر بوده و روایات بسیاری از پدر عال‌ی‌قدرش [[امام جعفر صادق(ع)|حضرت صادق(ع)]] نقل کرده و در نزد برادر بزرگوارش امام موسی کاظم(ع) محترم می‌زیسته و مقام آن حضرت را بسیار بزرگ و گرامی می‌داشته است. علت اقامت آنها در حلب این بوده که احمد نواده اسحاق از مدینه کوچ کرده و در دهکده «حران» واقع در حومه حلب رحل اقامت می‌افکند، سپس فرزندش ابوسالم محمد مرتضی از حران به حلب منتقل می‌گردد و در آنجا به منصب «نقابت» که در آن روزگار عبارت از ریاست و سرپرستی علویان بود و به شریفترین فرزندان امیرالمؤمنین(ع) تعلق می‌گرفت، نائل می‌شود و از آن روز اساس این خاندان بلندپایه در آنجا پیریزی می‌گردد و با گذشت زمان که ارزش واقعی آنان بر همگان آشکار می‌شود، پیوسته منصب نقابت و ریاست علمی و دینی شیعه آن سامان به افراد نامی این دودمان اختصاص می‌یابد و همواره مورد احترام و تجلیل عامه مردم بوده‌اند<ref>ر.ک: دوانی، علی، ص27؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/57 متن کتاب، ص57]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||