شرح فصوص الحكمة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شـ' به 'ش'
جز (جایگزینی متن - 'فـ' به 'ف')
جز (جایگزینی متن - 'شـ' به 'ش')
خط ۳۷: خط ۳۷:
ازآنجا‎که این رساله از عمیق‎ترین رسائل [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است، عده‌ای از حکما شروحی بر این رساله نوشته‌اند که شرح خود [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از جمله آنهاست. شرح علامه [[آشتیانی، جلال‌الدین|آشتیانی]] برای اولین بار در قالب مقاله در دو قسمت، به‌گونه‌ای که متن تصحیح‌شده در یک شماره (زمستان 1353) و شرح هیجده فص در شماره بعد (بهار 54)، در مجله دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد به چاپ رسیده است<ref>ر.ک: پیشگفتار محمد ملکی، صفحات بیست‌ودو و بیست‌وسه</ref>‎. پس از آن شرح یادشده توسط آقای [[ملکي، محمد|محمد ملکی (جلال‌الدین)]] مورد بازنگری قرار گرفته و با توضیحات، ویرایش و اصلاحاتی در 1387ش، از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر گردید. شارح محترم از آغاز تا انجام این اثر با تلقی صدرایی و نگرشی عرفانی به شرح و تبیین فص‎ها پرداخته است<ref>ر.ک: صلواتی، عبدالله، ص26</ref>‎.  
ازآنجا‎که این رساله از عمیق‎ترین رسائل [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است، عده‌ای از حکما شروحی بر این رساله نوشته‌اند که شرح خود [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از جمله آنهاست. شرح علامه [[آشتیانی، جلال‌الدین|آشتیانی]] برای اولین بار در قالب مقاله در دو قسمت، به‌گونه‌ای که متن تصحیح‌شده در یک شماره (زمستان 1353) و شرح هیجده فص در شماره بعد (بهار 54)، در مجله دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد به چاپ رسیده است<ref>ر.ک: پیشگفتار محمد ملکی، صفحات بیست‌ودو و بیست‌وسه</ref>‎. پس از آن شرح یادشده توسط آقای [[ملکي، محمد|محمد ملکی (جلال‌الدین)]] مورد بازنگری قرار گرفته و با توضیحات، ویرایش و اصلاحاتی در 1387ش، از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر گردید. شارح محترم از آغاز تا انجام این اثر با تلقی صدرایی و نگرشی عرفانی به شرح و تبیین فص‎ها پرداخته است<ref>ر.ک: صلواتی، عبدالله، ص26</ref>‎.  


رساله فصوص الحكم در‎ هفتاد‎ فصل تصنیف شده و [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در آن گزارشی از مباحث کلی وجود و الهیات به دست داده است و این رساله «یکی از رسائل مختصر منسوب به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است که از حیث‎ عبارات‎ و الفاظ‎ در حد اعلای فصاحت و از‎ جهت‎ معنا‎ بسیار عمیق و دقیق است و مدارک زیادی در دست است که از آثار [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است». منشأ تردید از آنجاست که معلم‎ ثـانی،‎ مشائی‎ است، ولی در این رساله از اصطلاحاتی که‎ در‎ حکمت ذوقی به‌کار می‌رود، استفاده شـده است. گویا اینها مقامات عارفان اشارات و تنبیهات ابن سینا را ندیده‌اند و نمی‌دانند که‎ حکمای‎ مشائی‎ از ارباب توحیدند<ref>ر.ک: ملکی، محمد، ص30</ref>‎.  
رساله فصوص الحكم در‎ هفتاد‎ فصل تصنیف شده و [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در آن گزارشی از مباحث کلی وجود و الهیات به دست داده است و این رساله «یکی از رسائل مختصر منسوب به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است که از حیث‎ عبارات‎ و الفاظ‎ در حد اعلای فصاحت و از‎ جهت‎ معنا‎ بسیار عمیق و دقیق است و مدارک زیادی در دست است که از آثار [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] است». منشأ تردید از آنجاست که معلم‎ ثـانی،‎ مشائی‎ است، ولی در این رساله از اصطلاحاتی که‎ در‎ حکمت ذوقی به‌کار می‌رود، استفاده شده است. گویا اینها مقامات عارفان اشارات و تنبیهات ابن سینا را ندیده‌اند و نمی‌دانند که‎ حکمای‎ مشائی‎ از ارباب توحیدند<ref>ر.ک: ملکی، محمد، ص30</ref>‎.  


علامه آشـتیانی ضمن تصحیح و شرح، مقدمه مفصلی‎ بر‎ این‎ رساله نوشته که در آن ابتدا شرح حال مختصری از [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی‎]] آورده‎ و سپس به نسخه‌شناسی و بیان شرح‎های فصوص الحكم پرداخته و در پایان اساس مکتب اشراق را، آموزه‌های فلسفه‎ ایران‎ باستان‎ دانسته است. گرچه خیلی به‌اختصار از این مطلب گذشته است<ref>ر.ک: همان</ref>‎.  
علامه آشتیانی ضمن تصحیح و شرح، مقدمه مفصلی‎ بر‎ این‎ رساله نوشته که در آن ابتدا شرح حال مختصری از [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی‎]] آورده‎ و سپس به نسخه‌شناسی و بیان شرح‎های فصوص الحكم پرداخته و در پایان اساس مکتب اشراق را، آموزه‌های فلسفه‎ ایران‎ باستان‎ دانسته است. گرچه خیلی به‌اختصار از این مطلب گذشته است<ref>ر.ک: همان</ref>‎.  


وی بر‎ اساس‎ مکتب‎ تأله و آموزه‌های آن به شرح و بسط این رساله پرداخته و بنابراین مقایسه‌ای نیز بین‎ فلسفه‎ مشاء و حکمت متعالیه به عمل آورده است. وی پس از ذکر بخشی از‎ متن‎، به‎ شرح و بسط کلمات [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] پرداخته و با تفکیک افکار مشائی [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از اصول حکمت متعالیه‎ صدرایی‎، به سیر مباحث فلسفی در ایران نیز اشاره کرده است. از ویژگی‌های این‎ شرح،‎ دقت‎، تفصیل و احاطه شارح عظیم‌الشأن آن به مبانی فلسفه مشاء، اشراق، عرفان و حکمت متعالیه است<ref>ر.ک: همان</ref>‎.  
وی بر‎ اساس‎ مکتب‎ تأله و آموزه‌های آن به شرح و بسط این رساله پرداخته و بنابراین مقایسه‌ای نیز بین‎ فلسفه‎ مشاء و حکمت متعالیه به عمل آورده است. وی پس از ذکر بخشی از‎ متن‎، به‎ شرح و بسط کلمات [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] پرداخته و با تفکیک افکار مشائی [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از اصول حکمت متعالیه‎ صدرایی‎، به سیر مباحث فلسفی در ایران نیز اشاره کرده است. از ویژگی‌های این‎ شرح،‎ دقت‎، تفصیل و احاطه شارح عظیم‌الشأن آن به مبانی فلسفه مشاء، اشراق، عرفان و حکمت متعالیه است<ref>ر.ک: همان</ref>‎.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش