موسوعة مصطلحات الفلسفة عند العرب: تفاوت میان نسخه‌ها

نويسنده، در توضيح نحوه گزينش اصطلاحات، در اين فرهنگ‌نامه و ويژگى‌هاى كلى منابع آن، در مقدمه، مى‌نويسد: «ما از طريق تأليفاتى كه محققان اين حوزه آنها را مهم‌ترين فرهنگ‌نامه‌ها شمرده‌اند و طبيعت جامع و شامل اصطلاح فلسفى را نشان مى‌دهند، به هويت اصطلاح فلسفى نزد عرب‌ها راه مى‌بريم. ما هويت اصطلاح فلسفى را فقط از جابر بن حيان يا كندى يا فارابى در اوايل امر، يا در زمان تحول آن نمى‌گيريم، بلكه هم‌چنين و به خصوص از طريق آثارى بر مى‌كشيم كه ختم كننده اصطلاح‌اند و آن را به طور كامل جمع كرده‌اند؛ يعنى دو كتاب المبين في شرح الفاظ الحكماء و المتكلمين اثر سيف‌الدين آمدى و التعريفات اثر على بن محمد شريف جرجانى».

در همان بخش از تاريخ فلسفه اسلامى هم كه گستره اين كتاب است، برخى منابع از قلم افتاده‌اند. از بهمنيار، كتابى به نام ما بعدالطبيعة، جزو منابع قرار گرفته است و نامى از مراتب الموجودات و التحصيل برده نشده است؛ حال آن‌كه، التحصيل جامع‌ترين اثر بهمنيار است. هيچ‌يك از رسائل محمد بن زكرياى رازى، به عنوان اولين فيلسوف ارسطوستيز جهان اسلام، جزو منابع قرار نگرفته است. از آثار فارابى، فلسفه ارسطو جزو منابع آمده، اما فلسفه افلاطون نيامده است.

هم‌چنين، رسالة في العلم الالهي، فصول منتزعة، اغراض ما بعدالطبيعة، الواحد و الوحدة از فارابى، جزو منابع قرار نگرفته‌است. از ابوسليمان سجستانى، ابوالحسن عامرى و ابن‌حزم، سخنى به ميان نيامده است. از ابن‌سينا، رساله العرشية، المباحثات، المبدأ و المعاد و رسالة في اثبات النبوات جزو منابع قرار نگرفته است؛ حال آن‌كه، آثار اصلى ابن‌رشد همه جزو منابع قرار گرفته‌اند و به‌طور مكرر نيز در فرهنگ‌نامه به آنها ارجاع شده است.

2- ذكر عبارت‌هاى نامناسب يا زايد: در ذيل اصطلاح«علم»، در عبارتى كه از فارابى نقل شده است، ابتدا علم به تصور مطلق و تصور با تصديق تقسيم مى‌شود و در ادامه عبارتى مى‌آيد كه به خود اصطلاح علم ربطى ندارد، بلكه تقسيم تصور به بديهى و نظرى را بيان مى‌كند.