۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'كيفيت' به 'کیفیت'
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ مصباح الفقیه را به مصباح الفقيه منتقل کرد) |
جز (جایگزینی متن - 'كيفيت' به 'کیفیت') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۴۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00416J1.jpg | |||
| عنوان =مصباح الفقیه | |||
| عنوان‌های دیگر =شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. شرح | |||
| پدیدآوران = | |||
[[همدانی، رضا بن محمد هادی]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[باقری، محمد]] (محقق) | [[باقری، محمد]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 182 /م3 ش4029 | ||
| موضوع = | |||
فقه جعفری - قرن 7ق. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام - نقد و تفسیر | |||
| ناشر = | |||
|ناشر | المؤسسة الجعفرية لاحياء التراث | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1376 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00416AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =14 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00416 | |||
| کتابخوان همراه نور =00416 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''مصباح الفقيه''' تأليف علامۀ محقق [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا بن محمد هادى همدانى نجفى]](م 1322 ق) از بهترين شروح [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرايع الإسلام]] [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (م 676 ق) در عصر حاضر مى‌باشد. | |||
علامۀ محقق آقا رضا بن محمد هادى همدانى نجفى (م 1322 ق). | |||
==درباره كتاب== | ==درباره كتاب== | ||
مؤلف كتاب همچون استادش [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (قده) (م 1280 ق) در كتاب [[كتاب المكاسب|مكاسب]] محرمه و بيع به گونه‌اى مباحث فقهى را با مبانى و روايات آن بيان نموده است كه فضلا و محققین و حتى طلاب مبتدى نيز روش ارجاع فروع به اصول و همين‌طور روش اجتهاد و فقاهت را به بهترين نحو فرا مى‌گيرند. | |||
مؤلف كتاب همچون استادش شيخ اعظم انصارى (قده) (م 1280 ق) در كتاب مكاسب محرمه و بيع به گونه‌اى مباحث فقهى را با مبانى و روايات آن بيان نموده است كه فضلا و | |||
تأليف كتاب مصباح الفقيه در حدود سى سال از عمر شريف مؤلف (1322 - 1291 ق) را به خود اختصاص داده است و خلاصه و چكيدۀ افكار بلند و نظريات فقهى اين فقيه وارسته است. | تأليف كتاب مصباح الفقيه در حدود سى سال از عمر شريف مؤلف (1322 - 1291 ق) را به خود اختصاص داده است و خلاصه و چكيدۀ افكار بلند و نظريات فقهى اين فقيه وارسته است. | ||
اين كتاب شرح مزجى و تركيبى است به اين معنا كه عبارت‌هاى مؤلف با متن شرايع الإسلام در كنار هم آمده و مؤلف با احاطه‌اى كه به نظريات صاحب جواهر، محمد بن حسن نجفى (م 1266 ق) و شيخ اعظم انصارى (قده) داشته تركيبى از افكار اين بزرگان را در كتاب مطرح و بررسى نموده است. | اين كتاب شرح مزجى و تركيبى است به اين معنا كه عبارت‌هاى مؤلف با متن [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرايع الإسلام]] در كنار هم آمده و مؤلف با احاطه‌اى كه به نظريات [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]]، محمد بن حسن نجفى (م 1266 ق) و [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم انصارى]] (قده) داشته تركيبى از افكار اين بزرگان را در كتاب مطرح و بررسى نموده است. | ||
==تأليف و انتشار== | ==تأليف و انتشار== | ||
قسمت‌هاى مختلف كتاب در زمان‌هاى متفاوتى نوشته شده است و بر خلاف نظم شرايع الإسلام گاهى بعضى از مباحث جلوتر از مباحث بعد از آن مطرح شده است. | قسمت‌هاى مختلف كتاب در زمان‌هاى متفاوتى نوشته شده است و بر خلاف نظم [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرايع الإسلام]] گاهى بعضى از مباحث جلوتر از مباحث بعد از آن مطرح شده است. | ||
كتاب رهن اولين كتابى است كه مؤلف آن را در سال | كتاب رهن اولين كتابى است كه مؤلف آن را در سال 1291ق به پايان رسانيده است، پس از آن، كتاب طهارت را در شوال سال 1301ق و سپس احكام قبله از كتاب صلاة را در ذى القعدة سال 1303 به اتمام رسانيده است. | ||
كتاب خمس در ربيع الثانى سال | كتاب خمس در ربيع الثانى سال 1310ق پايان يافته است و از تاريخ اتمام كتاب زكات اطلاعى در دست نيست. | ||
بحث نماز قضاء در شوال سال | بحث نماز قضاء در شوال سال 1314ق پايان يافته است و از تاريخ اتمام كتاب صوم نيز اطلاعى وجود ندارد. | ||
در جمادى الثانى سال 1318 نيز مبحث صلاة مسافر به پايان رسيده است. | در جمادى الثانى سال 1318 نيز مبحث صلاة مسافر به پايان رسيده است. | ||
اولين بار كتاب طهارت در تهران توسط حاج | اولين بار كتاب طهارت در تهران توسط حاج محمدحسین تويسركانى و كتاب صلاة بوسيلۀ حاج محمد نراقى در سال 1347ق چاپ شده است. | ||
كتاب زكات، خمس، صوم و رهن نيز به دستور | كتاب زكات، خمس، صوم و رهن نيز به دستور [[بروجردی، حسین|آیت‌الله آقا حسين بروجردى]] (م 1381 ق) در سال 1364ق انتشار يافته است. | ||
جلد اوّل كتاب موجود در | جلد اوّل كتاب موجود در ربيع‌الاول سال 1417ق در چاپخانۀ ستاره در قم تجديد چاپ شده است. و جلد دوم آن در ربيع‌الاول سال 1418ق و جلد سوم در جمادى الثانى سال 1419ق در چاپخانۀ مكتب الاعلام الاسلامى چاپ شده است. | ||
جلد اول و سوم توسط مؤسسۀ جعفريۀ لاحياء التراث و جلد دوم بوسيلۀ مؤسسۀ مهدى موعود (عج) منتشر شده است. | جلد اول و سوم توسط مؤسسۀ جعفريۀ لاحياء التراث و جلد دوم بوسيلۀ مؤسسۀ مهدى موعود(عج) منتشر شده است. | ||
==نسخه‌ها== | ==نسخه‌ها== | ||
از آنجا كه كتاب مصباح الفقيه كتاب پر حجمى است، نسخۀ خطى كه از ابتدا تا انتهاى آن را در برداشته باشد پيدا نشده و متأسفانه نسخۀ خطى كه بوسيلۀ مؤلف نوشته شده باشد نيز پيدا نشده است | از آنجا كه كتاب مصباح الفقيه كتاب پر حجمى است، نسخۀ خطى كه از ابتدا تا انتهاى آن را در برداشته باشد پيدا نشده و متأسفانه نسخۀ خطى كه بوسيلۀ مؤلف نوشته شده باشد نيز پيدا نشده است بنابراین ناشر كتاب براى تهيۀ هر كدام از ابواب كتاب از نسخۀ خطى خاصى استفاده كرده و با اعتماد به چند نسخۀ خطى و مقابله و مقايسه آنها اين مجموعه را منتشر كرده است. | ||
تمامى نسخه‌هايى كه در نگارش كتاب موجود از آن استفاده شده متعلق به مخزن كتابخانۀ آستان قدس رضوى در شهر مقدس مشهد مى‌باشد و از نسخه‌هاى كتابخانۀ فيضيه، مسجد اعظم، مجلس شوراى اسلامى و نظائر آن استفاده نشده است. | تمامى نسخه‌هايى كه در نگارش كتاب موجود از آن استفاده شده متعلق به مخزن كتابخانۀ آستان قدس رضوى در شهر مقدس مشهد مى‌باشد و از نسخه‌هاى كتابخانۀ فيضيه، مسجد اعظم، مجلس شوراى اسلامى و نظائر آن استفاده نشده است. | ||
| خط ۸۸: | خط ۷۰: | ||
1 - نسخۀ خطى با شمارۀ 7955 كه با رمز «ض 1» مشخص شده است. | 1 - نسخۀ خطى با شمارۀ 7955 كه با رمز «ض 1» مشخص شده است. | ||
2 - نسخۀ خطى با شمارۀ 7961، به خط حسن بن | 2 - نسخۀ خطى با شمارۀ 7961، به خط حسن بن زين‌العابدين خراسانى كه در سال 1339 نوشته شده و با رمز «ض 2» مشخص شده است. | ||
3 - نسخۀ خطى شمارۀ 7959 كه در ملكيت شيخ حسن فرزند صاحب جواهر در سال 1319 بوده است و با رمز «ض 3» مشخص شده است. | 3 - نسخۀ خطى شمارۀ 7959 كه در ملكيت شيخ حسن فرزند [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] در سال 1319 بوده است و با رمز «ض 3» مشخص شده است. | ||
4 - نسخۀ شمارۀ 7957 كه نسخه بردارى آن بوسيلۀ شيخ | 4 - نسخۀ شمارۀ 7957 كه نسخه بردارى آن بوسيلۀ شيخ عبدالجواد بن حسن، نوۀ [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] انجام شده و با رمز «ض 8» مشخص شده است. | ||
و امّا كتاب صلات كه بعدا چاپ خواهد شد از مقابلۀ 7 نسخۀ خطى نوشته شده است. كتاب‌هاى زكات، خمس، صوم و رهن از روى يك نسخه نگاشته شده است و تمام اين نسخه‌ها نيز متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى مى‌باشد. | و امّا كتاب صلات كه بعدا چاپ خواهد شد از مقابلۀ 7 نسخۀ خطى نوشته شده است. كتاب‌هاى زكات، خمس، صوم و رهن از روى يك نسخه نگاشته شده است و تمام اين نسخه‌ها نيز متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى مى‌باشد. | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۸۵: | ||
مؤلف در تحقيق و بررسى مباحث فقهى به مصادر اصلى و منابع مورد اعتماد مراجعه نموده كه مهم‌ترين اين منابع عبارتند از: | مؤلف در تحقيق و بررسى مباحث فقهى به مصادر اصلى و منابع مورد اعتماد مراجعه نموده كه مهم‌ترين اين منابع عبارتند از: | ||
1 - شروح قواعد الأحكام نظير جامع | 1 - شروح قواعد الأحكام نظير [[جامع المقاصد في شرح القواعد|جامع المقاصد]]، [[كشف اللثام عن قواعد الأحكام|كشف اللثام]]، [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]]. | ||
2 - شروح شرائع الإسلام نظير مدارك الأحكام و جواهر الكلام. البته مؤلف از مسالك الأفهام كمتر استفاده مى‌نمايد. | 2 - شروح شرائع الإسلام نظير [[مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام|مدارک الأحكام]] و [[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الكلام]]. البته مؤلف از [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] كمتر استفاده مى‌نمايد. | ||
3 - شروح مختصر النافع مثل المعتبر، إيضاح القوائد و نظائر آن، و همين‌طور منتهى المطلب، حدائق الناظرة و نظائر آن. | 3 - شروح مختصر النافع مثل المعتبر، إيضاح القوائد و نظائر آن، و همين‌طور منتهى المطلب، [[الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة|حدائق الناظرة]] و نظائر آن. | ||
كتاب طهارت شيخ اعظم مرتضى انصارى يكى از مهم‌ترين منابع نظريات مؤلف مى‌باشد. | كتاب طهارت [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ اعظم مرتضى انصارى]] يكى از مهم‌ترين منابع نظريات مؤلف مى‌باشد. | ||
مؤلف نه تنها به نظريات فقهى فقهاى عظام پرداخته است بلكه به روايات و كتب حديثى بسيارى متعرض شده‌اند و كتاب مملو از احاديث شريفه در ابواب مختلف مى‌باشد. | مؤلف نه تنها به نظريات فقهى فقهاى عظام پرداخته است بلكه به روايات و كتب حديثى بسيارى متعرض شده‌اند و كتاب مملو از احاديث شريفه در ابواب مختلف مى‌باشد. | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۰۲: | ||
در جلد اول مباحث اقسام طهارت، انواع آب‌ها (مطلق و مضاف) و حكم سؤر (نيم‌خورده) مطرح شده است. | در جلد اول مباحث اقسام طهارت، انواع آب‌ها (مطلق و مضاف) و حكم سؤر (نيم‌خورده) مطرح شده است. | ||
در جلد دوم مباحث قسم اول از طهارت‌هاى آبى (وضوء)، احكام تخلى، | در جلد دوم مباحث قسم اول از طهارت‌هاى آبى (وضوء)، احكام تخلى، کیفیت تخلى، استنجاء، مستحبات و مكروهات تخلى، کیفیت وضوء آورده شده است. | ||
در جلد سوم مسائل هشتگانۀ وضوء، مستحبات وضوء، مكروهات وضوء، احكام وضوء، قسم اول از واجبات غسل (غسل جنابت) مطرح شده است. | در جلد سوم مسائل هشتگانۀ وضوء، مستحبات وضوء، مكروهات وضوء، احكام وضوء، قسم اول از واجبات غسل (غسل جنابت) مطرح شده است. | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۱۱: | ||
1 - الذريعة ج 376/4، ج 322/13، ج 115/21 | 1 - [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 376/4، ج 322/13، ج 115/21 | ||
2 - أعيان الشيعة ج 20/7 و 23 | 2 - [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 20/7 و 23 | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۲۰: | ||
[[رده:فقه مذاهب]] | [[رده:فقه مذاهب]] | ||
[[رده:فقه شیعه]] | [[رده:فقه شیعه]] | ||