صحيح شرح العقيدة الطحاوية

‏صحيح شرح العقيدة الطحاوية أو المنهج الصحيح في فهم عقيدة أهل السنة و الجماعة مع التنقيح
پدیدآوران	سقاف، حسن بن علي (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	شرح العقيدة الطحاوية (السقاف) المنهج الصحيح في فهم عقيدة أهل السنة و الجماعة مع التنقيح
ناشر	دار الامام الرواس
مکان نشر	لبنان - بيروت
سال نشر	مجلد1: 2007م , 1428ق,
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

صحيح شرح العقيدة الطحاوية أو المنهج الصحيح في فهم عقيدة أهل السنة و الجماعة مع التنقيح، اثر حسن بن علی سقاف، کتابی است که در پاسداری از مذهب اهل سنت در مقابل شبهات وهابیت و سلفیه به رشته تحریر درآمده است.

ساختار

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در سه فصل اساسی، ارائه گردیده است.

گزارش محتوا

نویسنده در مقدمه کتاب می‌گوید: این شرحی بر عقیده امام ابوجعفر طحاوی است که برخی از عبارات آن را شرح کرده‌ام و در برخی از موارد با وی مناقشه کرده‌ام و در بیشتر مواقع، سخن او را با دلایل تقویت کرده‌ام. نه زیاد شرح داده‌ام تا کسل‌کننده باشد و نه کم، تا مخل به معنا باشد.

طحاوی یکی از بزرگ‌ترین علمای حنفی‌مذهب اهل سنت می‌باشد که حتی ذهبی او را حدیث‌شناس و فقیه بزرگ مصر می‌نامد. نویسنده در این کتاب، درصدد بررسی عقاید طحاوی، این بزرگ‌فقیه حنفی‌مذهب می‌باشد و آن را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

نویسنده در ادامه برخی از اموری که باید مروج عقیده اسلام دارا باشد را یادآوری کرده و مختصری از زندگانی امام طحاوی را شرح داده است.

نوآوری این شرح در این است که شارح ترتیب جدیدی به مباحث داده و موضوعات پراکنده را در یک فصل جمع کرده است. همچنین برخی از اموری که متعلق به عقیده بوده و مصنف ذکر نکرده را در شرح کتاب آورده است.

پاره‌ای از عناوین مهم مطرح‌شده در این کتاب عبارتند از:

1. قواعد و اصولی در عقیده و توحید: در ذیل این عنوان، در مورد اصل توحید و مسائل مربوط به آن مباحث زیادی مطرح شده است، از جمله: تعریف علم توحید و اهمیت و موضوع آن؛ شرافت توحید و وجوب تعلیم و تعلم آن؛ واضع علم توحید؛ معنای علم کلام و حکم تعلیم و تعلم آن؛ نکوهش علم کلام از طرف برخی از سلف؛ دیدگاه امام الحرمین، فخر رازی و آمدی پیرامون علم کلام؛ زیادت و نقصان ایمان و بطلان تقسیم توحید به الوهی و ربوبی.
2. ادله توحید: در ذیل این عنوان، به بیان ادله اثبات توحید خداوند متعال پرداخته شده است و از قرآن، سنت، اجماع و عقل، دلیل بر یگانگی خداوند اقامه گردیده است و از ادله باطل و موهومی که برخی با آنها استدلال کرده‌اند، همچون فطرت، دین عجائز، فهم سلف و قیاس سخن به میان آمده است.
3. بدایت مباحث الهیات: در ذیل این عنوان، به اموری مانند ایمان به خدا و صفات متعدد پروردگار پرداخته شده است.
4. در ذیل عنوانی دیگر، پیرامون نبوت و ایمان به انبیاء سخن رانده شده و مباحثی از قبیل معجزات انبیا، حیات انبیا در قبر و کتاب‌های آسمانی مطرح شده است و در آخر، به برخی از امور مربوط به عقیده و مسائل متفرقه پرداخته شده است.

نویسنده در پایان به این نتیجه می‌رسد که آنچه در این کتاب ذکر شده است، چه از اصول عقیده باشد و چه از فروع آن، بر هر مسلمان عاقل و بالغ واجب است به آن معتقد شود اگر از اصول باشد و به آن تمسک کند اگر از فروع باشد. اگر مسلمانی این مسائل را یاد بگیرد و آنها را بشناسد، خداوند عقل و قلب وی را با نور ایمان روشن و منور می‌سازد و جزم به عقیده اهل حق باعث ولای دوستان و برائت از دشمنان می‌شود.

متن «العقيدة الطحاوية» در انتهای کتاب آمده است.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. بی‌نام، برگرفته از «پایگاه تخصصی وهابیت‌پژوهی و جریان‌های سلفی»، چهارشنبه 5 دی‌ماه 1397،
3. بی‌نام، «مرکز جامع پژوهش‌های تکفیری»، چهارشنبه 5 دی‌ماه 1397،

وابسته‌ها

العقيدة الطحاوية

شرح العقيدة الطحاوية

شرح العقيدة الطحاوية المسماة بيان السنة و الجماعة

الرياض الندية علی شرح العقيدة الطحاوية

متن العقيدة الطحاوية و يليه متن القيروانية و يليه العقيدة السفارينية (نظم الدرة المضية في عقد أهل الفرقة المرضية)

القيروانية

العقيدة السفارينية