پرش به محتوا

دیوان عنصری بلخی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎پ' به 'ه‌پ'
جز (جایگزینی متن - 'ت‎گ' به 'ت‌گ')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎پ' به 'ه‌پ')
خط ۲۸: خط ۲۸:
}}  
}}  


'''دیوان عنصری بلخی'''، مشتمل بر اشعار و سروده‌های [[عنصري، حسن بن احمد|ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری]] (متوفی 431ق)، بزرگ‎ترین استاد قصیده‎پرداز و مدح‎سرای قرن پنجم است. این دیوان در یک جلد به کوشش [[دبیرسیاقی، محمد|سید محمد دبیر سیاقی]] (متوفی 1440ق) منتشر شده است.
'''دیوان عنصری بلخی'''، مشتمل بر اشعار و سروده‌های [[عنصري، حسن بن احمد|ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری]] (متوفی 431ق)، بزرگ‎ترین استاد قصیده‌پرداز و مدح‎سرای قرن پنجم است. این دیوان در یک جلد به کوشش [[دبیرسیاقی، محمد|سید محمد دبیر سیاقی]] (متوفی 1440ق) منتشر شده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۶: خط ۳۶:
محقق در مقدمه‌اش بر کتاب، شرح‌حال [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]] و نیز منقولات تذکره‌ها و کتب ادبی و تاریخی درباره [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]] را گردآوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه دوازده تا سی</ref>‏. محقق، با گشت‌وگذار در اشعار [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]] نام ممدوحان عنصری را استخراج نموده که به عدد هشت ختم می‌شود و بیشترین مدح در خصوص سلطان محمود غزنوی (متوفی 421ق) است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه بیست‌وسه تا بیست‌وچهار</ref>
محقق در مقدمه‌اش بر کتاب، شرح‌حال [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]] و نیز منقولات تذکره‌ها و کتب ادبی و تاریخی درباره [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]] را گردآوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه دوازده تا سی</ref>‏. محقق، با گشت‌وگذار در اشعار [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]] نام ممدوحان عنصری را استخراج نموده که به عدد هشت ختم می‌شود و بیشترین مدح در خصوص سلطان محمود غزنوی (متوفی 421ق) است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه بیست‌وسه تا بیست‌وچهار</ref>


[[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]]، ملک‎الشعرای دربار‎ محمود‎ غزنوی‎، یکی از بزرگ‎ترین مدیحه‌سرایان و قصیده‎پردازان شعر فارسی است. از وی 70 قصیده و 77 رباعی‎ و تعدادی ابیات پراکنده باقی مانده است. شاعران پس از وی در شعرهایشان، موضع‎گیری‌های‎ متفاوتی در قبال او‎ داشته‌اند‎: عده‌ای مدیحه‌سرایی وی را موردانتقاد قرار داده‌اند، برخی از تجملات او -که درنتیجه ثناگستری به دست آورده بود- یاد کرده‌اند، برخی نیز به استادی وی اقرار کرده، از وی‎ تأثیرهایی پذیرفته‌اند. در تمام دیوان، یک قرینه غیرمتوازن و تعبیر‎ غیرمناسب‎ به‌دشواری می‌توان یافت و یک جمله که در افادت غرض و پرورش مقصود دخالت نداشته باشد، نمی‌توان‎ دید‎. عبارتش بامعنی متوازن؛ نه عبارت‎ها کوتاه است و نه معانی ناساز و بی‌اندام. مبنای‎ سخن [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]]، بر عواطف و احساسات شاعرانه نیست. شعر وی از لطافت‎ شاعرانه چندان بهره ندارد‎، [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری‎]] خود‎ نیز متوجه این مطلب بوده و در قطعه معروف خود، تغزل را رودکی‎وار‎ نیکو‎ دانسته، اقرار کرده است تغزل‎های وی رودکی‎وار نیست؛ اما خلق مضامین مدحی و آمیختن برخی‎ از‎ مفاهیم شعری با بعضی تمثیل‎ها و رنگ استدلال دادن به معانی غزلی و مدحی‎ از‎ شاخص‎های سخن اوست<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4111/24 ر.ک: غلامرضایی، محمد، ص 25-24]</ref>‏.
[[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]]، ملک‎الشعرای دربار‎ محمود‎ غزنوی‎، یکی از بزرگ‎ترین مدیحه‌سرایان و قصیده‌پردازان شعر فارسی است. از وی 70 قصیده و 77 رباعی‎ و تعدادی ابیات پراکنده باقی مانده است. شاعران پس از وی در شعرهایشان، موضع‎گیری‌های‎ متفاوتی در قبال او‎ داشته‌اند‎: عده‌ای مدیحه‌سرایی وی را موردانتقاد قرار داده‌اند، برخی از تجملات او -که درنتیجه ثناگستری به دست آورده بود- یاد کرده‌اند، برخی نیز به استادی وی اقرار کرده، از وی‎ تأثیرهایی پذیرفته‌اند. در تمام دیوان، یک قرینه غیرمتوازن و تعبیر‎ غیرمناسب‎ به‌دشواری می‌توان یافت و یک جمله که در افادت غرض و پرورش مقصود دخالت نداشته باشد، نمی‌توان‎ دید‎. عبارتش بامعنی متوازن؛ نه عبارت‎ها کوتاه است و نه معانی ناساز و بی‌اندام. مبنای‎ سخن [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]]، بر عواطف و احساسات شاعرانه نیست. شعر وی از لطافت‎ شاعرانه چندان بهره ندارد‎، [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری‎]] خود‎ نیز متوجه این مطلب بوده و در قطعه معروف خود، تغزل را رودکی‎وار‎ نیکو‎ دانسته، اقرار کرده است تغزل‎های وی رودکی‎وار نیست؛ اما خلق مضامین مدحی و آمیختن برخی‎ از‎ مفاهیم شعری با بعضی تمثیل‎ها و رنگ استدلال دادن به معانی غزلی و مدحی‎ از‎ شاخص‎های سخن اوست<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4111/24 ر.ک: غلامرضایی، محمد، ص 25-24]</ref>‏.


شعر [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]] همانند شعر‎ دوران‎ سامانی و غزنوی، شعری است محکم‎، باصلابت‎ و با لحنی حماسی؛ علاوه بر متانت و بلندهمتی شخصی وی، حال و هوای غالب بر‎ دربار‎ محمود -که حال و هوای جنگ‎ و جهاد‎ دینی‎ بوده- نیز بی‌شک‎ در‎ این امر مؤثر بوده‎ است‎<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4111/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>‏.
شعر [[عنصري، حسن بن احمد|عنصری]] همانند شعر‎ دوران‎ سامانی و غزنوی، شعری است محکم‎، باصلابت‎ و با لحنی حماسی؛ علاوه بر متانت و بلندهمتی شخصی وی، حال و هوای غالب بر‎ دربار‎ محمود -که حال و هوای جنگ‎ و جهاد‎ دینی‎ بوده- نیز بی‌شک‎ در‎ این امر مؤثر بوده‎ است‎<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4111/25 ر.ک: همان، ص25]</ref>‏.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش