۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
كتاب غاية الاختصار في أخبار البيوتات العلوية المحفوظة من الغبار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۲۱
، ۹ سپتامبر ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'م‌ب' به 'م‌ب'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ز' به 'ی‌ز') |
جز (جایگزینی متن - 'م‌ب' به 'م‌ب') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه کتاب علم انساب در میان اعراب به‌عنوان دانشی ریشه‌دار و اصیل معرفی شده است. سپس به علم انساب در میان ایرانیان اشاره شده و از کتاب «التاجی في أخبار الدولة الديلمية»، اثر معروف ابواسحاق صابی (د. ح 381ق) نام برده شده است که البته نسخه‌ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می‌توان یافت. تلخیصی از کتاب التاجی به خامه مجدالدین ابوالفتح فضل‌الله بن عبدالحمید کرمانی (د. ح 620ق) نیز موجود است که در شرح او بر اليميني، موسوم به «جوامع الفقر و لوامع الفكر»، آمده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/9 ر.ک: مقدمه، ص9]؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/45852/27 | در مقدمه کتاب علم انساب در میان اعراب به‌عنوان دانشی ریشه‌دار و اصیل معرفی شده است. سپس به علم انساب در میان ایرانیان اشاره شده و از کتاب «التاجی في أخبار الدولة الديلمية»، اثر معروف ابواسحاق صابی (د. ح 381ق) نام برده شده است که البته نسخه‌ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می‌توان یافت. تلخیصی از کتاب التاجی به خامه مجدالدین ابوالفتح فضل‌الله بن عبدالحمید کرمانی (د. ح 620ق) نیز موجود است که در شرح او بر اليميني، موسوم به «جوامع الفقر و لوامع الفكر»، آمده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/9 ر.ک: مقدمه، ص9]؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/45852/27 کاظم‌بیگی، محمدعلی، ص26]</ref>. | ||
در ادامه مقدمه، به انواع کتابنگاری انساب پرداخته شده است. کتاب‌های انساب دو نوع است: مشجّر و مبسوط. در مبسوط، هریک از سلسله‌ها از بالا به پایین، از جدّ اعلا تا پدر خانواده ذکر می‌شود؛ درحالیکه در مشجّر از پایین آغـاز مـی‌گردد و بـه اصطلاح از «بطن اسفل»، آغاز و تـدریجاً پدران تـا جـدّ اعلا نام برد می‌شوند<ref>ر.ک: واعظزاده خراسانی، محمد، ص5؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/11 مقدمه، ص12-11]</ref>. در رابطه با مشجر در مقدمه به حکایتی از جمال‌الدین علی بن محمد دستجرانی اشاره شده است. او چنین می‌گوید: «به شهر ساوه وارد شدم و به کتابخانه این شهر رفتم. در این کتابخانه کتاب‌های خطی ارزشمند فراوانی را که قابل وصف نبود، مشاهده کردم؛ به‌عنوان مثال کتابی از شافعی دیدم که به خلیفه هارون الرشید هدیه کرده بود و در اولین صفحه از آن نوشته بود: ای سید بطحا به تو شجرهنامهای را هدیه می‌کنم که ریشه‌های آن ثابت و شاخههای آن در آسمان است». سپس احتمال می‌دهد که امام شافعی مخترع نسبنامه مشجر باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/10 ر.ک: مقدمه، ص10]</ref>. | در ادامه مقدمه، به انواع کتابنگاری انساب پرداخته شده است. کتاب‌های انساب دو نوع است: مشجّر و مبسوط. در مبسوط، هریک از سلسله‌ها از بالا به پایین، از جدّ اعلا تا پدر خانواده ذکر می‌شود؛ درحالیکه در مشجّر از پایین آغـاز مـی‌گردد و بـه اصطلاح از «بطن اسفل»، آغاز و تـدریجاً پدران تـا جـدّ اعلا نام برد می‌شوند<ref>ر.ک: واعظزاده خراسانی، محمد، ص5؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/11 مقدمه، ص12-11]</ref>. در رابطه با مشجر در مقدمه به حکایتی از جمال‌الدین علی بن محمد دستجرانی اشاره شده است. او چنین می‌گوید: «به شهر ساوه وارد شدم و به کتابخانه این شهر رفتم. در این کتابخانه کتاب‌های خطی ارزشمند فراوانی را که قابل وصف نبود، مشاهده کردم؛ به‌عنوان مثال کتابی از شافعی دیدم که به خلیفه هارون الرشید هدیه کرده بود و در اولین صفحه از آن نوشته بود: ای سید بطحا به تو شجرهنامهای را هدیه می‌کنم که ریشه‌های آن ثابت و شاخههای آن در آسمان است». سپس احتمال می‌دهد که امام شافعی مخترع نسبنامه مشجر باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26707/1/10 ر.ک: مقدمه، ص10]</ref>. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
#[[:noormags:862784| | #[[:noormags:862784|کاظم‌بیگی، محمدعلی، «بویهیان و زیاریان روایتی نویافته از کتاب التاجی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، تاریخ و تمدن اسلامی، بهار و تابستان 1389، شماره 11، صفحه 26 تا 56]]. | ||
#[[:noormags:52785|واعظزاده خراسانی، محمد، «سرمقاله/ جایگاه اهلبیت(ع) در جوامع اسلامی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مشکوة، تابستان 1373، شماره 43، صفحه 4 تا 38]]. | #[[:noormags:52785|واعظزاده خراسانی، محمد، «سرمقاله/ جایگاه اهلبیت(ع) در جوامع اسلامی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مشکوة، تابستان 1373، شماره 43، صفحه 4 تا 38]]. | ||
#[[:noormags:91667|دوانی، علی، «مفاخر مکتب اسلام - قرن ششم هجری/ ابوالمکارم بن زهره»، پایگاه مجلات تخصصی نور، درسهایی از مکتب اسلام، مرداد 1339، سال دوم، شماره 7، صفحه 27 تا 32]]. | #[[:noormags:91667|دوانی، علی، «مفاخر مکتب اسلام - قرن ششم هجری/ ابوالمکارم بن زهره»، پایگاه مجلات تخصصی نور، درسهایی از مکتب اسلام، مرداد 1339، سال دوم، شماره 7، صفحه 27 تا 32]]. | ||