تاریخ جرجان: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'هاي' به 'های'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های')
خط ۴۴: خط ۴۴:
ويژگى اين قسمت يكى خلاصه و مختصر بودن آن است كه تقريبا 20 صفحه از كل كتاب 520 صفحه‌اى را شامل مى‌شود، ديگرى عدم دقت در ضبط وقايع تاريخى است و سوم ديدگاه جانبدارانه سهمى نسبت به خاندان مهلب مى‌باشد كه در ذيل به برخى از اين موارد اشاره مى‌شود: سهمى پس از بيان وجه تسميه جرجان به اين نام، فتح اوليه آن بدست مسلمانان در سال 18ق و در زمان خلافت عمر بن خطاب مى‌داند و اضافه مى‌كند كه بعد از فتح نهاوند و قتل نعمان بن مقرن، عمر برادر وى سويد ين مقرن را جانشين وى ساخت و اوست كه رى، قومس و سپس جرجان را فتح مى‌كند. بدين صورت كه نماينده عمر (سويد بن مقرن) با پادشاه جرجان به نام صول مصالحه‌اى را امضاء مى‌كند كه متن اين مصالحه نامه در كتاب آورده شده است. اما [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] كه بخشى از كتاب خويش را به چگونگى فتح جرجان و طبرستان و نواحى آن اختصاص داده است، از فتح جرجان به وسيله سويد بن مقرن در زمان خلافت عمر سخنى به ميان نياورده، بلكه وى تاريخچه فتح جرجان را مربوط به سعيد بن عاص و در زمان عثمان و در سال 29ق مى‌داند. از طرف ديگر بنا به گفته [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] سويد بن مقرن نه تنها در فتح جرجان شركت نداشته، بلكه وى در روز جنگ نهاوند اول كسى بود كه كشته شده است.
ويژگى اين قسمت يكى خلاصه و مختصر بودن آن است كه تقريبا 20 صفحه از كل كتاب 520 صفحه‌اى را شامل مى‌شود، ديگرى عدم دقت در ضبط وقايع تاريخى است و سوم ديدگاه جانبدارانه سهمى نسبت به خاندان مهلب مى‌باشد كه در ذيل به برخى از اين موارد اشاره مى‌شود: سهمى پس از بيان وجه تسميه جرجان به اين نام، فتح اوليه آن بدست مسلمانان در سال 18ق و در زمان خلافت عمر بن خطاب مى‌داند و اضافه مى‌كند كه بعد از فتح نهاوند و قتل نعمان بن مقرن، عمر برادر وى سويد ين مقرن را جانشين وى ساخت و اوست كه رى، قومس و سپس جرجان را فتح مى‌كند. بدين صورت كه نماينده عمر (سويد بن مقرن) با پادشاه جرجان به نام صول مصالحه‌اى را امضاء مى‌كند كه متن اين مصالحه نامه در كتاب آورده شده است. اما [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] كه بخشى از كتاب خويش را به چگونگى فتح جرجان و طبرستان و نواحى آن اختصاص داده است، از فتح جرجان به وسيله سويد بن مقرن در زمان خلافت عمر سخنى به ميان نياورده، بلكه وى تاريخچه فتح جرجان را مربوط به سعيد بن عاص و در زمان عثمان و در سال 29ق مى‌داند. از طرف ديگر بنا به گفته [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] سويد بن مقرن نه تنها در فتح جرجان شركت نداشته، بلكه وى در روز جنگ نهاوند اول كسى بود كه كشته شده است.


نكته مهمى كه بابد به آن توجه شود، ديدگاه جانبدارانه سهمى نسبت به خاندان مهلب است؛ در حالى كه اكثر مورخان اعمال يزيد بن مهلب را در فتح جرجان تقبيح كرده‌اند و همه آنان از خشونتى كه وى با اهالى جرجان روا داشته، به زشتى ياد مى‌كنند تا آن حد كه نوشته‌اند وقتى سپاه يزيد وارد شهر جرجان شد، بسيارى از مردم را كشتند، كودكان را به بردگى گرفتند و كشتگان را از چپ و راست جاده مصلوب كردند و با اينكه طبى مى‌نويسد: «يزيد وقتى آهنگ جرجان كرد با خدا پيمان كرد كه اگر بر آن جا ظفر يابد، از آن جا نرود و شمشير آز آنها بر ندارد تا با خونشان گندم آسياب كند و از آن آرد نان كند و بخورد و چون يزيد به مردم جرجان پيروزى يافت، قسم خويش را محقق ساخت» با وجود اين مشاهده مى‌شود كه نه تنها سهمى از اين همه سختى و خشونت زننده خاطر نشده، بلكه وى با ديدى آكنده از اغماض و با حذف اين قسمت از تاريخ و با جايگزين كردن بخش‌هايى از كتاب خود در «ذكر مكارم يزيد بن مهلب رحمه ا...» و «ذكر نسب يزيد بن مهلب و فرزندانش» و با اين اعتقاد كه يزيد از تابعين رسول خدا(ص) مى‌باشد، مهلبيان را مورد ستايش قرار داده است.
نكته مهمى كه بابد به آن توجه شود، ديدگاه جانبدارانه سهمى نسبت به خاندان مهلب است؛ در حالى كه اكثر مورخان اعمال يزيد بن مهلب را در فتح جرجان تقبيح كرده‌اند و همه آنان از خشونتى كه وى با اهالى جرجان روا داشته، به زشتى ياد مى‌كنند تا آن حد كه نوشته‌اند وقتى سپاه يزيد وارد شهر جرجان شد، بسيارى از مردم را كشتند، كودكان را به بردگى گرفتند و كشتگان را از چپ و راست جاده مصلوب كردند و با اينكه طبى مى‌نويسد: «يزيد وقتى آهنگ جرجان كرد با خدا پيمان كرد كه اگر بر آن جا ظفر يابد، از آن جا نرود و شمشير آز آنها بر ندارد تا با خونشان گندم آسياب كند و از آن آرد نان كند و بخورد و چون يزيد به مردم جرجان پيروزى يافت، قسم خويش را محقق ساخت» با وجود اين مشاهده مى‌شود كه نه تنها سهمى از اين همه سختى و خشونت زننده خاطر نشده، بلكه وى با ديدى آكنده از اغماض و با حذف اين قسمت از تاريخ و با جايگزين كردن بخش‌هایى از كتاب خود در «ذكر مكارم يزيد بن مهلب رحمه ا...» و «ذكر نسب يزيد بن مهلب و فرزندانش» و با اين اعتقاد كه يزيد از تابعين رسول خدا(ص) مى‌باشد، مهلبيان را مورد ستايش قرار داده است.


پس از بيان وجه تسميه جرجان و چگونگى فتح آن، سهمى از آن عده از صحابه پيامبر(ص) نام مى‌برد كه وارد جرجان شده‌اند. امام حسن(ع) امام حسین(ع) عبدالله بن عمر، حذيفۀ بن يمان، سعيد بن عاص، سويد بن مقرن، عبدالله بن ابى اوفى، ابوهريره، عبدالله زبير، سواده بن قطبه و عيينه بن نهاس در اين شمار قرار دارند، سهمى بدنبال آن به عمال بنى‌اميه در جرجان و مدت امارت آنها و مساجدى كه در ايام آنان ساخته شد، مى‌پردازد.
پس از بيان وجه تسميه جرجان و چگونگى فتح آن، سهمى از آن عده از صحابه پيامبر(ص) نام مى‌برد كه وارد جرجان شده‌اند. امام حسن(ع) امام حسین(ع) عبدالله بن عمر، حذيفۀ بن يمان، سعيد بن عاص، سويد بن مقرن، عبدالله بن ابى اوفى، ابوهريره، عبدالله زبير، سواده بن قطبه و عيينه بن نهاس در اين شمار قرار دارند، سهمى بدنبال آن به عمال بنى‌اميه در جرجان و مدت امارت آنها و مساجدى كه در ايام آنان ساخته شد، مى‌پردازد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش