۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[حسن، نهی عارف]] (محقق) | [[حسن، نهی عارف]] (محقق) | ||
[[ابن حاجب الدار، مظفر بن فضل]] ( | [[ابن حاجب الدار، مظفر بن فضل]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJA 4263 /الف2ن6* | | کد کنگره =PJA 4263 /الف2ن6* | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
كتاب، با دو مقدمه شارح و مؤلف آغاز و مطالب، در پنج فصل، ارائه شده است. | كتاب، با دو مقدمه شارح و مؤلف آغاز و مطالب، در پنج فصل، ارائه شده است. | ||
شارح، معتقد است كه با تدبر و نگاه دقيق به مباحث كتاب، مى‌توان به اين نكته پى برد كه | شارح، معتقد است كه با تدبر و نگاه دقيق به مباحث كتاب، مى‌توان به اين نكته پى برد كه نویسنده شديداً تحث تأثير «ابن رشيق» در كتاب «العمدة» مى‌باشد، زيرا ابواب كتاب، تماماً در «العمدة» آمده و اسلوب، شواهد و حكايات ذكر شده در هر دو كتاب، همانند يك‌ديگر است. به اعتقاد وى، حتى مى‌توان چنين ادعا كرد كه كتاب مظفر، تلخيص كتاب ابن رشيق مى‌باشد. | ||
وى، در حواشى كتاب، به بسيارى از اين مواضع تشابه شديد، اشاره كرده و معتقد است تنها تفاوت ميان اين دو كتاب، مناقشات و استدلالاتى مى‌باشد كه ابن رشيق آنها را در كتاب خويش آورده، ولى مظفر از ذكر آنها، خوددارى نموده است. | وى، در حواشى كتاب، به بسيارى از اين مواضع تشابه شديد، اشاره كرده و معتقد است تنها تفاوت ميان اين دو كتاب، مناقشات و استدلالاتى مى‌باشد كه ابن رشيق آنها را در كتاب خويش آورده، ولى مظفر از ذكر آنها، خوددارى نموده است. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه شارح، پس از بيان شرح حال مختصرى از | در مقدمه شارح، پس از بيان شرح حال مختصرى از نویسنده، به عناوين فصول، ارزش و اهميت كتاب، ويژگى‌هاى آن، مصادر مورد استفاده نویسنده و نسخ موجود كتاب، اشاره شده است. | ||
مقدمه مؤلف، به ذكر انگيزه تأليف و اشاره به موضوع فصول، اختصاص يافته است. | مقدمه مؤلف، به ذكر انگيزه تأليف و اشاره به موضوع فصول، اختصاص يافته است. | ||
فصل اول، در رابطه با وصف، احكام، احوال و اقسام شعر مى‌باشد. | فصل اول، در رابطه با وصف، احكام، احوال و اقسام شعر مى‌باشد. نویسنده، در ابتدا، پيرامون اشتقاق لفظ شعر و علت تسميه آن به «القريض» بحث نموده و شعر را به «الفاظ منظومى كه دلالت بر معانى مفهومى دارند» و «الفاظ منضودى كه دلالت بر معانى مقصود مى‌نمايند»، تعريف كرده است. | ||
در ادامه، پيرامون تفسير آيه شريفه: '''«و الشعراء يتبعهم الغاوون»''' و نيز احاديثى از پيامبر(ص) كه در رابطه با شعر مى‌باشند، بحث شده است. | در ادامه، پيرامون تفسير آيه شريفه: '''«و الشعراء يتبعهم الغاوون»''' و نيز احاديثى از پيامبر(ص) كه در رابطه با شعر مى‌باشند، بحث شده است. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
نحو، بلاغت، فصاحت، حقيقت و مجاز، صنعت و مصنوع، قافيه، اقامه وزن، اشاره، كنايه، موازنه، تجنيس، طباق، تصدير، التفات، استطراد، تقسيم، تسهيم، ترصيع، ترديد، مقابله، استثناء، ايغال، استعاره، تشبيه، متابعه، تضمين، تجاهل عارف، سرقت و نقد، از جمله صناعاتى است كه در اين فصل، مفصلا مورد بحث و بررسى قرار گرفته‌اند. | نحو، بلاغت، فصاحت، حقيقت و مجاز، صنعت و مصنوع، قافيه، اقامه وزن، اشاره، كنايه، موازنه، تجنيس، طباق، تصدير، التفات، استطراد، تقسيم، تسهيم، ترصيع، ترديد، مقابله، استثناء، ايغال، استعاره، تشبيه، متابعه، تضمين، تجاهل عارف، سرقت و نقد، از جمله صناعاتى است كه در اين فصل، مفصلا مورد بحث و بررسى قرار گرفته‌اند. | ||
شمول و گستردگى مباحث مطرح شده در اين فصل و نيز پرداختن | شمول و گستردگى مباحث مطرح شده در اين فصل و نيز پرداختن نویسنده به تمام آنچه در فهم و درك زيبايى‌هاى شعر عربى از جمله حد شعر، عروض، قافيه، عيوب، جوازات، ضروريات شعر و... لازم است، باعث غنا و ارزش‌مندى هرچه بيشتر كتاب گرديده است؛ به‌گونه‌اى كه مى‌توان اين فصل را كتابى مستقل در نظر گرفت. | ||
فصل دوم، پيرامون بيان امور جايز يا غير جايزى است كه شاعر بايد در هنگام سرودن شعر عربى، آنها را مد نظر داشته باشد و مراعات نمايد. | فصل دوم، پيرامون بيان امور جايز يا غير جايزى است كه شاعر بايد در هنگام سرودن شعر عربى، آنها را مد نظر داشته باشد و مراعات نمايد. | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
#غناى مواد ادبى آن: كتاب، دربردارنده بسيارى از اشعار شعراى معروف و حكايات ادبى زيبا و نادرى است كه از مصادر معروفى اخذ گرديده و نكته درخور توجه اين‌جاست كه بسيارى از اين منابع و مصادر، امروزه در دست نمى‌باشند. | #غناى مواد ادبى آن: كتاب، دربردارنده بسيارى از اشعار شعراى معروف و حكايات ادبى زيبا و نادرى است كه از مصادر معروفى اخذ گرديده و نكته درخور توجه اين‌جاست كه بسيارى از اين منابع و مصادر، امروزه در دست نمى‌باشند. | ||
نویسنده، از شواهد شعرى فراوانى كه از شعراى بزرگى همچون امرؤ القيس، المتنبى، طرفه، ابوتمام، زهير، فرزدق، اعشى، نابغه، جرير، حسان، عنتره، ابونواس و... مى‌باشند، استفاده شايانى نموده است. | |||
از جمله مصادر و منابع مهمى كه | از جمله مصادر و منابع مهمى كه نویسنده، در تدوين اثر خويش از آنها بهره برده است(بعد از كتاب «العمدة» ابن رشيق)، مى‌توان از كتاب «نقد الشعر» قدامه، «حلية المحاضرة» حاتمى و «عيار الشعر» [[ابن طباطبا علوی اصفهانی، ابراهیم بن ناصر|ابن طباطبا]] نام برد. | ||
وى، هم‌چنين در نقل قصص و حكايات قديمى، همچون حكايت ام جندب، الحطيئة، الزبرقان، بنى انف الناقة و بنى العجلان و... از كتاب «تاريخ الادب» استفاده نموده است. | وى، هم‌چنين در نقل قصص و حكايات قديمى، همچون حكايت ام جندب، الحطيئة، الزبرقان، بنى انف الناقة و بنى العجلان و... از كتاب «تاريخ الادب» استفاده نموده است. | ||