الجامع، «جامع شمل أعلام المهاجرين المنتسبين إلی اليمن و قبائلهم»

الجامع، «جامع شمل أعلام المهاجرين المنتسبين إلی اليمن و قبائلهم»
پدیدآوران	بامطرف، محمد عبدالقادر (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	جامع شمل اعلام المهاجرين المنتسبين الي اليمن و قبائلهم
ناشر	دار الرشيد للنشر
مکان نشر	عراق - بغداد
چاپ	1
موضوع	کشورهاي اسلامي يمن - سرگذشت‌نامه
زبان	عربي
تعداد جلد	4
کد کنگره	‏‎‏DS‎‏ ‎‏247‎‏ ‎‏/‎‏ي‎‏86‎‏ ‎‏ب‎‏2
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الجامع، «جامع شمل أعلام المهاجرين المنتسبين إلی اليمن و قبائلهم»، اثر محمد عبدالقادر بامطرف، حاوی ترجمه افراد سرشناس منتسب به یمن می‎باشد که به زبان عربی و در سال 1397ق/1977م، نوشته شده است.

نویسنده، انگیزه خویش را از اختصاص دادن این کتاب به ترجمه سرشناسان عرب منتسب به یمن، این دانسته که چنین تخصیصی، باعث مساعدت فراوانی بر آسان شدن و نزدیک گردیدن شناخت و رجوع به تنها منبع و مصدر ترجمه‎های مزبور برای پژوهشگران متخصص و دسترسی آسان برای دانشجو و معلم و نویسنده و... می‎شود .

ساختار

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و اسامی اعلام در چهار جلد، به‎ترتیب حروف الفبا، دربردارنده شرح ‎حال اعلام یمن، از ابتدای اسلام تا زمان مؤلف بوده و آخرین فرد مذکور، حسین بن علی کثیری، متوفی 1396ق/1976م، می‎باشد.

گزارش محتوا

در مقدمه، ضمن توضیح موضوع کتاب و انگیزه نگارش آن، به برخی ویژگی‎های آن اشاره شده است.

اسامی اعلام، به‎ترتیب حروف الفبا ذکر گردیده، ولذا از حرف «الف» تا «ح» در جلد اول، از «خ» تا «عین» در جلد دوم، ادامه حرف «عین» تا «میم» در جلد سوم و ادامه حرف «میم» تا «ی» در جلد آخر جای گرفته است.

نویسنده در نگارش تراجم کتاب، به منابع و مراجع زیادی مراجعه نموده و مطالب پراکنده را از میان آن‎ها، جمع‎آوری کرده است و به همین دلیل، نام کتاب را «الجامع» گذاشته است.

از جمله اعلام مذکور در کتاب، آمنه بنت شرید صدفی (همسر عمرو بن حمق خزاعی)، یکی از فصحای کوفی می‎باشد که معاویه او را به‎خاطر فرار همسرش، دو سال در زندان دمشق زندانی کرده بود و پس از کشتن شویش، سر وی را آوردند و در دامن او افکندند و او معاویه را نفرین کرد. معاویه او را احضار کرد و از او بازجویی نمود و او آنچه را گفته بود، انکار نکرد. معاویه دستور داد که او را آزاد کنند و جایزه‎ای به بدهند تا زبانش از سر وی کوتاه شود و زودتر او را به شهرش روانه نمایند... وی به قصد کوفه حرکت کرد، ولی در حمص، به مرض طاعون درگذشت .

از دیگر اعلام مذکور، می‎توان به افراد زیر اشاره نمود: ابان بن عبدالحمید لاحقی؛ ابراهیم بن احمد غافقی؛ ابراهیم احمد شیبانی؛ برهان‎الدین قیراطی؛ تقی‎الدین کفعمی؛ ابراهیم حجری شاطبی؛ ابواسحاق نیشابوری؛ جراح بن موسی بن عبدالرحمن غافقی قرطبی؛ حارث بن عمیر ازدی لهبی و...

از جمله ویژگی‎های کتاب آن است که این اثر، دربردارنده شرح‎ حال اعلامی است که در فرهنگ عربی اسلامی و علوم اجتماعی و مسائل سیاسی و خدماتی، دارای تأثیر و یا صاحب‎منصب بوده‎اند. برخی از این افراد، صاحب ریاست، صدارت، امامت مذهبی و علمی و فنی، استادی، رهبری نظامی و ریاست اداری، مؤسس دولت، بنیان‎گذار مؤسسات بزرگ علمی و عبادی و... می‎باشند.

همچنین این اعلام، در علوم مختلفی همچون علوم قرآنی، سنت، لغت عربی، ادبیات عرب، تراجم، سیره، نقد ادبی، معاجم، مواعظ، عروض و اجتماع، قوانین تأویل، تصوف، شعر، القاب و کنیه و اسماء، تشریح، طب، اسب‎سواری و آداب آن، آلات جنگ، کشتی‎سازی و کشتی‎رانی، کشاورزی و زراعت، گل‎ها، میوه‎ها، درختان، امراض چشم، هندسه معماری، پل‎سازی، فنون نظامی، تیراندازی، کیمیا، تجارت، اقتصاد، پرورش حیوانات، رام کردن حیوانات وحشی، غنا و موسیقی، علم هیئت، علوم سیاسی و دیپلماسی، ریاضیات، محاسبه، طبیعیات، تاریخ، خواص اجسام، کیل و موازین، ضرب سکه و... صاحب تألیف می‎باشند.

وضعیت کتاب

حواشی و فهرست منابع مقدمه، در انتهای مقدمه آمده است.

فهرست مطالب جلد اول و دوم، در انتهای جلد دوم و فهرست مطالب جلد سوم و چهارم، به‎همراه فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده نویسنده، در انتهای جلد چهارم آمده است.

در پاورقی‎ها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی کلمات و عبارات متن پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.