أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها

أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها

نام کتاب	أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها
پدیدآورندگان	ابن کلبی، هشام بن محمد (نويسنده) صفوت، احمد زکی (محقق)
زبان	عربی
کد کنگره	‏CS‎‏ ‎‏1083‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏8
موضوع	اعراب - نسب نامه
ناشر	دار الکتب و الوثائق القومیة، الإدارة المرکزیة للمراکز العلمیة، مرکز تحقیق التراث
مکان نشر	قاهره - مصر
سال نشر	1424 ‌‎ق یا 2003 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE2511AUTOMATIONCODE

أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها، اثر ابن كلبى، درباره نسب‌شناسى اسب‌هاى معروف در زمان جاهليت و صدر اسلام مى‌باشد. کتاب، به زبان عربى و در قرن نهم هجرى نوشته شده است.

ساختار

کتاب با مقدمه‌اى از دكتر حسين نصار آغاز و مطالب بدون تبويب و فصل‌بندى، ارائه شده است.

در سرتاسر کتاب، مؤلف به نسب‌شناسى اسبان پرداخته و به اشعارى كه شاعران در مدح آن‌ها سروده‌اند، اشاره كرده است. وى نام 157 اسب را كه در جاهليت و اسلام از شهرت برخوردار بوده‌اند - غير از اسب‌هاى پيامبر(ص) - ذكر كرده است.

گزارش محتوا

نويسنده در اين کتاب، مطالبى نسبت به نگهدارى و تكريم اسب در جاهليت و اسلام متذكر شده و آياتى از قرآن كريم را يادآور مى‌شود كه در آن‌ها، خداوند به پيامبرش نسبت به درخدمت‌گرفتن اسب و تيمار كردن آن، دستور فرموده است، مانند: «و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو اللّه و عدوكم»؛ ازاين‌رو، پيامبر(ص) در پى اجراى فرمان الهى برآمد و اسب را مورد نوازش قرار داده و بر آن تحريص فرمود و به مسلمانان پاداش و غنيمتى را كه در آن نهفته است، يادآور شد. در پى فرمايشات پيامبر(ص)، مسلمانان به نگهدارى و تيمار اسب همت گماشتند و از اين طريق ثواب و بركت در روزى را از خداوند خواستار شدند. پيامبر(ص) اسبان را به مسابقه گذاشت و براى اسب برنده جايزه معين فرمود و اصحابش را بر اين امر تشويق نمود.

ابن كلبى، مطالبى در باب انبياء الهى چون داود(ع) و سليمان(ع) و اسماعيل(ع) و... و توجه ايشان نسبت به اسب بيان كرده است؛ مثلا مى‌گويد: اولين كسى كه بر اسب سوار شد، حضرت اسماعيل(ع) بود و همچنين مى‌نويسد: جناب داود(ع) اسب را بسيار دوست مى‌داشت.

در قسمتى ديگر از کتاب، به نام‌هاى مختلف اسبان چون: زاد الراكب، الهجيس،‌الدينارى اشاره مى‌كند و در ادامه نام اسب‌هاى پنج‌گانه پيامبر(ص) را تحت عناوين لزاز، لحاف، المرتجز، سكب و يعسوب يادآور مى‌شود.

از جمله نام اسب‌هايى كه در اين کتاب، به آن‌ها اشاره شده، عبارتند از: اعوج، الغراب، الوجيه، لاحق، المذهب، مكتوم، داحس، الغبراء، فياض، ام سبل، القريظ، الحماله، اجدل، ذو اللمه، ثادق، العسجدى، الرقيب، الشيط، العراده و...

وضعيت کتاب

تحقيق کتاب، توسط احمد زكى صورت گرفته است.

فهرست‌هاى اسامى اسب‌ها؛ اعلام؛ ايام؛ اماكن و شهرها؛ قبائل؛ اشعار و ارجاز و امثال، در انتهاى کتاب آمده است.

پاورقى‌ها بسيار مفصل بوده و در آن‌ها، به اختلاف نسخ و توضيح و تشريح كلمات دشوار متن، پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

پیوندها

مطالعه کتاب أنساب الخيل في الجاهلية و الإسلام و أخبارها در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور