۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(لینک درون متنی) |
|||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
میرفندرسکی این قصیده را - که حاوی نکات حکمی و عرفانی است - به استقبال از قصیده حکیمانه ناصرخسرو قبادیانی سروده است. مطلع قصیده ناصرخسرو، به این قرار است: | میرفندرسکی این قصیده را - که حاوی نکات حکمی و عرفانی است - به استقبال از قصیده حکیمانه ناصرخسرو قبادیانی سروده است. مطلع قصیده ناصرخسرو، به این قرار است: | ||
{{شعر}} | |||
یا هزاران شمع در پنگانی از میناستی'' | {{ب|''چیست این گنبد که گویی پرگهر دریاستی''|2=''یا هزاران شمع در پنگانی از میناستی''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
قصیده میرفندرسکی نیز اینگونه آغاز میشود: | قصیده میرفندرسکی نیز اینگونه آغاز میشود: | ||
{{شعر}} | |||
صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی'' | {{ب|''چرخ با این اختران، نغز و خوش و زیباستی''|2=''صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی''}} | ||
'' | {{ب|''صورت زیرین اگر با نردبان معرفت''|2=''بررود بالا همان با اصل خود یکتاستی''}} | ||
بررود بالا همان با اصل خود یکتاستی'' | {{پایان شعر}} | ||
<ref>ر.ک: همان، ص418</ref>. | |||
در این قصیده، استعمال یاء در پایان بیتها، گاه درست و گاه بیرون از قاعده دستور زبان فارسی است؛ مثلا در بیت نخستین از قصیده، میرفندرسکی دستور فصحای فارسیگوی را در این راه به کار نبسته، ولیکن در بیت دوم دانسته و ندانسته قاعده را رعایت کرده است. استعمال این یاء، بهجز معنی استمرار و مداومت، تنها در جملههای شرطی و رجایی و تشبیهی و جواب شرط، مجاز است<ref>ر.ک: همان، ص418-419</ref>. | در این قصیده، استعمال یاء در پایان بیتها، گاه درست و گاه بیرون از قاعده دستور زبان فارسی است؛ مثلا در بیت نخستین از قصیده، میرفندرسکی دستور فصحای فارسیگوی را در این راه به کار نبسته، ولیکن در بیت دوم دانسته و ندانسته قاعده را رعایت کرده است. استعمال این یاء، بهجز معنی استمرار و مداومت، تنها در جملههای شرطی و رجایی و تشبیهی و جواب شرط، مجاز است<ref>ر.ک: همان، ص418-419</ref>. | ||
لحن قصیده، عرفانی و مشحون از مبانی حکمی است. مباحثی از الهیات بالمعنی الاخص، توحید عرفا، مسئله معاد، مسئله نفس و عقل در ضمن آن مطرح گشته و بهتناسب به حکمت عملی و تذکرات اخلاقی نیز پرداخته شده است؛ بهعنوان مثال: | لحن قصیده، عرفانی و مشحون از مبانی حکمی است. مباحثی از الهیات بالمعنی الاخص، توحید عرفا، مسئله معاد، مسئله نفس و عقل در ضمن آن مطرح گشته و بهتناسب به حکمت عملی و تذکرات اخلاقی نیز پرداخته شده است؛ بهعنوان مثال: | ||
{{شعر}} | |||
ورنه بگشایند بر وی گرچه درها واستی'' | {{ب|''ره نیابد بر دری از آسمان دنیاپرست''|2=''ورنه بگشایند بر وی گرچه درها واستی''}} | ||
'' | {{ب|''هرکه فانی شد در او یابد حیات جاودان''|2=''ور به خود افتاد کارش بیشک از موتاستی''}} | ||
ور به خود افتاد کارش بیشک از موتاستی'' | {{پایان شعر}} | ||
<ref>ر.ک: همان، ص419</ref> | |||
قصیده میرفندرسکی با مقام رضا پایان میپذیرد: | قصیده میرفندرسکی با مقام رضا پایان میپذیرد: | ||
{{شعر}} | |||
خواهشی باید که بعد از وی نباشد خواستی'' | {{ب|''خواهشی اندر جهان هر خواهشی را در پی است''|2=''خواهشی باید که بعد از وی نباشد خواستی''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
<ref>ر.ک: همان</ref> | |||
قصیده یائیه بهلحاظ ادبی، شعری متوسط است. بهلحاظ عمق معانی حکمی و عرفانی نیز، ژرفای اشعار [[مولوی، جلالالدین محمد|مولوی]] و [[حافظ، شمسالدین محمد|حافظ]] را ندارد و با گلشن راز شبستری نیز هماوردی نمیتواند؛ اما بااینهمه، از معانی ژرف و افکار عالی و ابیات نغز نیز بیبهره نیست<ref>ر.ک: همان</ref>. | قصیده یائیه بهلحاظ ادبی، شعری متوسط است. بهلحاظ عمق معانی حکمی و عرفانی نیز، ژرفای اشعار [[مولوی، جلالالدین محمد|مولوی]] و [[حافظ، شمسالدین محمد|حافظ]] را ندارد و با گلشن راز شبستری نیز هماوردی نمیتواند؛ اما بااینهمه، از معانی ژرف و افکار عالی و ابیات نغز نیز بیبهره نیست<ref>ر.ک: همان</ref>. |
ویرایش