تحفة المراد: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class='wikiInfo'>

|+ |

! نام کتاب!! data-type='bookName'|تحفة المراد

|data-type='otherBookNames'|شرح خلخالي و گيلاني   

|data-type='authors'|[[شريف دارابي شيرازي، عباس ]] (شارح)

[[آشتياني، جلال‎‌الدين]] (مقدمه‎‎نويس )

|data-type='language'| فارسي عربي

|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BBR‎‏ ‎‏1166‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏603‎‏ ‎‏ش‎‏4  

|data-type='subject'|شعر  

|data-type='publisher'|الزهرا (س)

|data-type='publishPlace'| ايران - تهران

|ata-type='publishYear'|مجلد1: 1372ش ,   

|-class='articleCode'

|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE13906AUTOMATIONCODE

کتاب با دو مقدمه از سید جلال‎الدین آشتیانی و مصحح آغاز و مطالب در سه بخش، تنظیم شده است.

'''چیست این گنبد که گویی پرگهر دریاستی

یا هزاران شمع در پنگانی از میناستی'''.

'''چرخ با این اختران، نغز و خوش و زیباستی

صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی'''؛

'''‌صورت زیرین اگر با نردبان معرفت

بررود بالا همان با اصل خود یکتاستی'''<ref>ر.ک: همان، ص418</ref>.

'''ره نیابد بر دری از آسمان دنیاپرست

ورنه بگشایند بر وی گرچه درها واستی'''؛

'''‌هرکه فانی شد در او یابد حیات جاودان

ور به خود افتاد کارش بی‎شک از موتاستی'''<ref>ر.ک: همان، ص419</ref>.

'''خواهشی اندر جهان هر خواهشی را در پی است

خواهشی باید که بعد از وی نباشد خواستی'''<ref>ر.ک: همان</ref>.

قصیده یائیه به‌لحاظ ادبی، شعری متوسط است. به‌لحاظ عمق معانی حکمی و عرفانی نیز، ژرفای اشعار مولوی و حافظ را ندارد و با گلشن راز شبستری نیز هماوردی نمی‎تواند؛ اما بااین‌همه، از معانی ژرف و افکار عالی و ابیات نغز نیز بی‎بهره نیست<ref>ر.ک: همان</ref>.

# شرح حکیم عباس دارابی (متوفی 1300ق)، از شاگردان حکیم ملا هادی سبزواری.

هر سه شرح، به زبان فارسی است. شرح خلخالی به‌لحاظ مبنا، به طریقه ناظم نزدیک‌تر است. شرح گیلانی، مختصرترین شروح و به‌لحاظ مبنا، بیشتر به حکمت متعالیه متمایل است تا به مشی میرفندرسکی. شرح حکیم دارابی به‌لحاظ حجم، مفصل‌ترین شروح و به‌لحاظ عمق و دقت، قابل اعتناست. وی این قصیده را بر اساس تعالیم استادش، حکیم سبزواری و بر مبنای حکمت متعالیه شرح کرده است. تسلط کامل حکیم دارابی بر ادبیات فارسی از استشهادهای بجای وی به گلشن راز، مثنوی مولوی و دیوان حافظ و غیر آن هویدا می‎شود. استنادهای فراوان وی به کلمات حکما و عرفا، به‌ویژه صدرالمتألهین، از امتیازهای این شرح است. او ابیات میرفدرسکی را پس از بیان مقدمات حکمی و عرفانی، توضیح می‎دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.

صاحب «أعيان الشيعة»، بی‌‌آنکه ذکری از دیگر شروح به بیان آورد، شرح خلخالی را احسن شروح قصیده دانسته است. این ترجیح، چه‌بسا به دلیل هماهنگی مبنای شارح و ناظم باشد. هیچ‎یک از شارحین قصیده، از حکمای طراز اول گروه سوم حکما به حساب نمی‎آیند<ref>ر.ک: همان، ص419-‌420</ref>.