الصلاة في الكتاب و السنة

الصلاة في الكتاب و السنة

نام کتاب	الصلاة في الكتاب و السنة
نام های دیگر کتاب	نماز در کتاب و سنت همراه با ترجمه فارسي
پدیدآورندگان	محمدی ری‌شهری، محمد (نويسنده) مسعودی، عبدالهادی (مترجم)
زبان	فارسي عربي
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏141‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏8‎‏ ‎‏م‎‏36041
موضوع	احاديث اهل سنت - صلاة قرآن - برگزيده‎ها احاديث شيعه - صلاة
ناشر	موسسه علمي فرهنگي دار الحديث، سازمان چاپ و نشر
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	مجلد1: 1377ش ,
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE18148AUTOMATIONCODE

الصلاة في الكتاب و السنة همراه با ترجمه فارسی، تألیف محمد محمدی ری‎شهری، با ترجمه عبدالهادی مسعودی، بخشی از موسوعه بزرگ «ميزان الحكمة» در مورد نماز می‎باشد که به‎صورت مستقل، منتشر شده است.

انگیزه نویسنده، نوشتن کتابی در مورد نماز و جبران کاستی‎هایی بوده که در آثار گذشتگان، احساس می‎شده است.

ساختار

کتاب با نوشتاری تحت عنوان «درباره این ترجمه»، به قلم سید حسن اسلامی و مقدمه مؤلف و یک مدخل آغاز و مطالب در چهل فصل، تنظیم شده است.

در هر فصل از کتاب، نخست، متن عربی (متشکل از آیات و روایات پیرامون موضوع فصل) ذکر شده و سپس ترجمه فارسی آن متن آمده است.

گزارش محتوا

در نوشتار سید حسن اسلامی آمده است که: تنها هدف ترجمه موسوعه بزرگ «ميزان الحكمة»، آن است که زمینه آشنایی بیشتر با متن اصلی فراهم شود و تشنه‎کامان بتوانند، نه از طریق جوباره‎ای، که مستقیما از آن آبشخور معرفت سیراب گردند.

در مقدمه مؤلف، به انگیزه وی از تدوین کتاب، اشاره شده است. او معتقد است باآنکه مسلمانان کوشش‎های فراوانی را به نماز اختصاص داده و کتاب‎های ارزشمند بسیاری پیرامون آداب و رمز و راز آن نگاشته‎اند، ولی هنوز کتابی که این فریضه الهی و مسائل آن را تحلیل کند و از دیدگاه احادیث فریقین، جایگاه والا و نقش سازنده آن را نشان دهد، عرضه نشده است. وی قصد دارد تا در این کتاب، قسمتی از این خلأ را پر نماید.

این اثر، با روشی جدید و نظمی نو، در پرتو هدایت آیات قرآن و احادیثی که محدثان شیعه و سنی نقل کرده‎اند، به مهم‎ترین مسئله‎ای که جامعه اسلامی بدان نیاز دارد، پرداخته است.

نویسنده در مدخل (پیشگفتار)، ضمن بیان اهمیت و جایگاه نماز، گوشه‎های از سفارشات اخلاقی امام خمینی(ره) به فرزندش پیرامون تأثیر نماز در جهاد اکبر و پیروزی در آن را آورده است.

در فصل اول، روایاتی از معصومین(ع) در مورد وجوب نماز، ذکر شده است. در روایتی که در این فصل آمده، پیامبر(ص) فرموده است: «بر من و امتم، پنج نماز نازل شده که بر امت‎های پیشین نشده و بر امتی پس از من واجب نمی‎شود؛ زیرا پیامبری پس از من نمی‎آید».

فصل دوم، در رابطه با حکمت نماز، می‎باشد. در روایتی از امام صادق(ع) که در این فصل آمده، هشام از آن حضرت پرسیده است: «بااینکه نماز، مردم را از کار و زندگی بازمی‎دارد و تن‎هایشان را خسته می‎کند، چرا واجب شده است؟» و آن حضرت در پاسخ به این نکته اشاره نموده‎اند که اگر مردم بدون هیچ آگاهی و یادآوری از پیامبر(ص) رها شوند و تنها به همان رسالت نخستین و حضور قرآن در میان آنان بسنده شود، مانند امت‎های پیشین می‎گردند که به دین گرویدند و کتاب‎هایی هم نوشتند و مردم را به دین خود فراخواندند و حتی برای آن جنگیدند، اما با رفتنشان، دینشان هم رفت و اثر از آنان باقی نماند. حال آنکه خداوند خواست که مردم پیامبر(ص) را از یاد نبرند؛ ازاین‎رو نماز را بر آنان واجب کرد تا او را هر روز، پنج بار یاد کنند و نام مبارکش را بر زبان آورند و به نماز و به یاد خدا فرمان داده شدند، تا غافل نگردند و او را فراموش نکنند.

در فصل سوم، آیاتی که در آن‎ها، به وجود نماز در امت‎های پیشین اشاره شده، آمده است. از جمله این آیات، عبارت است از آیه 83 سوره البقره با این مضمون: «و چون از بنی‎اسرائیل پیمان محکم گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشان و یتیمان و مستمندان احسان کنید و با مردم به زبان خوش سخن بگویید و نماز را برپا دارید و زکات را بدهید».

روایات مربوط به فضیلت نماز، در فصل چهارم آمده است. در روایتی در این فصل آمده است: «هر چیز را زینتی است و زینت اسلام، نمازهای پنج‎گانه است و هر چیز پایه‎ای دارد و پایه مؤمن، نماز است و برای هر چیزی، چراغی است و چراغ دل مؤمن، نمازهای پنج‎گانه است».

در فصل پنجم، ویژگی‎های نماز با استفاده از آیات و روایات آمده است. برخی از این ویژگی‎ها، عبارتند از: ستون دین، سر در کالبد، اصل دین، نشانه ایمان، سمای دین، پایه دین، سنگ بنای اسلام، بهترین دستور، روشنی چشم پیامبر(ص)، نخستین واجب الهی، نخستین آموزش واجب، نخستین مورد بازخواست و... .

در فصل ششم، آیات و روایاتی ذکر شده که در آن‎ها، به برپاداشتن نماز، ترغیب شده است. از جمله آیه‎ای از سوره حج که خداوند در آن می‎فرماید: «همان کسانی که چون در زمین به آنان توانایی دهیم، نماز برپا می‎دارند و زکات می‎دهند و به کارهای پسندیده دستور می‎دهند و از کارهای ناپسند بازمی‎دارند...» .

آیات و روایاتی که بر مواظبت بر نماز تأکید دارند، در فصل هفتم آمده است. در روایتی در این فصل، پیامبر(ص) نماز را به پیمانه و ترازو تشبیه کرده و فرموده‎اند: «نماز، پیمانه یا ترازو است؛ هرکس تمام بیاورد، تمامش می‎دهند و هرکس کم گذارد، می‎دانید که خداوند درباره کم‎فروشان چه نازل کرده است».

در فصل هشتم، چهار روایت ذکر شده که به وقت نمازهای یومیه، اشاره کرده و محدوده زمانی آن‎ها را مشخص کرده‎اند.

در فصل نهم، با روایاتی آشنا خواهیم شد که بر مواظبت بر وقت‎های نماز، تأکید دارند. از جمله در روایتی از پیامبر(ص) آمده است که: «هرکس نمازش را عمدا ترک کند، دینش را نابود کرده است و هرکس در وقتش نخواند، در «ویل» داخل می‎شود که دره‎ای در جهنم است».

در فصل دهم، آیات و روایاتی آمده است که به واداشتن خانواده به نماز، فرمان داده‎اند. در روایتی از حضرت علی(ع) چنین آمده است که پیامبر(ص) با خواندن نماز، خود را به رنج می‎افکند، باآنکه مژده بهشت شنیده بود؛ چون خداوند فرموده بود: «خانوده‎ات را به نماز فرمان ده و خود بر آن شکیبا باش».

عنوان فصول دیگر، به‎ترتیب عبارت است از: فضیلت نمازگزار؛ حدود نماز؛ آداب نماز؛ تکبیر و آداب آن؛ رکوع، سجده و آداب آن‎ها؛ آداب برخاستن از سجده؛ قنوت، تشهد، سلام و آداب آن‎ها؛ کلیات آداب نماز؛ آنچه شایسته نمازگزار نیست؛ بیم دادن از سبک شمردن نماز و تباه کردن آن؛ آثار نماز؛ آثار نماز نخواندن؛ کیفر ترک نماز؛ حقیقت نماز؛ اسباب و موانع پذیرش آن؛ فضیلت ذکر و دعا پس از نماز؛ آنچه پس از نماز شایسته است؛ دعاهای روایت‎شده در پی نماز؛ فضیلت انتظار نماز؛ روش اهل‎بیت(ع) در نماز؛ فرادا یا جماعت و قضای نماز.

وضعیت کتاب

«فهرست‎ آیات»، « فهرست نام‎های پیامبران، امامان و فرشتگان»، « فهرست اشخاص»، « فهرست فرقه‎ها و مذهب‎ها»، « فهرست گروه‎ها و قبیله‎ها»، « فهرست شهرها و مکان‎ها»، «نشانی‎ها و پی‎نوشت‎ها»، «فهرست منابع تحقیق» و «فهرست مطالب»، در انتهای کتاب آمده است.

در پاورقی‎ها، توضیحاتی پیرامون برخی از کلمات و مطالب کتاب، ذکر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.