الجوهر الثمين في تفسير الكتاب المبين

الجوهر الثمين في تفسير الكتاب المبين

نام کتاب	الجوهر الثمين في تفسير الكتاب المبين
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	شبر، عبدالله (نويسنده) بحر العلوم، محمد (مقدمه نويس)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏97‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏2‎‏ج‎‏9
موضوع	تفاسیر شیعه - قرن 13ق.
ناشر	شرکة مکتبة الالفين
مکان نشر	کویت - کویت
سال نشر	1407 هـ.ق یا 1986 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE1998AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

الجوهر الثمين في تفسير القرآن المبين، به زبان عربى، اثر سيد عبدالله شبر، متعلق به قرن 13ق، مجموعه‌اى تفسيرى از كل آيات قرآن كريم است.

ساختار

كتاب، در شش جلد، تدوين شده است و تفسير سوره‌ها در مجلدات شش‌گانه آن، به ترتيب، به شكل زير است:

1. از آغاز قرآن تا پايان سوره آل عمران؛
2. از آغاز سوره نساء تا پايان سوره اعراف؛
3. از آغاز سوره انفال تا پايان سوره نحل؛
4. از آغاز سوره اسراء تا پايان سوره نمل؛
5. از آغاز سوره قصص تا پايان سوره جاثيه؛
6. از آغاز سوره احقاف تا پايان قرآن.

نويسنده، در اين مجموعه، روى‌كردى ادبى، بلاغى و لغوى به آيات داشته و با شرح لغات، اصطلاحات و عبارات آيات، سعى در تبيين مفهوم آيه دارد. وى، از روايات تفسيرى نيز در تفسير آيات كمك گرفته و به‌صورت شرح مزجى به توضيح مفاد و مندرجات آيات پرداخته است. در داخل پرانتز آيات مورد نظر و در بيرون آن مفهوم آيات بيان شده است.

گزارش محتوا

مؤلف، ابتدا، از جايگاه نزول سوره سخن مى‌گويد و پس از آن، با اشاره‌اى به شماره آيات سوره و اختلاف موجود در آن، قسمتى از سوره را انتخاب كرده، اول آيات را ذكر مى‌كند و سپس به تفسير آنها مى‌پردازد. در تفسير آيات، ابتدا، ثواب قرائت است و بعد از آن تشريح و تبيين جمله‌ها و غالبا با اتكاء به روايات و برخى از اقوال مفسران.

در نقل اقوال مفسران، توجهى شايسته است به اقوال تمام مفسران شيعه و سنى، متقدم و متأخر، گاهى با نقد و تحليل و گاه صرفا با نقل و اشاره. مسائل عقيدتى، بسيار خلاصه و فشرده آمده است تا جايى كه از محدوده توضيح آيات بيرون نرود. نقل قصص و تاريخ، به تفصيل نيست و آنچه آمده، غالبا بدون نقد و تحليل است، با انتخابى شايسته. به قرائت‌هاى مختلف در آيات، توجه شده و با توجيه معانى انتخاب شده، غالبا به استدلال و توجيه پرداخته است و اين همه با نثرى روان، روشن و رسا بيان شده است و اين، شيوه تفسيرى مؤلف است كه پس از اين، به آن اشاره‌اى خواهيم داشت.

دكتر سيد محمد بحر العلوم، در ضمن مقدمه مفصل و سودمند خود براين تفسير، درباره آن نوشته‌اند:

در چهارچوپ جريان تفسيرنگارى شيعى، در روشن تفسيرى، پس از «مجمع البيان»، اين تفسير را مى‌توان حلقه مفقوده‌اى دانست كه در جمع بين جنبه‌هاى عقلانى در تفسير و تلاش براى دست يافتن به روشى سهل و آسان در تعبير و عرضه مطالب، همت ورزيده است. در نگارش و تبيين مطالب، توضيح روشن و رسا، نثر روان و استوار محدود ساختن مطالب در محدوده روشن‌گرى پيرامون آيات و پرهيز از «اطناب ممل» و «ايجاز مخل»، دقت شايسته در انتخاب روايت و منقولات و... از جمله ويژگى‌هاى برجسته اين تفسير است. اين تفسير، تفسير متوسط مؤلف است؛ از تفسير «الوجيز» وى، گسترده‌تر است و از «صفوة التفاسير»، كوچك‌تر و خلاصه‌تر.

وضعيت كتاب

در پايان هر جلد از اين تفسير، فهرست محتويات آن جلد ذكر شده است.

در پاورقى نيز برخى از عبارات مغلق توضيح داده شده است.

آقاى دكتر سيد محمد بحر العلوم، بر اين تفسير، مقدمه‌اى نوشته‌اند مفصل و سودمند و در ضمن آن، از تفسير و مفسران شيعه، ميراث تفسيرى شيعه و گستردگى آن، زندگانى مؤلف و آثار وى، اشاره‌اى به تفسير «الجوهر الثمين» و روش تفسيرى مؤلف و... سخن گفته است.

منابع

متن و مقدمه كتاب.

پیوندها

مطالعه کتاب الجوهر الثمين في تفسير الكتاب المبين در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور