الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده اول

الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة

الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة

الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة، تأليف صدرالدين محمد شيرازى (متوفى 1050ق)، معروف به ملا صدرا يا صدرالمتألهين، دوره كامل فلسفه صدرايى (حكمت متعاليه) به زبان عربى است.

اين نسخه از كتاب، پس از تصحيح چاپ‌هاى گذشته، با افزودن تعليقه‌هاى حكيم سبزوارى، علامه طباطبايى، آقا على مدرس زنوزى و ديگران به چاپ رسيده است. علامه محمدرضا مظفر (متوفى 1383ق) بر اين كتاب مقدمه نوشته است.

در ابتداى كتاب، سه مقدمه به قلم محمدرضا مظفر، ناشرين و مؤلف آمده است. متن اثر مشتمل بر 4 سفر است كه در نه جلد تنظيم شده است. هريك از اسفار در ضمن چند «مرحله، فن، موقف يا باب» مشتمل بر فصولى بيان شده است. در صدر صفحه متن اسفار و در ذيل آن تعليقه‌هاى تعدادى از فلاسفه بزرگ ذكر شده است. برخى از اساتيد تنها بر بخشى از كتاب تعليقه زده‌اند؛ مثلاً آقا على مدرس و مولى محمد اسماعيل خواجوى تنها بر سفر نفس تعليقه زده‌اند..

ساختار كتب حكمت متعاليه، با ساختار آثار فلسفى مشائى و اشراقى تفاوت اساسى دارد. برخلاف متون مشائى، در متون حكمت متعاليه از رياضيات و طبيعيات بحث نمى‌شود. اگرچه ملا صدرا در جلد پنجم اسفار به‌اختصار گريزى به طبيعيات زده است، اما اين مباحث نه به‌نحو مستقل، بلكه صرفاً به‌مناسبت بحث از مراتب كلى وجود طرح گرديده است. پيش از ملاصدرا، مبحث نفس جزئى از مباحث طبيعيات را تشكيل مى‌داد، اما وى آن را از طبيعيات جدا كرده و به مباحث الهيات به معنى اخص ملحق ساخته است. سير مباحث فلسفى در اين كتاب چنان است كه گويى همه مجلدات آن به‌مثابه مقدمه‌اى براى دو جلد آخر؛ يعنى هشتم و نهم در نظر گرفته شده‌اند كه به ترتيب به دو مبحث «معرفة النفس» و «معاد» اختصاص دارند ..

ادامه