شرح الكفراوي علی متن الآجرومية بحاشية الحامدي

شرح الکفراوي علي متن الآجرومية بحاشية الحامدي

نام کتاب	شرح الکفراوي علي متن الآجرومية بحاشية الحامدي
نام های دیگر کتاب	بحاشیه الحامدی متن الآجرومیه
پدیدآورندگان	ابن‌ آجروم‌، محمد بن‌ محمد (نويسنده) کفراوی، حسن بن علی (شارح) حامدی مالکی، اسماعیل بن موسی (حاشيه نويس) جندی، عبد الکریم سامی (محقق)
زبان	عربی
کد کنگره
موضوع
ناشر	دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1202 هـ.ق
کد اتوماسیون	20654

«شرح الكفراوي على متن الآجرومية»، اثر علامه شيخ حسن بن على الكفراوى الازهرى (متوفى 1303ق)، شرح و توضيح كتاب «المقدمة الأجرومية في مبادىء علم العربية»، اثر محمد بن محمد بن داود الصنهاجى بن آجروم فاسى مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1272ق، نوشته شده است.

كتاب با حاشيه علامه شيخ اسماعيل بن موسى الحامدى (متوفى 1316ق) و تحقيق عبدالكريم سامى الجندى به زيور طبع آراسته گرديده است.

«الأجرومية» كه آن را «جرومية» نيز مى‌گويند، از مهم‌ترين تأليفات تعليمى تراث نحوى شمرده شده كه به روش و اسلوبى سهل و آسان و به‌دور از حشو، تعقيدات و امثله ملال‌آور نوشته شده و لذا مثال‌هاى به‌كاررفته در آن، اندك و غالبا غير شاذ مى‌باشد (مجدى ابراهيم، يوسف، ص 348).

از جمله ويژگى‌هاى اين اثر، عبارت است از: تعليمى بودن كه در عين مفيد و كارآمد بودن، كم‌حجم نيز مى‌باشد؛ جمع بين تمام ابواب نحو و خالى بودن از مباحث صرفى و عرضه آن به طريق سهل و واضح و همچنين استفاده از امثله سهل و آسان كه درك آن‌ها قريب به ذهن بوده و باعث فهم سريع مباحث به‌وسيله نوآموزان شده و درعين‌حال، عدم كاربرد امثله شاذ و خلاف قاعده (همان، ص 349).

اصل كتاب فاقد مقدمه مى‌باشد و مباحث از كلام و اقسام آن آغاز گرديده و مطالب در پنج باب اعراب، افعال، مرفوعات، منصوبات و مجرورات تنظيم و بدين ترتيب تمام مباحث نحو در آن گنجانده شده و موضوعات متشابه در يك باب جا گرفته است. اما در شرح حاضر، كتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در بيست و چهار باب قرار دارد.

در مقدمه پس از اشاره به شرح‌هاى مختلفى كه بر كتاب «الأجرومية» نوشته شده، به ترتيب مطالب زير، مطرح گرديده است: زندگى‌نامه علامه صنهاجى (صاحب كتاب)، علامه كفراوى (صاحب شرح) و شيخ الحامدى (صاحب حاشيه) (مقدمه محقق، ص 3).

محقق در ابتداى كتاب، متن اصلى «الأجرومية» را آورده و پس از آن، شرح الكفراوى را به همراه حواشى الحامدى ذكر كرده است.

اين شرح به‌صورت غير مزجى است. در هر مبحث، بخشى از عبارت مصنف ذكر شده، آنگاه قسمت‌هاى مختلف آن، درحالى‌كه درون پرانتز قرار گرفته و مسبوق به «قوله» گرديده، شرح داده شده است. در هر صفحه، حواشى حامدى در شرح و بررسى قسمت‌هاى مختلف كلام شارح (درحالى‌كه قسمت مورد نظر در پرانتز نهاده شده و «قوله» قبل از آن ذكر گرديده است)، به فاصله يك خط تيره قرار گرفته است.

فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن كتاب.

2. مجدى ابراهيم، يوسف «كتاب الأجرومية في النحو لابن آجروم (ت 723ق) دراسة و تعليق»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: ادبيات و زبان‌ها، «علوم اللغة»، المجلد الثامن، 2005، العدد 2 (25 صفحه، از 347 تا 371).

پیوندها

مطالعه کتاب شرح الکفراوي علي متن الآجرومية بحاشية الحامدي در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور