ابوالفتوح رازی، حسین بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابو ' به 'ابو'
جز (جایگزینی متن - 'عماد الدين' به 'عمادالدين')
جز (جایگزینی متن - 'ابو ' به 'ابو')
خط ۵۷: خط ۵۷:
جدّ ابوالفتوح، محمّد بن احمد نيشابورى صاحب کتاب«روضة الزهراء»و عموى پدرش، شيخ عبدالرحمن صاحب کتاب سفينة النجاة، از دانشمندان برجستۀ شيعى بوده‌اند.پسرش، شيخ تاج الدين محمّد و خواهر زادۀ وى، فخر الدين احمد،نيز از علماى عصر خود به شمار مى‌آمدند.ملاحظه مى‌شود،چهره‌هاى برجستۀ خاندان ابوالفتوح رازى از تاريخ صدر اسلام تا كنون،همانند ستارگان فروزان،در آسمان علم، تقوا و فضيلت پرتو افشانى مى‌كنند.
جدّ ابوالفتوح، محمّد بن احمد نيشابورى صاحب کتاب«روضة الزهراء»و عموى پدرش، شيخ عبدالرحمن صاحب کتاب سفينة النجاة، از دانشمندان برجستۀ شيعى بوده‌اند.پسرش، شيخ تاج الدين محمّد و خواهر زادۀ وى، فخر الدين احمد،نيز از علماى عصر خود به شمار مى‌آمدند.ملاحظه مى‌شود،چهره‌هاى برجستۀ خاندان ابوالفتوح رازى از تاريخ صدر اسلام تا كنون،همانند ستارگان فروزان،در آسمان علم، تقوا و فضيلت پرتو افشانى مى‌كنند.


علاّمه سيّد محسن امين در مورد خاندان ابوالفتوح، مى‌نويسد: «وى(ابو الفتوح)و پسرش تاج الدين محمّد و پدرش على بن محمّد و جدّش و جدّ اعلاى وى، شيخ ابوبكر احمد و عموى بزرگش شيخ عبدالرحمن بن ابى بكر،همه از دانشمندان نامدار اماميه مى‌باشند.و خلاصه، اين سلسلۀ معروف در ميان علماى شيعه،جايگاه ويژه‌اى داشته‌اند و تأليفات پر بار و کتاب‌هاى متعددى را از خود به يادگار گذاشته‌اند.»
علاّمه سيّد محسن امين در مورد خاندان ابوالفتوح، مى‌نويسد: «وى(ابوالفتوح)و پسرش تاج الدين محمّد و پدرش على بن محمّد و جدّش و جدّ اعلاى وى، شيخ ابوبكر احمد و عموى بزرگش شيخ عبدالرحمن بن ابى بكر،همه از دانشمندان نامدار اماميه مى‌باشند.و خلاصه، اين سلسلۀ معروف در ميان علماى شيعه،جايگاه ويژه‌اى داشته‌اند و تأليفات پر بار و کتاب‌هاى متعددى را از خود به يادگار گذاشته‌اند.»


قاضى نور اللّه شوشترى نيز در مورد جلالت خاندان ابوالفتوح رازى، مى‌گويد: «او از خاندان جلالت و فضيلت است و از ذريّۀ بديل بن ورقاء خزاعى،كه از ياران خاص پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله بوده است.اساسا قبيلۀ خزاعه در طول تاريخ، از شيعيان خالص اهل بيت عليهم السّلام بوده‌اند.»
قاضى نور اللّه شوشترى نيز در مورد جلالت خاندان ابوالفتوح رازى، مى‌گويد: «او از خاندان جلالت و فضيلت است و از ذريّۀ بديل بن ورقاء خزاعى،كه از ياران خاص پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله بوده است.اساسا قبيلۀ خزاعه در طول تاريخ، از شيعيان خالص اهل بيت عليهم السّلام بوده‌اند.»
خط ۷۲: خط ۷۲:
# شيخ ابوعلى حسن بن محمّد طوسى، (فرزند [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]])؛وى يكى از استادان مبرّز ابوالفتوح است.او را مفيد ثانى نيز مى‌گفتند، ابوالفتوح قبل از سال 500 ق.در عراق به محضر وى رسيده است.
# شيخ ابوعلى حسن بن محمّد طوسى، (فرزند [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]])؛وى يكى از استادان مبرّز ابوالفتوح است.او را مفيد ثانى نيز مى‌گفتند، ابوالفتوح قبل از سال 500 ق.در عراق به محضر وى رسيده است.
# قاضى عمادالدين حسن بن محمّد استر آبادى؛وى كه قاضى رى بود، از استادان ابن شهر آشوب و شيخ منتجب الدين نيز محسوب مى‌شود.
# قاضى عمادالدين حسن بن محمّد استر آبادى؛وى كه قاضى رى بود، از استادان ابن شهر آشوب و شيخ منتجب الدين نيز محسوب مى‌شود.
# ابوالقاسم [[زمخشری، محمود بن عمر|محمود بن عمر زمخشرى]]، معروف به جار اللّه(538-467 ق.)؛وى استاد غير شيعى ابوالفتوح به شمار مى‌آيد.و مؤلف تفسير معروف كشّاف است و از مذهب حنفى معتزلى پيروى مى‌كرده است.ابو الفتوح در تفسير آيۀ '''الّذى جعل لكم من الشّجر الاخضر نارا'''از زمخشرى به عنوان استاد خود ياد كرده است. البته ابوالفتوح در تفسير خود از تفسير«كشّاف» زمخشرى مطلبى نقل نكرده است. زيرا تفاسير«ابو الفتوح»،«الكشاف»و«مجمع البيان»تقريبا در يك زمان تأليف شده‌اند.
# ابوالقاسم [[زمخشری، محمود بن عمر|محمود بن عمر زمخشرى]]، معروف به جار اللّه(538-467 ق.)؛وى استاد غير شيعى ابوالفتوح به شمار مى‌آيد.و مؤلف تفسير معروف كشّاف است و از مذهب حنفى معتزلى پيروى مى‌كرده است.ابوالفتوح در تفسير آيۀ '''الّذى جعل لكم من الشّجر الاخضر نارا'''از زمخشرى به عنوان استاد خود ياد كرده است. البته ابوالفتوح در تفسير خود از تفسير«كشّاف» زمخشرى مطلبى نقل نكرده است. زيرا تفاسير«ابوالفتوح»،«الكشاف»و«مجمع البيان»تقريبا در يك زمان تأليف شده‌اند.


==شاگردان==
==شاگردان==
خط ۷۸: خط ۷۸:
اين دانشمند گرانمايه بعد از تحصيل علوم مختلف، اندوخته‌هاى علمى خود را با اخلاص تمام به مشتاقان معارف عرضه نموده است؛از جملۀ دانش اندوزان مكتب وى افراد زير مى‌باشند:
اين دانشمند گرانمايه بعد از تحصيل علوم مختلف، اندوخته‌هاى علمى خود را با اخلاص تمام به مشتاقان معارف عرضه نموده است؛از جملۀ دانش اندوزان مكتب وى افراد زير مى‌باشند:
#شيخ رشيد الدين محمّد بن شهر آشوب مازندرانى(489-588 ق.)؛ وى در علوم فقه، حديث، تفسير، ادب،شعر و رجال، اطلاعات وسيعى داشته و جامع كمالات،هنرها، و فضيلت‌هاست؛بدين جهت،حتى از سوى مخالفان و بيگانگان نيز مورد احترام و تعظيم بوده است.ابن شهر آشوب در سفرهاى علمى خويش، به شهر رى وارد شده و مدتى از ابوالفتوح رازى استفاده كرده است.وى در کتاب«معالم العلما»از استاد خود چنين ياد مى‌كند:<br/>«استاد من،شيخ ابوالفتوح بن على رازى، دانشمند گرانمايه‌اى است كه کتاب شرح شهاب و روح الجنان در تفسير قرآن را نوشته است.اين تفسير به زبان فارسى است امّا بى نظير و شگفت انگيز مى‌باشد.
#شيخ رشيد الدين محمّد بن شهر آشوب مازندرانى(489-588 ق.)؛ وى در علوم فقه، حديث، تفسير، ادب،شعر و رجال، اطلاعات وسيعى داشته و جامع كمالات،هنرها، و فضيلت‌هاست؛بدين جهت،حتى از سوى مخالفان و بيگانگان نيز مورد احترام و تعظيم بوده است.ابن شهر آشوب در سفرهاى علمى خويش، به شهر رى وارد شده و مدتى از ابوالفتوح رازى استفاده كرده است.وى در کتاب«معالم العلما»از استاد خود چنين ياد مى‌كند:<br/>«استاد من،شيخ ابوالفتوح بن على رازى، دانشمند گرانمايه‌اى است كه کتاب شرح شهاب و روح الجنان در تفسير قرآن را نوشته است.اين تفسير به زبان فارسى است امّا بى نظير و شگفت انگيز مى‌باشد.
# شيخ منتجب الدين على بن بابويه رازى؛ وى از دانشمندان بلند پايه و از نويسندگان پر مايۀ قرن ششم هجرى، و از نوادگان برادر [[شيخ صدوق]] مى‌باشد.منتجب الدين با تأليف مشهورترين اثر خود به نام«فهرست علماى شيعه»،حقّ بزرگى را بر گردن پيروان اين مذهب گذاشته و به اين وسيله،نام نيك گروهى از برجستگان علماى شيعه و زعماى اسلام را در صفحۀ روزگار زنده نگه داشت، تا آن جايى كه تمام شخصيت نگاران و تراجم نويسان ممتاز، بعد از قرن ششم هجرى، از کتاب«فهرست»وى كمال بهره را برده‌اند.<br/>منتجب الدين در«فهرست»خود، بارها از استادش تجليل به عمل آورده است.وى در بخشى از کتاب خود استادش را چنين مى‌ستايد:<br/>«استاد و پيشواى شيعيان، ابو الفتوح حسين بن على بن محمّد خزاعى رازى،دانشمندى مفسّر و واعظى پارسا بود.وى داراى آثار متعددى است كه از جمله آن‌ها، تفسير روض الجنان در تفسير قرآن و کتاب روح الاحباب در شرح شهاب است.من هر دو کتاب را بر اين استادم قرائت كرده‌ام.»
# شيخ منتجب الدين على بن بابويه رازى؛ وى از دانشمندان بلند پايه و از نويسندگان پر مايۀ قرن ششم هجرى، و از نوادگان برادر [[شيخ صدوق]] مى‌باشد.منتجب الدين با تأليف مشهورترين اثر خود به نام«فهرست علماى شيعه»،حقّ بزرگى را بر گردن پيروان اين مذهب گذاشته و به اين وسيله،نام نيك گروهى از برجستگان علماى شيعه و زعماى اسلام را در صفحۀ روزگار زنده نگه داشت، تا آن جايى كه تمام شخصيت نگاران و تراجم نويسان ممتاز، بعد از قرن ششم هجرى، از کتاب«فهرست»وى كمال بهره را برده‌اند.<br/>منتجب الدين در«فهرست»خود، بارها از استادش تجليل به عمل آورده است.وى در بخشى از کتاب خود استادش را چنين مى‌ستايد:<br/>«استاد و پيشواى شيعيان، ابوالفتوح حسين بن على بن محمّد خزاعى رازى،دانشمندى مفسّر و واعظى پارسا بود.وى داراى آثار متعددى است كه از جمله آن‌ها، تفسير روض الجنان در تفسير قرآن و کتاب روح الاحباب در شرح شهاب است.من هر دو کتاب را بر اين استادم قرائت كرده‌ام.»
# شيخ عبداللّه بن حمزه طوسى معروف به ابن حمزۀ فقيه؛ وى از شاگردان ممتاز ابوالفتوح به شمار مى‌رود.کتاب«الوافى بكلام المثبت و النافى»از تأليفات اين فقيه است. لازم به ذكر است، اين سه نفر از استاد خويش اجازۀ روايتى نيز داشته‌اند.
# شيخ عبداللّه بن حمزه طوسى معروف به ابن حمزۀ فقيه؛ وى از شاگردان ممتاز ابوالفتوح به شمار مى‌رود.کتاب«الوافى بكلام المثبت و النافى»از تأليفات اين فقيه است. لازم به ذكر است، اين سه نفر از استاد خويش اجازۀ روايتى نيز داشته‌اند.
# سيّد شريف عزّ الدين«شرفشاه افطسى نيشابورى؛ او داراى کتابى به نام«النظم و النثر الرائق»مى‌باشد.و آرامگاهش در نجف است.
# سيّد شريف عزّ الدين«شرفشاه افطسى نيشابورى؛ او داراى کتابى به نام«النظم و النثر الرائق»مى‌باشد.و آرامگاهش در نجف است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش