۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - '،ت' به '، ت') |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==کسب علم و دانش== | ==کسب علم و دانش== | ||
وى پس از گذراندن دوران كودكى و نوجوانى،به تحصيل علوم رايج عصر خويش پرداخته و در اثر ذوق و استعداد سرشار و كوشش مداوم،در فراگيرى دانش در اندك زمانى سرآمد دانشمندان عصر خود در علم | وى پس از گذراندن دوران كودكى و نوجوانى،به تحصيل علوم رايج عصر خويش پرداخته و در اثر ذوق و استعداد سرشار و كوشش مداوم،در فراگيرى دانش در اندك زمانى سرآمد دانشمندان عصر خود در علم كلام،فقه،ادب، تفسير و وعظ و خطابه گرديد و به عنوان دانشورى بى بديل مطرح شد. | ||
==خاندان فضل و تقوا== | ==خاندان فضل و تقوا== | ||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
اين دانشمند گرانمايه بعد از تحصيل علوم مختلف،اندوختههاى علمى خود را با اخلاص تمام به مشتاقان معارف عرضه نموده است؛از جملۀ دانش اندوزان مكتب وى افراد زير مىباشند: | اين دانشمند گرانمايه بعد از تحصيل علوم مختلف،اندوختههاى علمى خود را با اخلاص تمام به مشتاقان معارف عرضه نموده است؛از جملۀ دانش اندوزان مكتب وى افراد زير مىباشند: | ||
#شيخ رشيد الدين محمّد بن شهر آشوب مازندرانى(489-588 ق.)؛ وى در علوم فقه، | #شيخ رشيد الدين محمّد بن شهر آشوب مازندرانى(489-588 ق.)؛ وى در علوم فقه، حديث، تفسير،ادب،شعر و رجال،اطلاعات وسيعى داشته و جامع كمالات،هنرها،و فضيلتهاست؛بدين جهت،حتى از سوى مخالفان و بيگانگان نيز مورد احترام و تعظيم بوده است.ابن شهر آشوب در سفرهاى علمى خويش، به شهر رى وارد شده و مدتى از ابوالفتوح رازى استفاده كرده است.وى در کتاب«معالم العلما»از استاد خود چنين ياد مىكند:<br/>«استاد من،شيخ ابوالفتوح بن على رازى، دانشمند گرانمايهاى است كه کتاب شرح شهاب و روح الجنان در تفسير قرآن را نوشته است.اين تفسير به زبان فارسى است امّا بى نظير و شگفت انگيز مىباشد. | ||
# شيخ منتجب الدين على بن بابويه رازى؛ وى از دانشمندان بلند پايه و از نويسندگان پر مايۀ قرن ششم هجرى،و از نوادگان برادر [[شيخ صدوق]] مىباشد.منتجب الدين با تأليف مشهورترين اثر خود به نام«فهرست علماى شيعه»،حقّ بزرگى را بر گردن پيروان اين مذهب گذاشته و به اين وسيله،نام نيك گروهى از برجستگان علماى شيعه و زعماى اسلام را در صفحۀ روزگار زنده نگه | # شيخ منتجب الدين على بن بابويه رازى؛ وى از دانشمندان بلند پايه و از نويسندگان پر مايۀ قرن ششم هجرى،و از نوادگان برادر [[شيخ صدوق]] مىباشد.منتجب الدين با تأليف مشهورترين اثر خود به نام«فهرست علماى شيعه»،حقّ بزرگى را بر گردن پيروان اين مذهب گذاشته و به اين وسيله،نام نيك گروهى از برجستگان علماى شيعه و زعماى اسلام را در صفحۀ روزگار زنده نگه داشت، تا آن جايى كه تمام شخصيت نگاران و تراجم نويسان ممتاز،بعد از قرن ششم هجرى،از کتاب«فهرست»وى كمال بهره را بردهاند.<br/>منتجب الدين در«فهرست»خود،بارها از استادش تجليل به عمل آورده است.وى در بخشى از کتاب خود استادش را چنين مىستايد:<br/>«استاد و پيشواى شيعيان،ابو الفتوح حسين بن على بن محمّد خزاعى رازى،دانشمندى مفسّر و واعظى پارسا بود.وى داراى آثار متعددى است كه از جمله آنها، تفسير روض الجنان در تفسير قرآن و کتاب روح الاحباب در شرح شهاب است.من هر دو کتاب را بر اين استادم قرائت كردهام.» | ||
# شيخ عبداللّه بن حمزه طوسى معروف به ابن حمزۀ فقيه؛ وى از شاگردان ممتاز ابوالفتوح به شمار مىرود.کتاب«الوافى بكلام المثبت و النافى»از تأليفات اين فقيه است. لازم به ذكر است،اين سه نفر از استاد خويش اجازۀ روايتى نيز داشتهاند. | # شيخ عبداللّه بن حمزه طوسى معروف به ابن حمزۀ فقيه؛ وى از شاگردان ممتاز ابوالفتوح به شمار مىرود.کتاب«الوافى بكلام المثبت و النافى»از تأليفات اين فقيه است. لازم به ذكر است،اين سه نفر از استاد خويش اجازۀ روايتى نيز داشتهاند. | ||
# سيّد شريف عزّ الدين«شرفشاه افطسى نيشابورى؛ او داراى کتابى به نام«النظم و النثر الرائق»مىباشد.و آرامگاهش در نجف است. | # سيّد شريف عزّ الدين«شرفشاه افطسى نيشابورى؛ او داراى کتابى به نام«النظم و النثر الرائق»مىباشد.و آرامگاهش در نجف است. | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
# تفسير روض الجنان<br/>اين کتاب-كه معروفترين اثر شيخ ابوالفتوح رازى است-از جهت فصاحت لفظ و پردازش | # تفسير روض الجنان<br/>اين کتاب-كه معروفترين اثر شيخ ابوالفتوح رازى است-از جهت فصاحت لفظ و پردازش عبارت، توجه به نكات مناسب تفسيرى، ترجمهى دقيق آيات،آزاد انديشى در بهره گيرى از روايات مخالف و موافق،نقل اقوال مختلف و گزينش مناسبترين آن و دفاع منطقى و به جا از مذهب شيعه،بر همهى تفاسير فارسى تشيّع برترى دارد.با اين كه مؤلّف اصالتا از نژاد عرب مىباشد، اما در اثر زندگى و سكونت دراز مدت در ايران،در زبان فارسى تبحّر كامل يافته و اين يادگار جاويدان فارسى را آفريده است.<br/>اين اثر گرانسنگ و كهن شيعى،يكى از بزرگترين يادگارهاى نثر فصيح ادب فارسى است.اين حقيقت را مىتوان در نگارش روان و شيرينى بيان ابوالفتوح به نظاره نشست.با اين كه بيش از 800 سال از زمان تأليف آن مىگذرد امّا فارسى زبانان امروزى هم به راحتى مىتوانند اكثر واژهها و عبارات آن را بفهمند.<br/>تفسير«روض الجنان»،شاخصترين اثر اين دانشمند پارساى شيعى است كه از مهمترين منابع تفاسير شيعه و سنى،به شمار مىآيد.اين تفسير از ارزشمندترين و قديمىترين آثار شيعى به زبان فارسى است كه موضوعات اخلاقى،فقهى، تفسيرى،ادبى و تاريخى را در توضيح و تفسير آيات الهى مورد بحث قرار داده و به همين جهت، مورد استفاده فقها،محدّثان و مشتاقان علم و ادب قرار گرفته است. | ||
# مناظرۀ حسنيّه؛<br/>مناظرۀ دخترى است تحصيل كرده به نام حسنيه،معاصر هارون الرشيد. اين کتاب به زبان فارسى و در ردّ اهل سنّت نوشته شده و بارها همراه حلية المتقين علاّمه مجلسى و يا مستقل چاپ شده است. | # مناظرۀ حسنيّه؛<br/>مناظرۀ دخترى است تحصيل كرده به نام حسنيه،معاصر هارون الرشيد. اين کتاب به زبان فارسى و در ردّ اهل سنّت نوشته شده و بارها همراه حلية المتقين علاّمه مجلسى و يا مستقل چاپ شده است. | ||
# روح الاحباب و روح الالباب فى شرحالشهاب<br/>شرحى است بر شهاب الاخبار از قاضى قضاعى شافعى و موضوع آن،در حكم و امثال است.اين کتاب يكى از مدارك [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]] است. | # روح الاحباب و روح الالباب فى شرحالشهاب<br/>شرحى است بر شهاب الاخبار از قاضى قضاعى شافعى و موضوع آن،در حكم و امثال است.اين کتاب يكى از مدارك [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]] است. | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
# علاّمه شهيد قاضى نور اللّه شوشترى در کتاب «مجالس المؤمنين»در مورد ابوالفتوح مىنويسد:<br/>نشانههاى فضل و كمال و تلاشهاى نيكوى وى در تفسير کتاب خداوند و باطل نمودن شبهات و ترديدهاى مخالفين،از نكات بارزى است كه در زندگى اين مرد به چشم مىخورد و هر كه تفسير مشهور وى را ملاحظه كند،به اين حقيقت پى مىبرد. از تفسير وزين وى چنين بر مىآيد كه او معاصر صاحب كشّاف بوده و بعضى از ابيات آن را ديده است؛امّا اصل کتاب كشّاف را بعد از تأليف، مشاهده نكرده است. | # علاّمه شهيد قاضى نور اللّه شوشترى در کتاب «مجالس المؤمنين»در مورد ابوالفتوح مىنويسد:<br/>نشانههاى فضل و كمال و تلاشهاى نيكوى وى در تفسير کتاب خداوند و باطل نمودن شبهات و ترديدهاى مخالفين،از نكات بارزى است كه در زندگى اين مرد به چشم مىخورد و هر كه تفسير مشهور وى را ملاحظه كند،به اين حقيقت پى مىبرد. از تفسير وزين وى چنين بر مىآيد كه او معاصر صاحب كشّاف بوده و بعضى از ابيات آن را ديده است؛امّا اصل کتاب كشّاف را بعد از تأليف، مشاهده نكرده است. | ||
# ميرزا محمّد باقر خوانسارى،شخصيت نگار معروف شيعى:<br/>حسين بن على خزاعى معروف به شيخ ابوالفتوح رازى،مؤلف تفسير مشهور فارسى،از دانشمندان شناخته شدهى تفسير و علم كلام است. او از ماهرترين و بزرگترين علماى ادب و از راويان سرشناس علم حديث مىباشد. | # ميرزا محمّد باقر خوانسارى،شخصيت نگار معروف شيعى:<br/>حسين بن على خزاعى معروف به شيخ ابوالفتوح رازى،مؤلف تفسير مشهور فارسى،از دانشمندان شناخته شدهى تفسير و علم كلام است. او از ماهرترين و بزرگترين علماى ادب و از راويان سرشناس علم حديث مىباشد. | ||
# ميرزا حسين نورى،محدّث،فقيه،و رجال شناس متبحّر:<br/>استاد و پيشواى | # ميرزا حسين نورى،محدّث،فقيه،و رجال شناس متبحّر:<br/>استاد و پيشواى مفسّرين، ترجمان كلام الهى، جمال الدين ابوالفتوح حسين بن على خزاعى رازى،مشهور به ابوالفتوح رازى،دانشمندى فاضل،فقيهى مفسّر،و اديبى مطّلع بوده و در كسب علم به درجات كمال نايل شده بود.نسب شريف او به عبداللّه بن بديل بن ورقاء خزاعى،فرزند يكى از اصحاب رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله مىرسد. | ||
==رحلت== | ==رحلت== | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
از شيخ ابوالفتوح رازى دو فرزند دانشمند به يادگار ماند: | از شيخ ابوالفتوح رازى دو فرزند دانشمند به يادگار ماند: | ||
# تاج الدين محمّد رازى؛<br/>[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حرّ عاملى]] در مورد وى مىنويسد:استاد و پيشواى | # تاج الدين محمّد رازى؛<br/>[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حرّ عاملى]] در مورد وى مىنويسد:استاد و پيشواى مردم، تاج الدين محمّد فرزند ابوالفتوح رازى خزاعى،دانشمندى پارسا بوده است. | ||
#صدرالدين على رازى؛<br/>شيخ منتجب الدين بن بابويه از وى به عنوان يك عالم شيعى،در کتاب الفهرست خود،نام برده است. | #صدرالدين على رازى؛<br/>شيخ منتجب الدين بن بابويه از وى به عنوان يك عالم شيعى،در کتاب الفهرست خود،نام برده است. | ||
ویرایش