الاصطلام في الخلاف بين الأمامين الشافعي و أبي‌حنيفة
| الإصطلام فی الخلاف بین الإمامین الشافعی و أبی حنیفة رحمهما الله | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابوالمظفر سمعانی، منصور بن محمد (نويسنده) عمری، نایف بن نافع (محقق) |
| ناشر | دار المنار |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1412ق - 1413ق - 1416ق - 1417ق - 1992م - 1993م - 1995م - 1997م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | /ع۸الف۶ 169/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الاصطلام في الخلاف بين الأمامين الشافعي و أبي‌حنيفة رحمهماالله، اثر ابوالمظفر منصور بن محمد بن عبدالجبار بن احمد مروزى سمعانى (426-489ق)، از دانشمندان بزرگ اهل سنت در زمینه حدیث و تفسیر، کتابی است در بررسی اختلافات فقهی میان امام شافعی و ابوحنیفه و رد مطالب عنوان‌شده در «الأسرار في الأصول و الفروع» نوشته دبوسی، ابوزید عبدالله (عبیدالله) بن عمر بن عیسی بخاری، فقیه، اصولی و قاضی حنفی قرن چهارم و پنجم هجری و پاسخ به ادعاهای مطرح‌شده در آن، که با تحقیق نایف بن نافع عمری، منتشر شده است.
اثر حاضر، در میان کتب و آثار مشابه در میان علاقه‌مندان به این موضوع، ارزش علمی فراوانی دارد؛ زیرا متون زیادی برای استدلال و بحث در آن گنجانده شده است[۱].
کتاب تقریبا شامل 330 موضوع فقهی است. سمعانی در این کتاب، موضوعاتی را انتخاب کرده است که اختلاف شافعی و علمای حنفی، در آن مشهور و معروف است و به همه مواردی که دبوسی در «الأسرار» ذکر کرده، نپرداخته است، بلکه از هر باب فقهی که مورد بحث بوده، مسائلی را انتخاب کرده است[۲].
پیرامون علت تسمیه کتاب به این نام، نویسنده در مقدمه، چنین گفته است: «من آن را کتاب «الاصطلام» نام نهادم؛ زیرا در آن، سخنان مخالفان، نابود و ریشه‌کن شده است»؛ وجه تسمیه به این نام، به این دلیل است که کلمه اصطلام در زبان عربی، به معنای ریشه‌کن کردن است و «اصطلم القوم» به مردمی اطلاق می‌شود که نابود شده باشند و سمعانی با این کتاب، قصد داشته تا به‌واسطه قوت ادله نقلی و عقلی که به آنها استناد می‌کند، ادله‌ای را که مخالفین در مسائل مورد بحث، اقامه نموده‌اند، قطع و نابود سازد[۳].
مهم‌ترین ویژگی‌های سبک و روش نویسنده در کتاب را می‌توان در مؤلفه‌های زیر، خلاصه نمود:
- ذکر اقوال هر دو گروه.
- ذکر ادله شافعیه.
- ذکر استدلال مخالفین از کتاب‌های آنان، به‌ویژه از «الأسرار» و به همین دلیل است که عبارت: «هذا ما استدل به أبوزيد في أُسراره» و یا «قال أبوزيد...» در کتاب تکرار شده است.
- پاسخ دادن به این ادله و شواهد، با پاسخ‌های نقلی و عقلی، به‌صورت محکم و جامع[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.