روایتهای کهن فارسی: قصهها و حکایتها (با مروری بر تاریخچه روایتشناسی و نظریههای روایت)
روایتهای کهن فارسی: قصهها و حکایتها (با مروری بر تاریخچه روایتشناسی و نظریههای روایت) | |
---|---|
پدیدآوران | درپر، مریم (نویسنده) میرحسینی، مژگان (نویسنده) |
ناشر | تمدن علمی |
مکان نشر | تهران |
سال نشر | ۱۳۹۷ش |
شابک | 9-65-8127-600-978 |
موضوع | روایتگری -- تاریخ |
کد کنگره | PN۲۱۲/د۴/ر۹ |
روایتهای کهن فارسی: قصهها و حکایتها (با مروری بر تاریخچه روایتشناسی و نظریههای روایت) تألیف مریم درپر، مژگان میرحسینی؛ به همان نسبت که اندیشه و نگاه بشر تغییر کرد و دیگر در ظرف یک زمان و یک مکان خاص نگنجید، روایت او نیز از زندگی، از جهان و از خودش تغییر کرد و به تبع این تغییر، روایت شناسی هم از روایت شناسی کلاسیک و کهن، ارسطویی و ساختارگرایانه به روایت شناسی جهانهای موازی و ممکن رسید. نوشتار حاضر علاوه بر تعریف روایت و روایت شناسی، به ویژگیهای تمایزبخش متن روایی از دیگر متون اشاره کرده و سپس تاریخچهی روایت شناسی را به تفصیل در سه بخش مرور میکند. آنگاه به تعریف قصه و حکایت میپردازد و ویژگیهای هریک را بیان میکند. سخن از عناصر روایی و ساختاری آنها و توضیح دربارهی اصطلاحات خاص ادبیات روایی و معرفی متون روایی برجسته به ترتیب تاریخی و. ..از دیگر مطالبی است که در این اثر آمده است.
ساختار
کتاب از سه فصل تشکیل شده است.
فصل اول: مروری بر تاریخچه روایت شناسی
فصل دوم: قصه و حکایت
فصل سوم: متون روایی برجسته
گزارش کتاب
به همان نسبت که اندیشه و نگاه بشر تغییر کرد و دیگر در ظرف یک زمان و یک مکان خاص نگنجید، روایت او نیز از زندگی، از جهان و از خودش تغییر کرد و به تبع این تغییر، روایت شناسی هم از روایت شناسی کلاسیک و کهن، ارسطویی و ساختارگرایانه به روایت شناسی جهانهای موازی و ممکن رسید. در این راه پرپیچ و خم و درازی که روایت و روایت شناسی پشت سر گذاشته، به عنوان یک شاخهی میان رشتهای نه تنها از دانش زبانشناسی سود برده بلکه از پیشرفتهایی که در دنیای علم و در فیزیک کوانتم روی داده نیز فایده برگرفته است.
کاربرد واژهی روایت شناسی به تزوتان تودروف در دستور زبان دکامرون (1969) بر میگردد و عمر نظریه پردازی پیرامون روایت حدود پنجاه سال است و اگر ژرف تر بکاویم بیش از یک سده نمیشود اما تغییرات روایت و روایت شناسی در طول این زمان اندک چشمگیر و حتی تکان دهنده است.
فصل نخست کتاب حاضر بر آن است تا پرهیبی از این راه را در پیش چشم خواننده مجسم کند، و با درنگ در پیچ و خمهای آن، مراحل تغییری را که روایت شناسی داشته، از صورتگرایی و ساختارگرایی گرفته تا بعد از ساختارگرایی نشان دهد. مبنای نگارش فصل نخست این بوده که در ذهن خواننده اندیشه ورز دغدغهای ایجاد شود تا خود به دنبال نظریههای روایت از صورت گرایی/ شکل گرایی/ ریخت شناسی و ساختارگرایی گرفته تا پساساخت گرایی و نظریهی جهانهای موازی و جهانهای ممکن برود. در پایان این فصل، با طرح پرسشهایی سعی شده تا خواننده خود ماجرای روایت را از حکایت، قصه و رمانس گرفته تا داستان کوتاه و رمان واقع گرا، مدرن و پست مدرن دنبال نمایند.
فصل دوم کتاب به تعریف قصه و حکایت میپردازد و ویژگیهای هر یک را بیان میکند. سخن از عناصر روایی و ساختاری آنها و توضیح دربارهی اصطلاحات خاص ادبیات روایی از دیگر مطالبی است که در این فصل آمده است.
در فصل سوم نیز نمونههایی از حکایتها و قصهها که با دقت وسواس گونهی نویسنده برگزیده شده است به همراه معرفی کوتاه هریک از متون داستانی، پیش روی پژوهشگران قرار میگیرد تا بتوانند آموخته و دانستههایشان را در تجزیه و تحلیل این متون به کار گیرند و مبحث روایی و عناصر روایی را در آنها دنبال نمایند.
از امتیازات پژوهش حاضر، کتابشناسی و معرفی مقالهها و پایان نامههایی است که در ارتباط با هریک از متون برگزیده آورده شده است. این کتابشناسی در بخش پایانی هرکدام با عنوان معرفی منابع بیش تر آمده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران