نمایش مبدأ برای المصطلح النحوي، نشأته و تطوره حتى أواخر القرن الثالث الهجري

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR64571J1.jpg
| عنوان = المصطلح النحوي، نشأته و تطوره حتى أواخر القرن الثالث الهجري
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[قوزی، عوض حمد]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /ف9 6151 PJ 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = انجمن فرهنگی کهکشان 
| مکان نشر = عربستان - ریاض
| سال نشر = 1401ق - 1981م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE64571AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 64571
| کتابخوان همراه نور = 64571
| کد پدیدآور = 51394
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''المصطلح النحوي، نشأته و تطوره حتى أواخر القرن الثالث الهجري'''، تألیف [[قوزی، عوض حمد|عوض بن حمد القوزی]]، پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده در موضوع پیدایش و تحولات اصطلاحات نحوی تا اواخر قرن سوم هجری بوده که در قالب کتاب منتشر شده است. 

اهمیت کتاب بدین‌ جهت است که آگاهی از پیدایش و تکامل علم نحو در گرو شناخت مصطلحات نحوی است. این کتاب در مقام پاسخ به این سؤال که: آیا مصطلحات نحوی به‌یک‌باره و در یک زمان ایجاد شده یا یک فرد و یا مجموعه‌ای از افراد در یک زمان آن را ایجاد کرده‌اند؟ و سؤالاتی مانند آن است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه ز</ref>‏. 

اولین اثر نحوی که به دست ما رسیده، کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] (متوفی 180ق) است. این اثر سترگ تعداد زیادی از مصطلحات نحوی را به اشکال و شیوه‌های مختلف نقل کرده است. این اصطلاحات به‌لحاظ کوتاهی و بلندی و شیوه تعبیر مختلف هستند؛ لذا بحث و استفاده از آنها دشوار است. نویسنده با این مقدمه به صعوبت تحقیق اصطلاحات نحوی اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه ح</ref>.‏ 

کتاب در سه فصل تنظیم شده است. در فصل اول، اصطلاحات نحوی از ابتدا تا انتهای عهد [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، صفحه ط</ref>‏. مهم‌ترین مبحث فصل اول، بررسی اصطلاحات [[ابوالاسود دئلی]] و شاگردان اوست؛ به‌عنوان مثال ابوحرب بن ابی‌الاسود می‌گوید: اولین بابی از نحو که پدرم نوشت باب تعجب بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص35</ref>.‏ دیگر ابوابی که ابوالاسود نوشته عبارت است از: فاعل و مفعول؛ مضاف؛ حروف رفع و نصب و جر و جزم؛ اماله و مانند آن<ref>ر.ک: همان، ص40-35</ref>‏. 

فصل دوم به بررسی اصطلحات نحوی در آثار [[خلیل بن احمد|خلیل]] و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] اختصاص یافته است. نویسنده پس از طرح بسیاری از اصطلاحات به این نکته اشاره می‌کند که با تحقیق از تطور این اصطلاحات نزد نحویون متوجه می‌شویم که اختلاف بین علمای بصره و کوفه مبتنی بر موضوع تقسیم فعل است؛ بصریون به تقسیم سیبویه تمسک می‌کنند؛ درحالی‌که کوفیون فعل را به ماضی، مستقبل و دائم تقسیم می‌کنند<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>.‏ در فصل سوم نیز اصطلاحات نحوی نزد بصریون و کوفیون مطرح شده است<ref>ر.ک: همان، ص151</ref>‏. 

در خاتمه، [[خلیل بن احمد|خلیل بن احمد فراهیدی]] (متوفی 170ق) به‌عنوان مؤسس حقیقی علم نحو و شاگردش [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] حامل علم او دانسته شده است<ref>ر.ک: همان، ص192</ref>‏. 

==پانویس==
<references/>
	
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب. 

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
[[رده:مقالات شهریور 01 موسوی]]
 [[رده:مقالات بارگذاری شده 01 قربانی]]
[[رده:دارای صفحه و جدول 01 قربانی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده1]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1401]]