نمایش مبدأ برای گران‌سنگ‌های ادب (در مدح و نکوهش اشیاء)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR16795J1.jpg
| عنوان = گران سنگهای ادب 
| عنوان‌های دیگر = در مدح و نکوهش اشیاء
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ثعالبی، عبدالملک بن محمد]] (نويسنده)
[[حسینی، محمدباقر]] (مترجم)
[[اکبری، علی]] (مترجم)
[[غلامی، علی]] (مترجم)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =  /ی9033 3914 PJA 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دانشگاه فردوسی مشهد
| مکان نشر = ایران - مشهد مقدس
| سال نشر = 1387ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16795AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 978-964-386-178-0
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 16795
| کتابخوان همراه نور = 16795
| کد پدیدآور = 522
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''گران‌سنگ‌های ادب (در مدح و نکوهش اشیاء)'''، ترجمه فارسی دو کتاب «[[اليواقيت في بعض المواقيت]]» و «[[تحفة الوزراء]]» [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبى]] (350-429ق) است که توسط [[محمدباقر حسینی]]، [[اکبری، علی|علی اکبری]] و [[غلامی، علی|علی غلامی]]، ترجمه شده است.

«اليواقيت في بعض المواقيت»، کشکولی از ستایش‌ها و ملامت‌ها در موضوعات مختلف است <ref>[[الظرائف و اللطائف و اليواقيت في بعض المواقيت]]</ref>. «[[تحفة الوزراء]]» نیز کتابی است منسوب به [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|ثعالبی]]، در موضوع اخلاق و سیاست وزراء <ref>[[تحفة الوزراء]]</ref>.

ترجمه حاضر دارای دو بخش است:
# بخش نخست، ترجمه کتاب «اليواقيت في بعض المواقيت» است که آن را به خوارزمشاه امیر گرگانج ارزانی داشته است.
# بخش دیگر آن، ترجمه «[[تحفة الوزراء]]» است که آن را تقدیم وزیر او [[ابوعبدالله حمدونی]] نموده است<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص11</ref>.

کتاب با مقدمه [[حسینی، محمدباقر|محمدباقر حسینی]] آغاز شده است. ایشان گرچه در این مقدمه، مطالب ارزنده‌ای را پیرامون اندیشه و تصور اشتباهی که معمولا در مورد عنوان کلمه «شاه» وجود دارد و عواقب سوء این اشتباه، بیان کرده است<ref>ر.ک: همان، ص9-11</ref>، ولی هیچ توضیحی درباره کیفیت ترجمه و اینکه آیا مترجمان به‌صورت مشترک هر دو بخش را ترجمه کرده‌اند یا هرکدام، بخشی جداگانه را ترجمه نموده‌اند، نداده است.

این ترجمه، گرچه سلیس و روان است، ولی دقت لازم در آن به‌کار نرفته است؛ مثلا در آنجا که مطلبی در متن اصلی به‌صورت ماضی استمراری بیان شده، در ترجمه به‌صورت ماضی ساده منعکس گردیده و یا در آنجا که در متن اصلی سخنی به هدف مبالغه، ادات تشبیه در آن ذکر نگردیده تا مبالغه آن با لطافت و ظرافت تمام ارائه شود، در ترجمه، آن سخن، بدون مبالغه و با آوردن ادات تشبیه ذکر گردیده و لطافت و ظرافت و مبالغه آن به‌کلی از دست رفته است. گویی مترجمان فقط می‌خواسته‌اند اصل معنا را منتقل کنند و کاری به ظرایف و لطایف ادبی نداشته‌اند یا تشخیص نمی‌داده‌اند؛ مثلا به مورد زیر توجه کنید:‌

متن:

«كان معاوية، يقول: نحن الزمان! من رفعناه، ارتفع و من وضعناه اتضع».

ترجمه:

«معاویه گفت: ما [حاکمان] چون زمان هستیم! به هرکس ارزش دهیم، مقام والا یافته و هرکه را فروگذاریم خوار شود»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص25</ref>.