نمایش مبدأ برای هیميان الزاد إلی دار المعاد

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR57727J1.jpg
| عنوان = هیميان الزاد إلی دار المعاد
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[اطفیش، محمد بن یوسف]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  م6ه9 98 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = سلطنة عمان. وزارة التراث القومي و الثقافة
| مکان نشر = عمان
| سال نشر = 1403ق - 1406ق - 1408ق - 1409ق - 1411ق - 1412ق - 1413ق - 1415ق - 1983م - 1986م - 1988م - 1989م - 1991م - 1993م - 1994م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE57727AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 14
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 57727
| کتابخوان همراه نور = 57727
| کد پدیدآور = 45915
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''هيميان الزاد إلی دار المعاد'''، اثر [[اطفیش، محمد بن یوسف|محمد بن یوسف اطفیش]] (1237-1332ق)، تفسیر قرآن کریم، نوشته یکی از علمای مورد اعتماد و بنام قرن چهارم مذهب اباضیه است.

[[اطفیش، محمد بن یوسف|اطفیش]] از نویسندگانی است که از آغاز جوانی به تألیف روی آورده و تفسیر هیمیان او، محصول این دوره و شاید از نخستین آثار وی است که با گستردگی و شمول در ابعاد مختلف ادبی، بیانی، کلامی و فقهی، به نگارش درآورده است. وی در اواخر زندگی، این تفسیر را مختصر کرده و برخی از مباحث پیشین آن را پالایش نموده است. حتی بنا بر نقل [[احمد بن حمد خلیلی]]، از علمای معاصر اباضیه و مفتی کشور عمان در تفسیر «جواهر التفسير»، [[اطفیش، محمد بن یوسف|اطفیش]] آرزوی جمع‌آوری این تفسیر را می‌کرده است<ref>ر.ک: ایازی، سید محمدعلی، ص295-296</ref>.

این تفسیر، طبق روال دیگر تفاسیر، با ذکر نام سوره، فضیلت سوره و قرائت‌های آن آغاز گردیده است. آنگاه با گزینش جمله‌ای از آیه، به تجزیه و ترکیب و بیان نکات ادبی و سپس توضیحات لغوی و قرائت، پرداخته شده است. مفسر به مسائل فقهی، توجه ویژه‌ای نشان داده و در سراسر تفسیر، در ذیل آیات الاحکام، به‌تفصیل، آراء و نظریه‌های فقهی مفسران را ذکر کرده است. در برخی مباحث فقهی، با فقه شیعه مطابقت دارد؛ گرچه در مجموع، به روال فقه حنفیه است<ref>ر.ک: همان، ص296</ref>.

منابع این تفسیر در ادب، لغت، تاریخ، قرائت و تفسیر، بسیار است. از منابع مهم تفسیری این اثر، [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|کشاف زمخشری]]، [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|أنوار التنزيل بیضاوی]] و تفسیر [[هود بن محکم هواری]] است<ref>ر.ک: همان</ref>.

[[اطفیش، محمد بن یوسف|اطفیش]] از کسانی است که به خواص آیات بسیار معتقد است و در این تفسیر، به‌مناسبت‌های مختلف، این خواص را یادآور می‌شود. گاه خواص بسیار عجیب و غریب را با تفصیل می‌آورد، بدون آنکه معلوم شود مدرک این خواص چیست. همچنین به مسائل طب، خواص اشیا و گیاهان نیز اهتمام ویژه‌ای دارد و هرجا که در قرآن، نام گیاه یا میوه و خوراکی برده شده، به‌تفصیل به اهمیت و عظمت و آثار و خواص آن، پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>.

[[اطفیش، محمد بن یوسف|اطفیش]] مانند سایر علمای اباضیه، با بنی‌امیه و به‌ویژه معاویه، سر سازگاری ندارد و به اندک مناسبتی، این ناسازگاری را با موضع‌گیری  سیاسی و اعتقادی، نشان داده است<ref>ر.ک: همان</ref>.