نمایش مبدأ برای عتبة الكتبة، مجموعه مراسلات دیوان سلطان سنجر

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR10068J1.jpg
| عنوان =عتبة الکتبة: مجموعه مراسلات دیوان سلطان سنجر
| عنوان‌های دیگر =مجموعه مراسلات دیوان سلطان سنجر
| پدیدآوران = 
[[اقبال آشتیانی، عباس]] (مصحح)

[[منتجب‌الدین بدیع، علی بن احمد]] (نویسنده)

[[قزوینی، محمد]] (مصحح)
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏PIR‎‏ ‎‏5103‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏2
| موضوع =
ایران - تاریخ - سلجوقیان، 429 - 590ق.

نامه‌های فارسی - قرن 6ق.

نثر فارسی - قرن 6ق.
| ناشر = 
اساطير
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1384 ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10068AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =964-331-345-X
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10068
| کتابخوان همراه نور =10068
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''عتبة الكتبة'''، نوشته على بن احمد منتجب‌الدين بديع، تصحيح [[قزوینی، محمد|محمد قزوينى]] و [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتيانى]]، جُنگى از «مراسلات» ديوان سلطان سنجر سلجوقى و نمونه برجسته‌اى از «ترسّل» و نامه نگارى دربارى به زبان فارسى است. ترسل از شغل‌هاى مهم دربارهاى ايران گذشته به شمار مى‌رفت و بر پايه سخن [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] در الفهرست، پيش از اسلام نيز وجود داشت. مكتوبات فراوانى از روزگار ساسانيان به فرمان شاه يا وزير در قالب «منشور»، «فرمان حكومتى»، «فتح نامه»، «امان نامه» و... در دست است. سنجر، آخرين پادشاه سلجوقى (115 - 255ق) نيز كه بر همه قلمرو شرق اسلامى تا عراق و شامات فرمان مى‌راند، به مؤيد‌الدوله، منتجب‌الدين بديع اتابك جوينى، دبير دبيرخانه و يكى از كاتبان و دبيران خوش قلمش امر كرد كه «فرمان‌هاى حكومتى» اين روزگار را بنويسد. وى آنها را كنار يك‌ديگر فراهم آورد و با افزودن مقدمه كوتاهى بر آنها، اين كتاب را سامان داد. بر پايه حدس قزوينى، اين كتاب ميان 825 تا 845 هجرى فراهم شده است.

بخش فراوانى از عتبه، فرمان‌هاى حكومتى را درباره نصب افراد گوناگون در بر دارد، اما افزون بر اينها، شمارى از نامه‌هاى عادى با نثرى ادبى نيز در آن هست. شايد هدف اصلى نویسنده، آموزش نامه نگارى بوده باشد. بارى، اين فرمان‌ها به مسائلى مانند امارت و رياست شهرها، قضاوت، شغل تدريس، اوقاف، حسبه، خطیب، نيابت وزارت طغرا و نقابت سادات و... مى‌پردازند.