نمایش مبدأ برای شرح بائية ذي الرمة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR100970J1.jpg
| عنوان = شرح بائية ذي الرمة
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[صنوبری، احمد محمد]] (نويسنده)
[[ذوال‍رم‍ه‌، غيلان بن عقبه ]] (نویسنده)
[[حلاوی، محمود مصطفی]] ( محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =     
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = مؤسسة الرسالة
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1406ق - 1985م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE100970AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 100970
| کتابخوان همراه نور = 100970
| کد پدیدآور = 69205
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''شرح بائية ذي الرمة''' اثر ابوبکر احمد بن محمد صنوبری (273- 334ق) در شرح قصیده بائیه دیوان ابوحارث غیلان بن عقبه بن بهیش بن مسعود بن حارثه بن عمرو بن ربیعه، ملقب به «ذو الرمة» (77- 117ق/ 696- 735م) که با تحقیق محمود مصطفی حلاوی، منتشر شده است.

در تعریف از قصیده‌ای که کتاب حاضر در شرح آن می‌باشد، کلامی به یکی از خلفای بنی امیه که احتمالا هشام بن عبدالملک (متوفی 125ق/ 734م) باشد، نسبت داده شده است که چنین گفته است: «اگر عرب آن را درک می‌کرد، بر آن سجده می‌نمود»<ref>مقدمه، ص27</ref>.

این قصیده، تأثیر ویژه‌ای در روح شاعر داشته و یکی از بهترین اشعار او و همچنین یکی از بهترین اشعار عرب، دانسته شده است<ref>همان</ref>.

علما و علاقمندان به شرح قصیده بائیه، به شرح آن در ضمن دیوان ذوالرمه، اکتفا نکرده بلکه در آثار و نوشته‌های خود، جایگاه و اهمیت خاصی را بدان اختصاص داده و آن را به صورت جداگانه نیز شرح کرده‌اند که اثر حاضر، از جمله آنها می‌باشد<ref>همان، ص29</ref>.

صنوبری در شرح این قصیده و توضیح مفردات و واژگان آن و نیز معنا و مفهوم کلی ابیات، روشی میانه را برگزیده است؛ بدین معنا که از اختصاری که مخل به معنای کلام باشد پرهیز نموده و از توضیحات مفصل و طولانی نیز خودداری کرده است<ref>همان، ص30</ref>.

شرح صنوبری بر بائیه ذوالرمه، از نظر ویژگی‌ها منحصربه‌فرد بوده و به دلیل ارزش خاصی که دارد، از بقیه شروح این قصیده که علما، اعم از محدثان و زبان‌شناسان بر آن نوشته‌اند، متمایز گردیده است<ref>همان</ref>.

صنوبری خود شاعری است که شعر شاعر دیگری را شرح نموده است و به آن، نه تنها به چشم یک محقق، زبان‌شناس و مفسر منتقد می‌نگرد، بلکه به همه اینها، احساسات لطیف شاعرانه و اشتراکات خود در ویژگی شاعری صاحب قصیده را افزوده است؛ چیزی که باعث شده است توضیحات و تشریحات او، طعمی خاص، ممتایز و شاعرانه داشته باشد<ref>همان</ref>.

محقق در مقدمه مفصلی که به ابتدای کتاب افزوده، ابتدا به شرح حال صاحب شرح و صاحب قصیده پرداخته و سپس، ضمن اشاره ارزش و اهمیت این قصیده در میان شعر عرب، نسخ خطی کتاب را توصیف نموده و در پایان، اقدامات تحقیقی صورت گرفته بر روی کتاب را توضیح داده است.