نمایش مبدأ برای دیوان سنجر کاشانی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR104366J1.jpg
| عنوان = دیوان سنجر کاشانی
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[س‍ن‍ج‍ر ک‍اش‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍ده‍اش‍م‌ب‍ن‌ ح‍ی‍در]] (نويسنده)
[[عاطفی، حسن]] (مصحح)
[[بهنیا، عباس]] (مصحح)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =PIR۶۳۱۲/د۹      
| موضوع =شعر فارسی - قرن 11ق.
|ناشر 
| ناشر = مجلس شورای اسلامی. کتابخانه، موزه و مرکز اسناد 
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1387ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE104366AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 104366
| کتابخوان همراه نور = 104366
| کد پدیدآور = 75926
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''دیوان سنجر کاشانی''' مجموعه اشعار [[س‍ن‍ج‍ر ک‍اش‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍ده‍اش‍م‌ب‍ن‌ ح‍ی‍در|میرمحمد هاشم سنجر کاشانی]] (981- 1021ق) است که با تصحیح و تحقیق [[عاطفی، حسن|حسن عاطفی]] و [[بهنیا، عباس|عباس بهنیا]] منتشر شده است.

شیوه سخن سنجر در شاعری همان سبک روزگار صفوی است که از اوایل قرن دهم آغاز شد و در یازدهم در روزگار کلیم و [[صائب، محمدعلی|صائب]] به اوج کمال خود رسید و تا نیمه اول سده دوازدهم در ایران ادامه یافت و امروز به سبک هندی شهرت دارد و برخی از ادیبان و شاعران به آن سبک «سپاهانی» یا «اصفهانی» می‌گویند<ref>مقدمه مصححان،ص48</ref>.

سنجر در قصیده، به سخن بعضی از استادان متقدم چون [[انوری، محمد بن محمد|انوری]]، [[رشید وطواط، محمد بن محمد|رشید وطواط]]، [[خاقانی شروانی|خاقانی]] و در غزل بیشتر به [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] توجه داشت. در توجه خود به حافظ می‌گوید:
{{شعر}}
* {{ب|'' سنجر از تربت حافظ مددی می‌طلبد ''|2='' که هم آوازه شیراز کند کاشان را ''<ref>همان</ref>}}
{{پایان شعر}}

[[صائب، محمدعلی|صائب]]، شاعر توانای عصر صفوی، توجهی به سخن سنجر دارد و برخی از غزلیات وی را استقبال کرده است؛
صائب:
{{شعر}}
* {{ب|'' هر سرایی را که باشد از دل روشن چراغ ''|2='' می‌جهد شب‌های تار از دیده روزن چراغ ''<ref>همان، ص49</ref>}}
{{پایان شعر}}

سنجر:
{{شعر}}
* {{ب|'' تیره‌نشینی گرت خالی‌ست از روغن چراغ ''|2='' کلبه فقر و قناعت را بود روزن، چراغ''<ref>همان</ref>}}
{{پایان شعر}}

مدح از‌ مضامین‌ پربسامد‌ و قابل توجه در شعر سنجر کاشانی است. مدایح‌ موجود‌ در دیوان وی را می‌توان به دو دسته مذهبی و غیر مذهبی تقسیم کرد. عمده‌ترین مضامین مدح غیرمذهبی دیوان سنجر، مربوط به مدح امیران و شاهزادگان معاصر وی است. در این مدایح، او بعضاً مثل شاعران سلف خود‌ (خاقانی، انوری، وطواط و مانند آنها)، غلو و مبالغه وافری به خرج می‌دهد و مقام ممدوح را از آسمانها نیز فراتر می‌برد و دشمنان آنها را در زیر پای آنان تصور می‌کند<ref>محمدی، احمد، ص4- 5</ref>.

توصیف معشوق از مضامین مورد علاقه سنجر به‌ویژه در‌ غزلیات‌ اوست‌. او با دقت و وسواس خاصی به شرح جزئیات مربوط به‌ جمال معشوق می‌پردازد که نمونه‌ای از این توصیفات، به قرار زیر است:
{{شعر}}
* {{ب|'' لبش‌ کام‌ دل‌ رنجور داد و شیوه این باشد ''|2='' طبیبان را چو حال نزع بیماران‌ شود‌ پیدا <ref>''همان</ref>}}
* {{ب|'' چشم تو غزالی است که مژگان ختن اوست ''|2='' حسن تو بهاری است که‌ عارض‌ سمن‌ اوست''<ref>همان</ref>}}

{{پایان شعر}}