نمایش مبدأ برای خزران

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR112172J1.jpg
| عنوان =خزران
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[کستلر، آرتور]] (نویسنده)
[[موحد، محمدعلی]] (مترجم)
|زبان 
| زبان = فارسی  
| کد کنگره =‏DK 34/خ۴،ک۹
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر =شرکت سهامي انتشارات خوارزمي 
| مکان نشر =ايران - تهران 
| سال نشر =1361ش.   

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE112172AUTOMATIONCODE
| چاپ =يکم  
| شابک =
| تعداد جلد =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''خزران'''، نوشته [[کستلر، آرتور|آرتور کُستلر]]، ترجمه [[موحد، محمدعلی|محمدعلی موحد]]، این کتاب که نویسنده آن فردی یهودی است بیانگر سرنوشت قومی تیره‌بخت، جنگجو و مزاحم است که در آن طرف دریای خزر که امروز سرزمین‌هایی از قلمرو جمهوری‌های اتحاد شوروی را شامل می‌شود، ساکن بوده‌اند.  

این قوم ستیزه‌جو که در کنار دولت‌های بیزانس (روم) و ایران قرار داشتند و هر چند وقت به سرزمین‌های مجاور حمله می‌کردند، آنان حتی یک بار تا قلب ایران (دینور و همدان) نیز آمده بودند. 

مؤلف کتاب خود را در دو بخش اصلی تنظیم کرده است. بخش اول کتاب چگونگی پیدایش و در نهایت افول این قوم را از نظر می‌گذراند. 

نویسنده بر آن است که خزرها اصالتا قومی ترک‌تبار بوده‌اند و احتمالا در سال 740 میلادی در اثر مقابله با مسلمانان یهودی شدند و سرانجام بر اثر فشار روس‌ها و حمله تاتارها در قرن‌های دوازدهم و سیزدهم میلادی امپراتوری آن‌ها منقرض شد. آنان در اواخر همین قرون به کشورهای مختلف اروپایی از جمله اوکراین، مجارستان، لهستان و لیتوانی مهاجرت کردند.

نویسنده در بخش دوم می‌کوشد تا میراث خزران را در سرزمین‌های  اروپایی از جمله لهستان و اتریش نشان دهد.

نویسنده نشان می‌دهد که یهودیان اروپایی که اکنون جمعیت غالب اسرائیل را تشکیل می‌دهند از خزرها بوده‌اند و از نظر نژاد ربطی به اسباط دوازده‌گانه ندارند.

از این کتاب ترجمه‌ای دیگر با مشخصات کتابشناختی زیر در بازار نشر موجود است: کُستلر، آرتور، قبیله سیزدهم: امپراتوری خزران و میراث آن، ترجمه جمشید ستاری، تهران: آلفا، چاپ اول، 1361، 237ص، کتابنامه.<ref> ر.ک: شرفایی، محسن، ص45-47</ref>