نمایش مبدأ برای جنبش ذاتی طبيعت (حرکت جوهری)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR25281J1.jpg
| عنوان = ‏جنبش ذاتی طبيعت (حرکت جوهری)
| عنوان‌های دیگر = جنبش ذاتی طبیعت، حرکت در جوهر
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[گرامی، محمدعلی]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =   ‎‏‎‏گ‎‏4‎‏ج‎‏9 55 BBR 
| موضوع =حرکت جوهری - فلسفه اسلامی
|ناشر 
| ناشر = دفتر حضرت آیت‌الله العظمی گرامی
| مکان نشر = ایران - قم
| سال نشر = 1388ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE25281AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 978-600-5713-00-8
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 25281
| کتابخوان همراه نور = 25281
| کد پدیدآور = 1288
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''‏‏جنبش ذاتی طبیعت (حرکت جوهری)'''، با عنوان روی جلد «جنبش ذاتی طبیعت (حرکت در جوهر)»، اثری است از [[گرامی، محمدعلی|محمدعلی گرامی]]، با موضوع فلسفه اسلامی و تبیین حرکت جوهری در نظام فلسفی.

این اثر (که مربوط به یکی از مباحث مهم، یعنی بحث حرکت در جوهره و ذات همه موجودات عالم طبیعت است)، حاصل تکمیل نوشته‌های نویسنده در زندان (سال‌های 52 تا 55) در زمان پهلوی بوده که بعدها با ارائه آن به‌صورت کامل‌تر برای جمعی از طلاب حوزه علمیه قم و پیاده شدن آن متن به‌صورت نوار و تصحیح مختصر یکی از طلاب، اولین بار در مجله کیهان اندیشه ضمن چند شماره به چاپ رسیده است؛ سپس با اصلاحات مجدد خود نویسنده روی آن، روند تکمیل و اصلاح مطالب این مباحث توسط خود او به انجام رسیده و در قالب کتاب حاضر چاپ شده است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص12-13</ref>.

در این کتاب، پس از بیان اهمیت فلسفه در مقدمه، بحث حرکت در مکاتب مختلف فلسفی مطرح شده و فرق نگاه صدرایی به حرکت با نگاه عارفان به آن مشخص می‌شود. بیان بحث حرکت جوهری در متون دینی و اثبات آن، مقولاتی که حرکت دارند، تعریف حرکت و توضیح درباره حرکت‌های توسطیه و قطعیه، بیان مقولات بدون حرکت و حرکت جوهری در غیر مکاتیب فلسفی، بیان براهین حرکت جوهری و نقد و بررسی آنها، بیان نگاه قرآن در حرکت جوهری، توضیح درباره حرکت در جوهر، وجود یا عدم وجود حرکت در جوهر در بهشت، وجود زمان به‌عنوان دلیلی بر حرکت در جوهر و... برخی از مباحث مطرح‌شده در این اثر هستند.

از جمله دیگر مباحث این کتاب، اشکالات [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|بوعلی سینا]] به حرکت در جوهر و پاسخ‌های [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] به او، بیان محل حرکت، پاسخ به شبهه حرکت در حرکت، عامل حرکت جوهری در انسان، بیان نسبیت زمان و توضیح درباره زمان، بحث متغیر و ثابت، ارتباط متغیر با قدیم و... است.