نمایش مبدأ برای جامعه و تاریخ

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR64532J1.jpg
| عنوان = جامعه و تاریخ
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[مطهری، مرتضی]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =  
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = صدرا
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE64532AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 64532
| کتابخوان همراه نور = 64532
| کد پدیدآور = 989
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''جامعه و تاریخ'''، اثر [[مطهری، مرتضی|آیت‌الله مرتضی مطهری]] (1298-1358ش)، جلد پنجم از کتاب مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی است. نویسنده از این جهت به مسائل مربوط به جامعه و تاریخ پرداخته است که در شناخت ایدئولوژی اسلام ضرورت دارد.

کتاب مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی که شامل شش مجلد می‌باشد آخرین اثر قلمی [[مطهری، مرتضی|شهید مطهری]] است. مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، نظام هماهنگ تفکر اسلامی را به مطالعه‌کننده ارائه می‌دهد و قوت فکر اسلامی را در قیاس با مکاتب بشری آشکار می‌سازد. جامعه و تاریخ که جلد پنجم این مجموعه است، از نظر علامت‌گذاری و غیره بازبینی و از نو حروف‌چینی و با طرح جدید منتشر شده است<ref>ر.ک: مقدمه چاپ هجدهم، ص9</ref>‏.

کتاب حاضر در موضوع خود خصوصاً از نظر اثبات بی‌پایگی ماتریالیسم تاریخی و نشان دادن لغزش‌های روشنفکران مسلمان در تحلیل حرکت تاریخ و عوامل محرک تاریخ، کم‌نظیر و شاید بی‌نظیر است. متأسفانه هنوز هم از سوی برخی افراد و گروه‌های مسلمان، تحلیل مادی تاریخ و یگانه عامل محرک تاریخ را اقتصاد و جنگ محرومین و برخورداران دانستن و نادیده ‌گرفتن ایمان‌ها و عقیده‌ها مشاهده می‌شود. نکته درخور توجه این است که [[مطهری، مرتضی|شهید آیت‌الله مطهری]] در این کتاب ارزشمند، فروپاشی نظام‌های کمونیستی را پیش‌بینی نموده است و دیدیم که چنین شد؛ همچنان‌که بر این عقیده است که نظام‌های سرمایه‌داری نیز سرنگون خواهند شد<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>‏.

در پیشگفتار، ضرورت بحث، این‌گونه مطرح شده است: «نوع شناخت یک مکتب از جامعه و از تاریخ و طرز برداشت آن از این دو، نقش تعیین‌کننده در ایدئولوژی آن مکتب دارد؛ ازاین‌رو ضرورت دارد در متن جهان‌بینی اسلامی طرز نگرش اسلام به جامعه و به تاریخ روشن گردد»<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص13</ref>‏.

نویسنده، معقتد است جامعه‌ها، تمدن‌ها و فرهنگ‌ها به‌سوی یگانه شدن، متحدالشکل شدن و در نهایت امر در یکدیگر ادغام شدن سیر می‌کنند و آینده جوامع انسانی، جامعه جهانی تکامل‌یافته است که در آن همه ارزش‌های امکانی انسانیت به فعلیت می‌رسد و انسان به کمال حقیقی و سعادت واقعی خود و بالاخره به انسانیت اصیل خود خواهد رسید<ref>ر.ک: متن کتاب، ص53</ref>‏.

تعریف‌های گوناگون تاریخ، اعتبار و بی‌اعتباری تاریخ نقلی، اسلام و مادیت تاریخ و نقش شخصیت در تاریخ، از جمله مطالبی است که در ادامه مباحث کتاب، مورد بحث قرار گرفته است.