نمایش مبدأ برای الکواکب الدریة في تراجم السادة الصوفیة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR14872J1.jpg
| عنوان = الکواکب الدریة في تراجم السادة الصوفیة
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين]] (نويسنده)
[[مزیدی، احمد فرید]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =/‎‏م‎‏8‎‏ک‎‏9 278 BP 
| موضوع =تصوف - خلفای راشدین - عارفان - سرگذشت‌نامه - عرفان - محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق.
|ناشر 
| ناشر = دار الکتب العلمية
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1429ق - 2008م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14872AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 2
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 14872
| کتابخوان همراه نور = 14872
| کد پدیدآور = 13637
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الکواکب الدریة فی تراجم سادة الصوفیة'''،  تألیف [[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين|زین‌الدین محمد عبدالرؤوف مناوی]] (952-1031ق) از جمله منابع مهم در معرفی عباد، زهاد و صوفیان از ابتدای اسلام تا قرن یازدهم است که با مقدمه و تحقیق احمد فرید مزیدی به طبع رسیده است.

مناوی در این کتاب شرح حال بزرگان و رجال صوفیه را به ترتیب تسلسل تاریخی در یازده طبقه نوشته است. هر طبقه صوفیه یکصد سال را پوشش داده است. شرح حال رجال هر طبقه به ترتیب حروف الفبا ذکر شده است.<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص55؛ مقدمه محقق، ص3</ref>‏

این کتاب علاوه بر اینکه از کتب رجال عمومی شناخته می‌شود، از مهم‌ترین و کامل‌ترین کتب در میان کتب اختصاصی تراجم بزرگان صوفیه است؛ لذا به جهت اهمیت علمی و ذوقی آن احمد فرید مزیدی به تحقیق این کتاب اقدام کرده است. وی در رابطه با بعضی شخصیت‌های کتاب، لازم دانسته که تعلیقه‌هایی در اخبار و آثار ایشان  بر کتاب بیافزاید؛ اقطاب بزرگی چون [[جنید بغدادی، جنید بن محمد|جنید]] و [[بایزید بسطامی، طیفور بن‌ عیسى‌|بایزید بسطامی]] و [[ابن سعید، یحیی بن احمد|ابن سعید]] و [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]] و [[شاذلی، ابوالحسن|ابوالحسن شاذلی]].<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>

محقق کتاب در ابتدای آن، با نگارش شرح حال مختصری از [[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين|مناوی]] و آثار او، به منابعی چون [[خلاصة الأثر في أعيان القرن الحادي عشر|خلاصة الاثر]] [[محبی، محمدامین بن فضل‌الله|محبی]] و [[الأعلام|الاعلام]] [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]] ارجاع داده است.<ref>ر.ک: همان، ص52-54</ref>

[[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين|مناوی]] پس از خطبه کتاب و توضیحی پیرامون شیوه نگارش و نام کتاب، مطالب مورد نظرش را با ذکر مقدمه‌ای در توضیح کرامت و متعلقات آن و نقد و بررسی دیدگاه منکرین کرامت آغاز کرده است. او تصریح می‌کند که کرامت ظهور امر خارق عادت بر دست ولی خدا همراه با طاعات و عرفان و بدون ادعای پیامبری است و دلالت بر صداقت و فضیلت او یا قوت یقین صاحبش دارد. بروز کرامت بدون شک امر ممکنی است؛ چراکه فرض وقوع مستلزم محال ذاتی نیست. بنابراین کرامت جایز است بلکه آنگونه که قرآن و حدیث نبوی به آن تصریح کرده‌اند واقع شده است. از جمله شواهد قرآنی قصه آصف بن برخیاست که تخت بلقیس را از مسافت دوری به چشم برهم زدنی حاضر کرد.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص56-57</ref>

[[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين|مناوی]] به شیوه رایج و به جهت تیمن و تبرک، پیش از طبقه اول در ضمن هشت باب سیره رسول اکرم محمد بن عبدالله(ص) را از ولادت تا وفات ذکر کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص70</ref> پس از آن رجال طبقه اول که  36 تن از صحابه و زهاد و عباد قرن اول هستند ذکر شده‌اند؛ بدین‌ترتیب که در ابتدا خلفای اربعه و باقی به ترتیب حروف الفبا ذکر شده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص109</ref> در این اثر در دو جلد کتاب در مجموع 872  شخصیت معرفی شده‌اند. در معرفی رجال، گاه چون عمار بن یاسر<ref>ر.ک: همان، ص194</ref> به چند سطر بسنده شده و گاه چون ذوالنون مصری <ref>ر.ک: همان، ص469-482</ref> با تفصیل بیشتری با ذکر سخنان دیگران درباره او و نیز سخنان و عبارات متعددی از خود او معرفی شده است.