نمایش مبدأ برای الوصية (من الأصول الروائية المعتبرة)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR91767J1.jpg
| عنوان = الوصیة [من الأصول الروائیة المعتبر]
| عنوان‌های دیگر = رواية عيسي بن المستفاد، أبي موسی البجلي الضریر المتوفی سنه ۲۲۰ه. عن الإمام موسی بن جعفر علیه‌السلام 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[عيسي بن مستفاد]] (نويسنده)
[[عطار، قیس]] (گردآورنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /ع9 و6041 142/5 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = المکتبة المتخصصة بأميرالمؤمنين علي (علیه‌السلام)
| مکان نشر = ایران - مشهد مقدس
| سال نشر = 1387ش - 1429ق
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE91767AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 91767
| کتابخوان همراه نور = 91767
| کد پدیدآور = 68004
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الوصية (من الأصول الروائية المعتبرة)'''، مجموعه احادیثی است که [[عيسي بن مستفاد|ابوموسی عیسی بن مستفاد بجلی ضریر]] (متوفای 220ق)، از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی بن جعفر(ع)]] پیرامون وصایت [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] روایت کرده است و قیس بهجت عطار، آنها را گردآوری و مرتب کرده است.

اثر حاضر، مجموعه‌ای از احادیثی است که عیسی بن مستفاد بجلی، از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] در زمینه وصایت [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] روایت کرده است. دانشمندان علم رجال، این کتاب را از آن [[عيسي بن مستفاد|عیسی بن مستفاد]] دانسته و آن را در اختیار داشته و از مشایخ خود روایت کرده‌اند؛ از جمله [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، [[ابن غضائری، احمد بن حسین|ابن غضائری]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و مولی [[محمد اردبیلی]]. [[امینی نجفی، عبدالحسین|علامه امینی]] نیز این کتاب را از «اصول معتبره» می‌داند و اعتماد [[کلینی، محمد بن یعقوب|کلینی]]، [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاوس]] و [[شریف‌ رضی، محمد بن حسین|سید رضی]] بر آن را دلیل اعتبار آن می‌گیرد<ref>ر.ک: طالعی عبدالحسین، ص20</ref>.

اصل این کتاب به دست ما نرسیده است، ولی پاره‌ای از احادیث آن در چند منبع موثق آمده است. در این میان، برخی از محدثان، اصل کتاب را در اختیار داشته و از آن در آثار خود، مستقیما نقل کرده‌اند؛ مانند: ثقة‌الاسلام [[کلینی، محمد بن یعقوب|کلینی]] در کتاب «[[الكافي (ط. دارالحديث)|الكافي]]»، [[شریف‌ رضی، محمد بن حسین|شریف رضی]] در کتاب «[[خصائص الأئمة علیهم‌السلام|خصائص الأئمة]]»، [[ابن طاووس، علی بن موسی|سید بن طاوس]] در کتاب «[[الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف|الطرائف]]» و شیخ [[هاشم بن محمد]] در کتاب «[[مصباح الأنوار]]». برخی از احادیث کتاب، در دو یا چند منبع از منابع یادشده آمد است؛ از جمله آنچه [[ابن طاووس، علی بن موسی|سید بن طاوس]] و شیخ هاشم نقل کرده‌اند. از این نقل قول‌های مستقیم، برمی‌آید که اصل کتاب «الوصية»، نزدیک به چهار قرن در دسترس دانشمندان امامیه بوده است. افزون بر اینان، گروهی از محدثان شیعه، احادیث عیسی بن مستفاد را به نقل از آن منابع، در آثار خود آورده‌اند؛ مانند: [[بحرانی، سید هاشم بن سلیمان|سید هاشم بحرانی]] در کتاب «[[التحفة البهية في إثبات الوصية]]»، [[نباطی عاملی، علی بن محمد|بیاضی عاملی]] در کتاب «[[الصراط المستقيم إلی مستحقی التقديم|الصراط المستقيم]]» و [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمدباقر مجلسی]] در کتاب «[[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الأنوار]]»<ref>ر.ک: همان، ص20-22</ref>.

مجموع آنچه در این منابع از کتاب «الوصية» نقل شده، سی‌وشش حدیث است که در این کتاب، به‌ترتیب زمان وقوع رویدادها آمده است. بدین ترتیب، می‌توان این مجموعه را گل‌چینی بازسازی‌شده از کتاب «الوصية» دانست که به همت محدثان پیشین، به دست ما رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.

نخستین حدیث کتاب، چنین آغاز شده است: «حدثني [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|موسی بن جعفر(ع)]] [و قد سألته عن بدء الإسلام]، قال: سألت أبي، جعفر بن محمد(ع) عن بدء الإسلام، كيف أسلم علي؟ و كيف أسلمت خديجه رضي‌الله‌عنها؟ ثم قال لي موسی بن جعفر(ع): تأبی إلا أن تطلب أصول العلم و مبتدأه أم والله إنك لتسأل تفقها»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص54</ref>.
عیسی بن مستفاد گوید: از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی بن جعفر(ع)]] درباره آغاز اسلام پرسیدم. فرمود: من از پدرم [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|جعفر بن محمد(ع)]] در مورد آغاز اسلام پرسیدم که علی(ع) چگونه اسلام آورد؟ و خدیجه – رضي‌الله‌عنها - چگونه اسلام آورد؟ امام موسی بن جعفر(ع) به من فرمود: تو دست برنمی‌داری مگر اینکه ریشه و آغاز علم را بجویی. به خدا سوگند که تو می‌پرسی تا به ژرف‌نگری در دین دست یابی<ref>ر.ک: طالعی عبدالحسین، ص23</ref>.