الوصية (من الأصول الروائية المعتبرة)
| الوصیة [من الأصول الروائیة المعتبر] | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عيسي بن مستفاد (نويسنده) عطار، قیس (گردآورنده) |
| عنوانهای دیگر | رواية عيسي بن المستفاد، أبي موسی البجلي الضریر المتوفی سنه ۲۲۰ه. عن الإمام موسی بن جعفر علیهالسلام |
| ناشر | المکتبة المتخصصة بأميرالمؤمنين علي (علیهالسلام) |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 1387ش - 1429ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع9 و6041 142/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الوصية (من الأصول الروائية المعتبرة)، مجموعه احادیثی است که ابوموسی عیسی بن مستفاد بجلی ضریر (متوفای 220ق)، از امام موسی بن جعفر(ع) پیرامون وصایت حضرت علی(ع) روایت کرده است و قیس بهجت عطار، آنها را گردآوری و مرتب کرده است.
اثر حاضر، مجموعهای از احادیثی است که عیسی بن مستفاد بجلی، از امام کاظم(ع) در زمینه وصایت امیرالمؤمنین(ع) روایت کرده است. دانشمندان علم رجال، این کتاب را از آن عیسی بن مستفاد دانسته و آن را در اختیار داشته و از مشایخ خود روایت کردهاند؛ از جمله نجاشی، شیخ طوسی، ابن غضائری، علامه حلی و مولی محمد اردبیلی. علامه امینی نیز این کتاب را از «اصول معتبره» میداند و اعتماد کلینی، ابن طاوس و سید رضی بر آن را دلیل اعتبار آن میگیرد[۱].
اصل این کتاب به دست ما نرسیده است، ولی پارهای از احادیث آن در چند منبع موثق آمده است. در این میان، برخی از محدثان، اصل کتاب را در اختیار داشته و از آن در آثار خود، مستقیما نقل کردهاند؛ مانند: ثقةالاسلام کلینی در کتاب «الكافي»، شریف رضی در کتاب «خصائص الأئمة»، سید بن طاوس در کتاب «الطرائف» و شیخ هاشم بن محمد در کتاب «مصباح الأنوار». برخی از احادیث کتاب، در دو یا چند منبع از منابع یادشده آمد است؛ از جمله آنچه سید بن طاوس و شیخ هاشم نقل کردهاند. از این نقل قولهای مستقیم، برمیآید که اصل کتاب «الوصية»، نزدیک به چهار قرن در دسترس دانشمندان امامیه بوده است. افزون بر اینان، گروهی از محدثان شیعه، احادیث عیسی بن مستفاد را به نقل از آن منابع، در آثار خود آوردهاند؛ مانند: سید هاشم بحرانی در کتاب «التحفة البهية في إثبات الوصية»، بیاضی عاملی در کتاب «الصراط المستقيم» و علامه محمدباقر مجلسی در کتاب «بحار الأنوار»[۲].
مجموع آنچه در این منابع از کتاب «الوصية» نقل شده، سیوشش حدیث است که در این کتاب، بهترتیب زمان وقوع رویدادها آمده است. بدین ترتیب، میتوان این مجموعه را گلچینی بازسازیشده از کتاب «الوصية» دانست که به همت محدثان پیشین، به دست ما رسیده است[۳].
نخستین حدیث کتاب، چنین آغاز شده است: «حدثني موسی بن جعفر(ع) [و قد سألته عن بدء الإسلام]، قال: سألت أبي، جعفر بن محمد(ع) عن بدء الإسلام، كيف أسلم علي؟ و كيف أسلمت خديجه رضياللهعنها؟ ثم قال لي موسی بن جعفر(ع): تأبی إلا أن تطلب أصول العلم و مبتدأه أم والله إنك لتسأل تفقها»[۴]. عیسی بن مستفاد گوید: از امام موسی بن جعفر(ع) درباره آغاز اسلام پرسیدم. فرمود: من از پدرم جعفر بن محمد(ع) در مورد آغاز اسلام پرسیدم که علی(ع) چگونه اسلام آورد؟ و خدیجه – رضياللهعنها - چگونه اسلام آورد؟ امام موسی بن جعفر(ع) به من فرمود: تو دست برنمیداری مگر اینکه ریشه و آغاز علم را بجویی. به خدا سوگند که تو میپرسی تا به ژرفنگری در دین دست یابی[۵].
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب.
- طالعی عبدالحسین، «ترجمه كتاب الوصية»، مشهد، عروج اندیشه، چاپ اول، 1390.